Ers peth amser bellach, mae mwy a mwy o bobl wedi bod yn awyddus i fynegi eu barn. Teimlant fod angen ymddiheuro ymlaen llaw am ddweud rhywbeth ystyrlon. Maent yn ofni cael eu cau allan er mwyn peidio â chadw at y naratif cyffredin. Boed i'w geiriau gael eu camddeall a pharhau'n amlwg am oes. Cael eich rhoi ar restr ddu gan elynion unrhyw grŵp lleiafrifol sy'n credu bod yn rhaid i'r byd droi o'u cwmpas.
Felly, mae hunan-sensoriaeth yn tyfu fel tan gwyllt.
Fodd bynnag, hunan-sensoriaeth a'r yn wleidyddol gywir eithafol yn aml ar ffurf "cyfiawnder gormesol". Mae cyfiawnder gormesol yn digwydd pan fyddwn yn gweld na allwn rannu ein safbwynt oherwydd ei fod yn herio'r egwyddorion mewn bri ar hyn o bryd. Felly rydym yn y pen draw yn mesur pob gair i'r milimedr cyn ei ynganu, ei werthuso o bob ongl bosibl, trawsnewid cyfathrebu yn gêm jyglo ar ymyl rasel, gan ei amddifadu o unrhyw ddilysrwydd.
Beth yw hunan-sensoriaeth mewn seicoleg?
Mae mwy a mwy o bobl yn "prosesu" yn feddyliol yr hyn maen nhw ar fin ei ddweud oherwydd eu bod yn ofni troseddu rhywun - hyd yn oed os bydd rhywun bob amser yn mynd i droseddu - maen nhw'n ceisio dod o hyd i'r amser perffaith i ddweud rhywbeth a phoeni gormod. sut y bydd eraill yn dehongli eu geiriau nhw. Teimlant yn bryderus am fynegi barn a theimlant yr angen i ymddiheuro amdano ymlaen llaw. Maent fel arfer yn cymryd y gwaethaf yn ganiataol ac yn poeni am unrhyw beth a allai fynd o'i le. Mae'r bobl hyn yn y pen draw yn gaeth mewn mecanwaith hunan-sensoriaeth.
Mae hunan-sensoriaeth yn fecanwaith a ddefnyddiwn i fod yn hynod ofalus am yr hyn a ddywedwn neu a wnawn i osgoi sylw negyddol. Y llais hwnnw yn eich pen sy'n dweud wrthych "ni allwch" neu "rhaid i chi beidio". Ni allwch fynegi eich barn, nid oes rhaid i chi ddangos yr hyn yr ydych yn teimlo, ni allwch anghytuno, nid oes rhaid i chi fynd yn groes i'r graen. Yn fyr, y llais sy'n dweud wrthych na allwch fod pwy ydych chi.
Yn ddiddorol, mae hunan-sensoriaeth ar gynnydd waeth pa mor gymedrol neu eithafol yw barn cymdeithas. Canfu ymchwilwyr o brifysgolion Washington a Columbia fod hunan-sensoriaeth wedi treblu ers y 50au yn yr Unol Daleithiau heddiw. Mae'r ffenomen mor gyffredin fel yn 2019 cyfaddefodd pedwar o bob deg Americanwr i hunan-sensoriaeth, tuedd fwy cyffredin ymhlith y rhai ag addysg uwch.
Mae'r gwyddonwyr gwleidyddol hyn yn credu bod hunan-sensoriaeth yn digwydd yn bennaf oherwydd yr ofn o fynegi barn amhoblogaidd sy'n ein ynysu oddi wrth deulu, ffrindiau a chydnabod yn y pen draw. Felly, gallai fod yn strategaeth oroesi yn unig mewn diwylliant gwenwynig wedi'i begynnu, lle mae gwahanol grwpiau'n canfod eu bod wedi'u rhannu'n anobeithiol ar ystod gynyddol o faterion.
Mewn cyd-destun mor anhyblyg lle canfyddir gwrthbleidiau yn unig ac nad oes lle i bwyntiau canolradd ystyrlon, mae dweud y peth anghywir yn awgrymu rhedeg y risg y bydd eraill yn eich adnabod fel rhan o'r grŵp "gelyn" beth bynnag, o frechlynnau i ryfel. , theori rhyw neu domatos yn hedfan. Er mwyn osgoi gwrthdaro, stigma neu waharddiad, mae llawer o bobl yn dewis sensro eu hunain.
Tentaclau hir a pheryglus hunan-sensoriaeth
Yn 2009, bron i ganrif ar ôl yr Holocost Armenia yn Nhwrci, a arferai fod yn rhan o'r Ymerodraeth Otomanaidd, dadansoddodd yr hanesydd Nazan Maksudyan faint o naratif hanesyddol y digwyddiadau hynny a allai gyrraedd darllenwyr Twrcaidd heddiw a threiddio i mewn i ddadl gymdeithasol barhaus y wlad.
Ar ôl dadansoddi cyfieithiadau Twrcaidd o lyfrau hanes, canfu fod y rhan fwyaf o awduron, cyfieithwyr a golygyddion modern yn trin ac ystumio rhywfaint o ddata, gan rwystro rhyddid mynediad i wybodaeth. Yr hyn sy’n ddiddorol yw bod llawer ohonynt wedi sensro’u hunain, wrth wynebu hil-laddiad Armeniaid yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, i osgoi sensoriaeth gyhoeddus neu i ennill cymeradwyaeth y sector dominyddol mewn cymdeithas.
Nid dyma'r tro cyntaf i rywbeth fel hyn ddigwydd, ac nid dyma'r tro olaf. Canfu Svetlana Broz, a wasanaethodd fel meddyg yn Bosnia oedd wedi’i rhwygo gan ryfel, fod llawer o bobl wedi helpu Mwslimiaid ond wedi’i chadw’n gyfrinach er mwyn osgoi dial gan eu grŵp ethnig eu hunain. Ond roedden nhw'n teimlo angen dirfawr i rannu eu straeon.
Wrth gwrs, mae hunan-sensoriaeth fel arfer yn cael ei arfer ar y materion hynny y mae cymdeithas yn eu hystyried yn "sensitif". Waeth beth fo'r rhesymau dros hunansensoriaeth, y gwir yw pan nad oes gennym fynediad at wybodaeth sydd gan eraill oherwydd eu bod yn hunan-sensro ac nad ydynt yn ei rhannu, rydym i gyd yn colli'r cyfle i nodi problemau a dod o hyd i'r gorau posibl ateb. Mae'r hyn na sonnir amdano yn dod yn "eliffant yn yr ystafell" gan gynhyrchu ffrithiant a gwrthdaro, ond heb y posibilrwydd o ateb.
Daw hunan-sensoriaeth yn bennaf o "feddwl grŵp," sy'n cynnwys meddwl neu wneud penderfyniadau fel grŵp mewn ffyrdd sy'n atal creadigrwydd neu gyfrifoldeb unigol. Mae Groupthink yn ffenomen seicolegol sy'n digwydd pan fo'r awydd am gytgord neu gydymffurfiaeth yn afresymol neu'n gamweithredol. Yn y bôn, rydyn ni'n sensro ein hunain i osgoi beirniadaeth a sylw negyddol. Ac mewn llawer o achosion gall hyd yn oed ymddangos yn synhwyrol.
Fodd bynnag, mae'r hunan-sensoriaeth sy'n ein taflu i freichiau'r yn wleidyddol gywir mae’n ein hamddifadu o ddilysrwydd, gan ein hatal rhag mynd i’r afael yn uniongyrchol â’r materion sy’n peri pryder i ni neu hyd yn oed y stereoteipiau sy’n rhwystro cynnydd. Yn aml iawn y tu ôl i’r label “materion cain” mae gwir ddiffyg aeddfedrwydd cymdeithasol i allu dialog yn agored ac anallu i adnabod terfynau rhywun.
Fel yr ysgrifennodd y seicolegydd Daniel Bar-Tal: “Mae gan hunan-sensoriaeth y potensial i ddod yn bla sydd nid yn unig yn atal adeiladu byd gwell, ond hefyd yn amddifadu’r rhai sy’n ei ymarfer o ddewrder ac uniondeb.”
Wrth gwrs, nid yw’r pryder ynghylch adweithiau negyddol eraill sy’n ein harwain at sensro ein hunain yn gwbl negyddol. Gall ein helpu i feddwl ddwywaith cyn siarad. Fodd bynnag, gall normau cymdeithasol sy'n ymyleiddio safbwyntiau digroeso trwy gymell pobl i hunan-sensro hwyluso cydfodolaeth i ryw raddau, ond bydd safbwyntiau o'r fath yn parhau i fodoli oherwydd nad ydynt wedi'u sianelu na'u newid yn iawn, dim ond wedi'u gormesu y maent. A phan fydd rhywbeth yn cael ei atal am amser hir, mae'n dod i ben yn gweithredu grym gwrthwynebol sy'n gwneud i gymdeithas a ffyrdd o feddwl atchweliad.
Stopiwch sensro'ch hun heb ddod yn bariahs
Gall cymryd agwedd rhy hunanfeirniadol, gweithredu fel sensoriaid di-baid o’n meddyliau, geiriau neu deimladau rhag ofn colli cymeradwyaeth ein grŵp cymdeithasol waethygu ein hiechyd corfforol a meddyliol.
Gall methu â rhannu ein barn yn onest ac agweddau eraill ar ein bywyd mewnol hefyd fod yn brofiad arbennig o straenus, gan greu ymdeimlad dwfn o unigedd. Mae hunan-sensoriaeth, mewn gwirionedd, yn cynnwys paradocs: rydyn ni'n hunan-sensro ein hunain i ffitio i mewn i'r grŵp, ond ar yr un pryd rydyn ni'n teimlo'n gynyddol ein bod yn cael ein camddeall ac wedi'n hynysu oddi wrtho.
Mewn gwirionedd, gwelwyd mai pobl â hunan-barch isel, sy'n fwy swil a chyda llai o ddadleuon yw'r rhai sy'n tueddu i hunan-sensro ac sy'n fwy gwleidyddol gywir. Ond canfuwyd hefyd bod y bobl hyn yn tueddu i brofi emosiynau llai cadarnhaol.
Yn lle hynny, mae mynegi ein hemosiynau’n lleihau straen ac yn dod â ni’n agosach at y bobl rydyn ni’n rhannu gwerthoedd â nhw, gan roi ymdeimlad o berthyn i ni a chysylltiad sy’n sylfaenol i’n lles.
Er mwyn osgoi canlyniadau niweidiol hunan-sensoriaeth heb gael ein gwthio i'r cyrion, mae angen inni ddod o hyd i gydbwysedd rhwng yr angen i fynegi ein hunain yn ddilys ac i ffitio i mewn i grŵp neu amgylchedd cymdeithasol. Nid dyma’r amser na’r lle iawn bob amser i gael sgwrs anodd, ond yn y pen draw mae’n hanfodol bod lle i fynd i’r afael â’r materion sensitif sy’n effeithio arnom ni ac eraill.
Mae hyn hefyd yn golygu cyfrannu hyd eithaf ein gallu, o fewn ein hystod o weithredu, i greu hinsawdd o oddefgarwch tuag at wahanol farnau, heb syrthio i'r demtasiwn i labelu eraill, fel y gall pawb deimlo'n fwy cyfforddus yn mynegi eu syniadau eu hunain. Os byddwn yn methu â chreu ac amddiffyn y gofodau hyn o ddeialog heb i bobl ganfod eu hunain fel gelynion ar faes brwydr, yn syml iawn byddwn yn cymryd cam yn ôl, oherwydd nid yw syniadau da neu achosion yn unig yn gorfodi eu hunain trwy dawelu'r rhai sy'n meddwl yn wahanol eu deialog.
Ffynonellau:
Gibson, L. & Sutherland, JL (2020) Cadw'ch Ceg ar Gau: Hunan-sensoriaeth Troellog yn yr Unol Daleithiau. SSRN; 10.2139.
Bar-Tal, D. (2017) Hunan-sensoriaeth fel Ffenomen Gymdeithasol-Wleidyddol-Seicolegol: Beichiogi ac Ymchwil. Seicoleg Wleidyddol; 38 (S1): 37-65,
Maksudyan, N. (2009). Waliau tawelwch: Cyfieithu hil-laddiad Armenia i Dwrceg a hunan-sensoriaeth. feirniadol; 37 (4): 635-649.
Hayes, AF et. Al. (2005) Parodrwydd i Hunan-sensro: Offeryn Llunio a Mesur ar gyfer Ymchwil i Farn y Cyhoedd. Journal Journal of Public Opinion Ymchwil; 17 (3): 298-323.
Broz, S. (2004). Pobl dda mewn amseroedd drwg. Portreadau o gymhlethdod a gwrthwynebiad yn Rhyfel Bosnia. Efrog Newydd, NY: Gwasg Arall
Y fynedfa Beth yw hunan-sensoriaeth a pham na ddylen ni guddio'r hyn rydyn ni'n ei feddwl? ei gyhoeddi gyntaf yn Cornel Seicoleg.
