Wytrzymałość jest podstawową umiejętnością, ponieważ chroni nas przed wpływem przeciwności i pomaga nam wstać po upadku. Bycie odpornym nie oznacza stania się niezniszczalnym, ale raczej zdolność do przyjmowania lepszych ciosów, a nawet wykorzystywania ich do rozwoju. Viktor Frankl, w rzeczywistości psychiatra, który przeżył nazistowskie obozy zagłady, był przekonany, że „Człowiek, który wstaje, jest jeszcze silniejszy niż ten, który nigdy nie upadł”.
Co oznacza „odporność”?
W 1992 roku amerykańska psycholog Emmy Werner była na Kauai, jednej z wysp archipelagu hawajskiego, kiedy uderzyła ją szczególna zdolność, którą wydają się mieć tylko niektórzy ludzie. Przeanalizował ponad 600 dzieci urodzonych w ubóstwie, z których jedna trzecia miała szczególnie trudne dzieciństwo, ponieważ żyła w rodziny dysfunkcyjne naznaczone przemocą, alkoholizmem i chorobami psychicznymi.
Nic dziwnego, że po 30 latach wiele z tych dzieci miało problemy psychologiczne i/lub społeczne, ale niektóre oparły się przeciwnościom i stały się osobami ze stabilnymi związkami, dobrymi równowaga psychiczna i pracy, w której czuli się komfortowo.
Werner nazwał te dzieci „niewrażliwymi”, ponieważ wierzyła, że nie dosięgły ich przeciwności losu, ale potem zdała sobie sprawę, że nie chodziło o to, że problemy ich nie dotykały, ale że używały ich jako odskoczni do przezwyciężenia. Wtedy narodziła się koncepcja odporności.
Termin resilience w psychologii jest zapożyczony z fizyki. W fizyce sprężystość to zdolność niektórych materiałów do odzyskania ich pierwotnego kształtu po poddaniu działaniu odkształcającego nacisku. W psychologii odporność to umiejętność radzenia sobie ze stresującymi i/lub traumatycznymi wydarzeniami, przezwyciężania ich i pozytywnej reorganizacji życia, aby dalej rozwijać się patrząc w przyszłość.
Dlatego znaczenie odporności oznacza znacznie więcej niż powrót do poprzedniego stanu równowagi. Nie oznacza to po prostu powrotu do normalności, ale oznacza transformacyjną zmianę, która prowadzi do uczenia się i rozwoju. Odporny człowiek odnajduje swoją siłę w przeciwnościach losu.
Z drugiej strony odporność obejmuje również zdolność do utrzymania pewnej równowagi emocjonalnej podczas burzy. Odporna osoba nie jest odporna na cierpienie, ale potrafi sobie z nim poradzić bez załamywania się emocjonalnego, utrzymując podstawowy poziom funkcjonowania w życiu codziennym.
W związku z tym, „Odporność to naturalna ludzka zdolność do dobrego poruszania się po życiu. To coś, co posiada każdy człowiek: mądrość i zdrowy rozsądek. Oznacza to, że wiesz, jak myślisz, kim jesteś duchowo, skąd pochodzisz i dokąd zmierzasz. Kluczem jest nauczenie się korzystania z wrodzonej odporności, którą każdy człowiek ma od urodzenia. Chodzi o zrozumienie naszego wewnętrznego ducha i znalezienie wyczucia kierunku”, jak napisała psycholog Iris Heavy Runner.
Do czego służy odporność?
Odporność nie jest tarczą przed cierpieniem i bólem. Bycie odpornym nie jest równoznaczne z odpornością lub nietykalnością. Kłopoty, straty czy choroby powodują u wszystkich głęboki dyskomfort.
Jednak odporność zapewnia nam przetrwanie w trudnych czasach, ponieważ wzmacnia naszą samoocenę i pomaga nam składać połamane kawałki w całość, abyśmy mogli iść naprzód. Odporność pozwala nam nadać bardziej konstruktywne znaczenie temu, co się z nami dzieje, abyśmy mogli wykorzystać ten ból lub cierpienie jako budulec do wzrostu.
Odporność chroni nas przed niszczycielskimi skutkami stresu, ponieważ pozwala nam z większą spokojem stawić czoła przeciwnościom losu, zapobiegając również pojawieniu się zaburzeń, takich jak uogólniony niepokój lub depresja. W rzeczywistości możemy lepiej zrozumieć koncepcję odporności dzięki różnym trajektoriom, którymi możemy podążać w obliczu niekorzystnego zdarzenia lub traumy.
Grafik z Bonnano, GA
Oczywiście odporność jest ważna nie tylko emocjonalnie, ale także fizycznie. Badanie przeprowadzone w Stanford University z osobami, u których zdiagnozowano raka, okazało się, że w podobnych początkowych stanach klinicznych lepiej przystosowali się ci, którzy zmagali się z chorobą z postawą bojową i prężną, niż ci, którzy przyjmowali ją z desperacją, bezradnością i fatalizmem.
Inne badania wykazały, że odporność pomaga ludziom odzyskać siły po urazie rdzenia kręgowego. Osoby, które identyfikują się jako odporne, zgłaszały również, że czują się szczęśliwsze i doświadczają większego duchowego połączenia, co pomaga im radzić sobie z konsekwencjami choroby i wyzdrowieć.
Dlatego odporność nie tylko pomaga nam radzić sobie z przeciwnościami losu poprzez zachowanie pewnego stopnia kontroli, a nawet równej odległości, aby znaleźć najlepsze rozwiązanie problemu, ale także chroni nasze zdrowie lub pomaga lepiej radzić sobie z chorobą.
Trzy inspirujące przykłady odporności
Przykłady odporności w historii są niezliczone. Są to historie życia naznaczone przeciwnościami losu i ludzi, którzy znaleźli siłę, by przezwyciężyć wszystkie problemy, by wzrastać w tak niesprzyjających warunkach, że wygraliby wszystkie inne.
1. Hellen Keller, dziewczyna, która miała wszystko przeciwko
Być może jednym z najbardziej znanych przykładów odporności jest przypadek Hellen Keller, która w wieku 19 miesięcy cierpiała na chorobę, która naznaczyłaby ją przez całe życie i pozbawiła ją wzroku i słuchu, tak że nawet nie nauczyła się mówić.
W 1880 r. ten stopień niepełnosprawności był praktycznie wyrokiem. Hellen zdała sobie jednak sprawę, że może odkrywać świat innymi zmysłami i w wieku 7 lat wymyśliła już ponad 60 sygnałów do komunikowania się z rodziną.
Ale ta inteligencja zwróciła się przeciwko niej, ponieważ wskazywała również na jej ograniczenia. Wkrótce pojawiła się frustracja, którą Hellen wyraziła agresywnie. Jego rodzice zdali sobie sprawę, że potrzebuje pomocy i zatrudnili prywatną nauczycielkę, Anne Sullivan.
Z jej pomocą Hellen nie tylko nauczyła się czytać i pisać Braille'a, ale była również w stanie czytać z ust ludzi, dotykając ich palcami, aby wyczuć ruch i wibracje.
W 1904 roku Hellen ukończyła studia z wyróżnieniem i napisała książkę „The Story of My Life”, pierwszą z długiej serii prac. Poświęcił swoje życie pomaganiu innym osobom niepełnosprawnym i wykładał w różnych krajach inspirując książki i filmy na temat odporności.
2. Beethoven, geniusz, któremu odebrano dar
Innym wspaniałym przykładem odporności było życie Ludovicusa van Beethovena. Jako dziecko otrzymał bardzo surowe wychowanie. Jego ojciec, który był alkoholikiem, obudził go o północy, aby grał przed przyjaciółmi i uniemożliwił mu granie w ciągu dnia, aby mógł uczyć się muzyki. W rezultacie nie mógł cieszyć się dzieciństwem.
Presja rodziny była tak nie do zniesienia, że w wieku 17 lat Beethoven wyjechał do stolicy Austrii. Wkrótce musiał wrócić, by powitać matkę, która zmarła na gruźlicę. Kilka miesięcy później jego ojciec popadł w głęboką depresję, jego alkoholizm się pogorszył i trafił do więzienia.
Młody Beethoven musiał opiekować się młodszymi braćmi, więc spędził pięć lat ucząc gry na fortepianie i skrzypcach w miejscowej orkiestrze, aby wesprzeć finansowo rodzinę. Ale kiedy zaczął błyszczeć jako kompozytor, jakiś czas po stworzeniu swojej I Symfonii, zaczął dostrzegać pierwsze objawy straszliwej choroby dla każdego muzyka: głuchotę.
Ten problem, daleki od oddzielenia go od pasji, dodał mu sił i zaczął gorączkowo komponować. Mówi się, że mógł to zrobić bezpośrednio na papierze, ponieważ słuchał notatek w głowie. Kompozytor właściwie nie miał fortepianu w pokoju, w którym komponował, bo wolał nie grać tego utworu, bo źle by to grało.
Pod koniec życia prawie całkowicie stracił słuch. Ale im bardziej postępowała jego głuchota, tym bardziej ewoluowała jego muzyka, prawdopodobnie dlatego, że bardziej wolał niskie i średnie nuty, ponieważ nie słyszał dobrze wysokich tonów.
3. Frida Kahlo, obraz zrodzony z bólu
Innym przykładem odporności jest życie Fridy Kahlo. Choć urodziła się w rodzinie artystów, w pierwszych latach nie wykazywała szczególnego zainteresowania sztuką ani malarstwem. W wieku sześciu lat zachorował na polio, co skróciłoby mu prawą nogę, co stało się źródłem kpin wśród dzieci.
Jednak to nie powstrzymało jej od bycia niespokojną dziewczyną i nastolatką, zainteresowaną sportami, które zmuszały ją do ruchu, aby zrekompensować fizyczny problem. W wieku 18 lat wszystko się zmieniło z powodu tragicznego wypadku.
W autobus, którym jechał, uderzył tramwaj. Konsekwencje były poważne: liczne złamania i urazy kręgosłupa. Wszystko to przysporzyło mu ogromnego cierpienia przez całe życie. Frida przeszła 32 operacje na przestrzeni lat, niektóre z katastrofalnymi konsekwencjami, długą rekonwalescencją i poważnymi następstwami oraz użyła około 25 różnych aparatów ortodontycznych do korekcji postawy.
To właśnie w tym okresie, z powodu bezruchu, któremu podlegała, zaczęła malować. Jego słynne obrazy przedstawiają cierpienie, ból i śmierć, ale także miłość i pasję do życia. W rzeczywistości, choć jej prace zwykle zaliczane są do malarstwa surrealistycznego, Frida twierdziła, że nie malowała swoich marzeń, ale swoją rzeczywistość.
Miał trzy ciąże, które zakończyły się poronieniem, a nawet jego miłość / nienawiść z Diego Riverą nie była pomocna w osiągnięciu spokojniejszego emocjonalnie życia.
W ostatnich latach ból się pogorszył i musieli nawet amputować część prawej nogi poniżej kolana, zagrożonej gangreną. Frida znalazła jednak w malarstwie sposób na przetrwanie i ekspresję. W rzeczywistości jego ostatnia praca, którą zatytułował „Viva la vita!” i podpisany na osiem dni przed śmiercią, jest alegorią jego własnej egzystencji.
Źródła:
Kornhaber, R. i in. Al. (2018) Odporność i rehabilitacja dorosłych osób po urazie rdzenia kręgowego: jakościowy przegląd systematyczny. J Adv Nurs; 74 (1): 23-33.
Shatte, A. er. Al.(2017) Pozytywny wpływ odporności na stres i wyniki biznesowe w trudnych środowiskach pracy. J Zajmuj środowisko Med; 59 (2): 135–140.
Duggan, C. i in. Al. (2016) Odporność i szczęście po urazie rdzenia kręgowego: badanie jakościowe. Top rehabilitacja rdzenia kręgowego; 22 (2): 99–110.
Fleming, J. i Ledogar, RJ (2008) Odporność, ewoluująca koncepcja: przegląd literatury dotyczącej badań aborygeńskich. Pimatisiwin; 6 (2): 7–23.
Bonanno, GA (2004) Utrata, trauma i ludzka odporność: czy nie doceniliśmy ludzkiej zdolności do rozwoju po wyjątkowo nieprzyjemnych wydarzeniach? Amerykański psycholog; 59(1): 20-28.
Runner, IH & Marshall, K. (2003) „Ocaleni z cudów” promujący odporność indyjskich studentów. Dziennik plemiennych uczelni; 14 (4); 14-18.
Classen, C. i in. Al. (1996) Style radzenia sobie z przystosowaniem psychologicznym do zaawansowanego raka piersi. Psychol zdrowia; 15 (6): 434-437.
Werner, E. (1993) Odporność na ryzyko i powrót do zdrowia: perspektywy z badania podłużnego kauai. Rozwój i psychopatologia; 5: 503–515.
Wejście Czym jest odporność? Przykłady inspiracji na całe życie po raz pierwszy opublikowano w Kącik Psychologii.
