Veerkracht is een essentiële vaardigheid omdat het ons beschermt tegen de gevolgen van tegenslag en ons helpt weer op te staan na een val. Veerkrachtig zijn betekent niet onkwetsbaar worden, maar beter in staat zijn om betere hits te nemen en ze zelfs te gebruiken om te groeien. Viktor Frankl, een psychiater die de vernietigingskampen van de nazi's overleefde, was ervan overtuigd dat "De man die opstaat is zelfs sterker dan degene die nooit is gevallen".
Wat betekent "veerkracht"?
In 1992 was de Amerikaanse psycholoog Emmy Werner op Kauai, een van de eilanden van de Hawaiiaanse archipel, toen ze werd getroffen door een speciale vaardigheid die slechts enkele mensen leken te hebben. Hij analyseerde meer dan 600 kinderen die in armoede werden geboren, van wie een derde een bijzonder moeilijke jeugd had gehad omdat ze in disfunctionele gezinnen gekenmerkt door geweld, alcoholisme en geestesziekten.
Het is niet verwonderlijk dat na 30 jaar veel van deze kinderen psychologische en/of sociale problemen vertoonden, maar sommigen trotseerden de kansen tegen hen en werden mensen met stabiele relaties, goede mentaal evenwicht en banen waar ze zich prettig bij voelden.
Werner noemde deze kinderen 'onkwetsbaar' omdat ze geloofde dat tegenspoed hen niet had getroffen, maar toen realiseerde ze zich dat het er niet om ging dat de problemen hen niet raakten, maar dat ze ze gebruikten als een opstapje om te overwinnen. Toen werd het begrip veerkracht geboren.
De term veerkracht in de psychologie is ontleend aan de natuurkunde. In de natuurkunde is veerkracht het vermogen van sommige materialen om hun oorspronkelijke vorm terug te krijgen nadat ze zijn onderworpen aan vervormingsdruk. In de psychologie is veerkracht het vermogen om stressvolle en/of traumatische gebeurtenissen het hoofd te bieden, deze te overwinnen en het leven positief te reorganiseren om te blijven groeien met het oog op de toekomst.
Daarom houdt de betekenis van veerkracht veel meer in dan terugkeren naar de vorige staat van evenwicht. Het betekent niet alleen een terugkeer naar normaal, maar het impliceert een transformatieve verandering die leidt tot leren en groei. De veerkrachtige mens vindt zijn kracht in tegenspoed.
Aan de andere kant omvat veerkracht ook het vermogen om midden in de storm een bepaald emotioneel evenwicht te bewaren. De veerkrachtige persoon is niet immuun voor lijden, maar kan het aan zonder emotioneel in te storten, en behoudt een basisniveau van functioneren in het dagelijks leven.
daarom “Veerkracht is het natuurlijke menselijke vermogen om goed door het leven te navigeren. Het is iets dat ieder mens bezit: wijsheid en gezond verstand. Het betekent weten hoe je denkt, wie je spiritueel bent, waar je vandaan komt en waar je naartoe gaat. De sleutel is om te leren hoe je de aangeboren veerkracht kunt gebruiken die elk mens vanaf zijn geboorte heeft. Het gaat om het begrijpen van onze innerlijke geest en het vinden van richting", zoals de psycholoog Iris Heavy Runner schreef.
Waar is veerkracht voor?
Veerkracht is geen schild tegen lijden en pijn. Veerkrachtig zijn is niet synoniem met immuniteit of onkwetsbaarheid. Problemen, verliezen of ziektes veroorzaken diep ongemak voor iedereen.
Veerkracht verzekert ons echter van overleven in moeilijke tijden omdat het ons zelfrespect versterkt en ons helpt de gebroken stukken aan elkaar te leggen, zodat we vooruit kunnen. Veerkracht stelt ons in staat om een meer constructieve betekenis te geven aan wat ons overkomt, zodat we die pijn of dat lijden kunnen gebruiken als bouwstenen om te groeien.
Veerkracht beschermt ons tegen de verwoestende effecten van stress, omdat het ons in staat stelt om tegenspoed met grotere gelijkmoedigheid het hoofd te bieden en ook het optreden van aandoeningen zoals gegeneraliseerde angst of depressie. In feite kunnen we het concept van veerkracht beter begrijpen via de verschillende trajecten die we kunnen volgen bij een ongunstige gebeurtenis of trauma.
Grafisch ontwerper uit Bonnano, GA
Natuurlijk is veerkracht niet alleen emotioneel belangrijk, maar ook fysiek. Een onderzoek uitgevoerd aan de Stanford University met mensen bij wie kanker werd vastgesteld, bleek dat degenen die de ziekte met een strijdbare en veerkrachtige houding geconfronteerd werden, geconfronteerd werden met vergelijkbare initiële klinische aandoeningen, een betere aanpassing hadden dan degenen die het met wanhoop, hulpeloosheid en fatalisme aanvaardden.
Ander onderzoek heeft aangetoond dat veerkracht mensen helpt herstellen na een dwarslaesie. Mensen die zich als veerkrachtig identificeren, hebben ook gemeld dat ze zich gelukkiger voelen en een grotere spirituele verbinding ervaren, wat hen helpt de gevolgen van de ziekte het hoofd te bieden en te herstellen.
Daarom helpt veerkracht ons niet alleen om met tegenslag om te gaan door een zekere mate van controle en zelfs op gelijke afstand te houden om de beste oplossing voor het probleem te vinden, maar het beschermt ook onze gezondheid of helpt ons om beter met de ziekte om te gaan.
Drie inspirerende voorbeelden van veerkracht
De voorbeelden van veerkracht in de geschiedenis zijn legio. Het zijn levensverhalen die worden gekenmerkt door tegenspoed en van mensen die de kracht hebben gevonden om alle problemen te overwinnen om te groeien in zulke ongunstige omstandigheden dat ze alle andere hadden gewonnen.
1. Hellen Keller, het meisje waar alles tegen was
Misschien wel een van de beroemdste voorbeelden van veerkracht is die van Hellen Keller, die met 19 maanden leed aan een ziekte die haar haar hele leven zou hebben gekenmerkt en haar haar zicht en gehoor zou hebben beroofd, zodat ze niet eens zou leren spreken.
In 1880 was die mate van handicap praktisch een zin. Hellen realiseerde zich echter dat ze de wereld met haar andere zintuigen kon ontdekken en op 7-jarige leeftijd had ze al meer dan 60 signalen uitgevonden om met haar familie te communiceren.
Maar die intelligentie keerde zich tegen haar omdat het ook op haar beperkingen wees. Al snel kwam er frustratie en Hellen drukte het agressief uit. Zijn ouders realiseerden zich dat hij hulp nodig had en huurden een privéleraar in, Anne Sullivan.
Met zijn hulp leerde Hellen niet alleen braille lezen en schrijven, maar kon ze ook de lippen van mensen lezen door ze met haar vingers aan te raken om beweging en trillingen te voelen.
In 1904 studeerde Hellen cum laude af en schreef het boek "The Story of My Life", het eerste van een lange reeks werken. Hij heeft zijn leven gewijd aan het helpen van andere mensen met een handicap en heeft in verschillende landen inspirerende boeken en films over veerkracht gegeven.
2. Beethoven, het genie wiens geschenk werd afgenomen
Een ander groot voorbeeld van veerkracht was het leven van Ludovicus van Beethoven. Als kind kreeg hij een zeer strenge opvoeding. Zijn vader, die alcoholist was, maakte hem om middernacht wakker om voor zijn vrienden te spelen en belette hem overdag te spelen zodat hij muziek kon studeren. Daardoor kon hij niet van zijn jeugd genieten.
De familiedruk was zo ondraaglijk dat Beethoven op 17-jarige leeftijd naar de Oostenrijkse hoofdstad vertrok. Hij moest al snel terugkeren om zijn moeder te begroeten, die stierf aan tuberculose. Maanden later leed zijn vader aan een diepe depressie, werd zijn alcoholisme erger en belandde hij in de gevangenis.
De jonge Beethoven moest voor zijn jongere broers zorgen, dus bracht hij vijf jaar door met pianoles en vioolspelen in een plaatselijk orkest om het gezin financieel te ondersteunen. Maar net toen hij begon te schitteren als componist, enige tijd na het creëren van zijn Eerste symfonie, begon hij de eerste symptomen op te merken van een vreselijke ziekte voor elke muzikant: doofheid.
Dat probleem scheidde hem niet van zijn passie, maar gaf hem nieuwe kracht en hij begon koortsachtig te componeren. Er wordt gezegd dat hij het direct op papier kon doen omdat hij naar de notities in zijn hoofd luisterde. In feite had de componist geen piano in de kamer waar hij componeerde omdat hij het stuk liever niet speelde omdat het slecht zou spelen.
Tegen het einde van zijn leven was hij bijna volledig zijn gehoor kwijt. Maar hoe meer zijn doofheid vorderde, hoe meer zijn muziek evolueerde, waarschijnlijk omdat hij meer de voorkeur gaf aan de lage en middentonen omdat hij de hoge tonen niet goed hoorde.
3. Frida Kahlo, het schilderij geboren uit pijn
Een ander voorbeeld van veerkracht is het leven van Frida Kahlo. Hoewel ze werd geboren in een familie van kunstenaars, toonde ze in de beginjaren geen bijzondere interesse in kunst of schilderkunst. Op zesjarige leeftijd kreeg hij polio, wat zijn rechterbeen zou hebben verkort, wat een bron van spot werd onder kinderen.
Dit weerhield haar er echter niet van een rusteloos meisje en tiener te zijn, geïnteresseerd in sporten die haar in beweging hielden om het fysieke probleem te compenseren. Op 18-jarige leeftijd zou alles veranderen door een tragisch ongeval.
De bus waarin hij zat, werd aangereden door een tram. De gevolgen waren ernstig: meerdere breuken en ruggengraatletsels. Dit alles heeft hem zijn hele leven enorm veel leed bezorgd. Frida onderging in de loop der jaren 32 operaties, sommige met rampzalige gevolgen, lang herstel en ernstige gevolgen, en gebruikte ongeveer 25 verschillende beugels om de houding te corrigeren.
Het was in deze periode, vanwege de onbeweeglijkheid waaraan ze werd onderworpen, dat ze begon te schilderen. Zijn beroemde schilderijen vertegenwoordigen lijden, pijn en dood, maar ook liefde en passie voor het leven. In feite, hoewel haar werk meestal wordt opgenomen in surrealistische schilderkunst, beweerde Frida dat ze niet haar dromen schilderde, maar haar realiteit.
Hij had drie zwangerschappen die eindigden in miskramen en zelfs zijn liefdes-/haatrelatie met Diego Rivera hielp niet bij het bereiken van een emotioneel rustiger leven.
De laatste jaren verergerde de pijn en moesten ze zelfs een deel van zijn rechterbeen amputeren, onder de knie, bedreigd door gangreen. Frida vond in het schilderen echter een manier van overleven en expressie. In feite zijn laatste werk, dat hij de titel "Viva la vita!" en ondertekend acht dagen voordat hij stierf, het is een allegorie van zijn eigen bestaan.
Bronnen:
Kornhaber, R. et. Al. (2018) Veerkracht en de revalidatie van volwassen overlevenden van een dwarslaesie: een kwalitatieve systematische review. J Adv verpleegkundigen; 74 (1): 23-33.
Shatté, A. er. Al. (2017) Het positieve effect van veerkracht op stress en zakelijke resultaten in moeilijke werkomgevingen. J Bezet Omgeving Med; 59 (2): 135–140.
Duggan, C. et. Al. (2016) Veerkracht en geluk na ruggenmergletsel: een kwalitatief onderzoek. Top Ruggenmerg Inj Rehabil; 22 (2): 99–110.
Fleming, J. & Ledogar, RJ (2008) Veerkracht, een evoluerend concept: een literatuuroverzicht dat relevant is voor Aboriginal-onderzoek. Pimatisiwin; 6 (2): 7–23.
Bonanno, GA (2004) Verlies, trauma en menselijke veerkracht: hebben we het menselijk vermogen om te gedijen na extreem aversieve gebeurtenissen onderschat? Amerikaanse psycholoog; 59(1): 20-28.
Runner, IH & Marshall, K. (2003) 'Miracle Survivors' Bevordering van veerkracht bij Indiase studenten. Stam College Journal; 14 (4); 14-18.
Classen, C. et. Al. (1996) Copingstijlen geassocieerd met psychologische aanpassing aan gevorderde borstkanker. Gezondheid Psychol; 15 (6): 434-437.
Werner, E. (1993) Risicobestendigheid en herstel: perspectieven uit de longitudinale studie van kauai. Ontwikkeling en psychopathologie; 5:503-515.
De ingang Wat is veerkracht? Voorbeelden van inspiratie voor het leven werd voor het eerst gepubliceerd in Hoek van de psychologie.
