Het gebrek aan empathie wordt niet gezien, maar wel gevoeld. En de effecten ervan zijn vaak verwoestend, vooral op een steeds meer verbonden en onderling afhankelijke planeet waar onze beslissingen en acties onvoorstelbare gevolgen kunnen hebben aan de andere kant van de wereld.
deempatia het is een soort sociale lijm die ons bij elkaar houdt. Het is een brug naar begrip die ons in staat stelt om in de schoenen van de ander te gaan staan. Psycholoog Douglas LaBier is er echter van overtuigd dat onze samenleving te kampen heeft met een steeds groter wordend probleem dat we negeren: een diep gebrek aan empathie. En de implicaties voor onze geestelijke gezondheid, evenals de sociale impact ervan, zijn verwoestend.
Wat is een empathische stoornis?
De persoon die lijdt aan de empathy deficit disorder is niet in staat om uit zichzelf te komen en zich af te stemmen op de emoties en ervaringen van anderen, vooral degenen die anders denken of hun waardesysteem niet delen. Het is een persoon die gevangen zit in de gevangenis van zijn eigen geest, beperkt door zijn eigen psychologische barrières, die hem verhinderen contact te maken met verschillende realiteiten, die ze over het algemeen verachten of negeren.
Natuurlijk kan iedereen een gebrek aan empathie ontwikkelen. Het kan de persoon zijn die niet in staat is zichzelf in de schoenen van de partner te plaatsen die altijd hun behoeften op de eerste plaats stelt. Maar het kan ook de vriend of collega zijn die boos wordt als we zijn standpunt niet delen. Of narcistische ouders die de problemen van hun kinderen voortdurend bagatelliseren.
Empathy Deficit Disorder komt zowel voor in interpersoonlijke relaties, tussen familie, vrienden en collega's, als in de samenleving, wanneer het een egoïstische drift krijgt. In beide gevallen blijven mensen opgesloten in een privé-universum dat hen emotioneel isoleert van anderen, waardoor ze onverschillig staan tegenover de pijn, het leed en het lijden van anderen.
Empathie is verboden op het gebied van medelijden
We leven in een samenleving die medelijden heeft, maar niet erg empathisch is. Een samenleving van snelle emoties en een kort geheugen. De beelden van de pijn van anderen ontroeren ons, maar alleen het noodzakelijke en voor een korte tijd, het minimum dat nodig is om vrede te hebben met het geweten en verder te gaan met iets prettigers.
Dat type samenleving verkiest medelijden boven empathie. Barmhartigheid is een automatische reactie. De pijn en het lijden van anderen veroorzaken ons ongemak. We zien dat iemand een moeilijke tijd doormaakt en we voelen ons ongemakkelijk of verdrietig.
Maar medelijden is een passief gevoel, vaak met neerbuigende ondertoon. Medelijden houdt in dat men denkt dat de persoon in nood niet "verdient" wat hem is overkomen, maar het houdt ook in dat hij gelooft dat hij niet in staat is iets te doen waardoor hij uit die situatie kan komen.
Bovendien betekent medelijden niet per se dat je in de schoenen moet staan van de persoon die lijdt. Het is een eenvoudige uitdrukking van verdriet om het ongeluk van anderen. Het is meestal het laagste niveau van begrip en toewijding aan rouw.
Empathie daarentegen is een diepere verbinding die we ervaren wanneer we ons perspectief kunnen verlaten en de wereld van de ander kunnen betreden. Eenmaal daar kunnen we zijn emoties, conflicten of ambities vanuit zijn oogpunt ervaren.
Het houdt in dat we pijn door zijn ogen zien, zonder barrières op te werpen die ons aan de zijlijn houden door een positie van superioriteit in te nemen. Daarom is empathie een proactieve emotie die ons aanmoedigt om onze hulp aan te bieden. Dit type verbinding bouwt gezonde, wederzijdse relaties op die gebaseerd zijn op oprechte bezorgdheid, niet alleen op medelijden. Het vermogen om dat soort verbinding te maken, is precies wat mensen met een empathietekortstoornis hebben verloren.
Hoe ontwikkelt de empathische stoornis zich?
LaBier gelooft dat empathietekortstoornis zich ontwikkelt "Als mensen te veel focussen op het verwerven van macht, status en geld voor zichzelf." Volgens deze psychotherapeut zijn dit mensen die persoonlijke ontwikkeling gelijkstellen aan het verwerven van zowel materiële goederen als interpersoonlijke relaties.
Daardoor vervreemden ze van hun emoties en identificeren ze zich met wat ze hebben. Ze ontwikkelen wat een 'transactionele geest' zou kunnen worden genoemd, omdat ze alles in termen van waarde voor zichzelf meten, zonder stil te staan bij de impact die deze acties op anderen kunnen hebben. In de praktijk hebben ze een zeer egocentrische kijk.
Deze overmatige focus op zichzelf creëert een gevoel van ijdelheid en verwaandheid. “Deze mensen ontwikkelen de illusie volledig onafhankelijk en zelfvoorzienend te zijn. Ze verliezen het contact met de realiteit en vergeten dat alle mensen onderling verbonden en onderling afhankelijk zijn”.
In de praktijk zijn ze zich er niet van bewust dat ze deel uitmaken van een grotere gemeenschap. Ze weten niet dat we in deze wereld apart zinken of dat we onszelf samen redden, zoals Juan Rulfo zei. Doordrenkt met egocentrisch utilitarisme, verliezen ze het vermogen om op een diep niveau met anderen te verbinden en voelen ze geen empathie.
Het is duidelijk dat het empathische tekort uiteindelijk een bron van interpersoonlijke conflicten wordt. Het verhindert niet alleen het aangaan van betekenisvolle relaties, maar op sociaal niveau wordt het ook een vruchtbare voedingsbodem voor de zaden van haat en polarisatie om te ontkiemen, omdat het voor deze mensen bijna onmogelijk is om empathisch te zijn met degenen die overtuigingen, tradities of manieren hebben van het leven anders zien.
De 2 sleutels om het empathietekort te overwinnen
1. Wees je bewust van onderlinge afhankelijkheid
Hoewel we onder bepaalde omstandigheden autonoom en onafhankelijk kunnen zijn, zijn we allemaal op de een of andere manier met elkaar verbonden. De huidige pandemie heeft ons bijvoorbeeld laten zien dat we allemaal dichterbij zijn dan we denken en dat rijke landen zichzelf niet kunnen redden ten koste van de armsten, hoe hard ze ook proberen. Onze beslissingen en acties hebben ingrijpende gevolgen.
Het liet ons ook zien dat onze kleine beslissingen een grote impact kunnen hebben op de mensen om ons heen, van onze familie tot vreemden die we ontmoeten. Door die kleine mindfulness-oefening te doen, kunnen we het empathische tekort overwinnen. Een roekeloze of egoïstische daad kan letterlijk het leven van iemand anders kosten.
2. Verplaats jezelf vaker in andermans schoenen
LaBier biedt enkele eenvoudige oefeningen om empathie te ontwikkelen. We kunnen beginnen met het analyseren van ons gedrag dat onze partner irriteert. Het is duidelijk dat het voor ons geen probleem is, maar voor onze partner wel. Daarom kunnen we ons in hun schoenen verplaatsen om te proberen te begrijpen waarom ze hen lastig vallen. De sleutel is niet om te oordelen, maar om ons te concentreren op de ervaring van de emoties die ons gedrag bij de ander genereert om ons onder te dompelen in zijn waarnemingen en sensaties.
Een andere oefening is om empathie op te wekken voor een persoon die we niet mogen of die ideeën heeft die radicaal tegengesteld zijn aan de onze. We kunnen beginnen door te proberen te begrijpen hoe die persoon is geworden wie we denken dat hij is. Om dit te doen, moeten we ons in zijn schoenen verplaatsen, denken en voelen als die persoon. Nogmaals, het geheim is om niet te oordelen, maar je te concentreren op de punten die we gemeen hebben om te proberen de situatie met de ogen van de ander te zien.
Het ontwikkelen van empathie geeft ons een assertievere basis voor het oplossen van conflicten, het overbruggen van verschillen en het loslaten van destructiviteit. Het maakt ons bewuster van onze kwetsbaarheid als mens en stelt ons in staat ons open te stellen voor de ervaringen van anderen om ons daardoor te verrijken. Dit is de weg naar een gezonder leven en een meer tolerante wereld, zoals LaBier aangeeft.
Bronnen:
LaBier, D. (2010) Lijdt u aan een empathietekortstoornis? In: Psychologie vandaag.
Jones, A. et. Al. (2010) Gevoel, zorg, weten: verschillende soorten empathietekorten bij jongens met psychopathische neigingen en autismespectrumstoornis. J Child Psychol Psychiatry; 51 (11): 1188–1197.
De ingang Empathietekort: mensen kunnen zichzelf niet in de schoenen van anderen plaatsen werd voor het eerst gepubliceerd in Hoek van de psychologie.
