teatawhai he kāpia pāpori kaha. Koinei te mea ka taea e tatou te tuu i a tatou ano ki roto i nga hu o etahi atu. Na taua kaha e awhina ia tatou ki te mohio me te mohio ki etahi atu, ehara i te mea kia mohio noa ki ona whakaaro me ona whakaaro, engari ki te wheako ano i ona whakaaro. kare me te kare-a-roto.
Inaa, e rua nga momo o te aroha. Ko te hinengaro hinengaro te mea e taea ai e tatou te mohio me te mohio ki nga ahuatanga o tetahi atu, engari mai i te tuunga hinengaro pono, me te iti o te whai waahi o te hinengaro.
Ko te whakaaro aroha ko te kaha ki te whakamarama tika, ki te matapae, ki te whakamaori i nga kare-a-roto o etahi atu, engari karekau he whakaaro huritao. Heoi ano, ka tino whai hua ki te awhina i etahi atu ma te tiaki i a tatou mai i nga paanga kare-a-roto tino kino ka taea e te mohio ki te mamae me te mamae o etahi atu. Inaa, ko te turanga o haurongo empathic.
I tetahi atu taha, ka puta te ngakau aroha, te ngakau aroha ranei i te wa e puta mai ai te ahua o te ngakau e mohio ai tatou ki nga kare-a-roto o tetahi atu e rongo ai tatou i roto i o tatou kikokiko. Ma te tino marama, ki te kaha te ngakau aroha me te tata ki te katoa, ka taea e tatou te pararutiki, te aukati i a tatou ki te awhina.
Ko te tikanga, ka aroha tatou, ka whakataurite tatou i nga mea e rua, kia mohio ai tatou ki nga kare a tera tangata, engari ka mohio ano tatou he aha te mea e pa ana ki a ia hei awhina i a ia. Engari ko nga mea katoa e tohu ana kei te huri haere tenei pauna i roto i nga tau.
Ka heke te ngakau aroha ki te pakeke
I roto i nga whakaaro rongonui ko te whakaaro he iti rawa te mohio o nga kaumatua. Ki ta matou titiro he kaha ake, he iti ake te manawanui, ina koa ki nga taiohi. I rangahauhia e nga kaimätai hinengaro i te Whare Wananga o Newcastle tenei ahuatanga na roto i te tohu aroha.
231 nga pakeke i kimihia e ratou 17 ki te 94 tau. I te tuatahi, i whakaatuhia ki nga tangata nga whakaahua o nga kanohi me nga ataata o nga kaiwhakaari i tonohia ki te whakaputa i nga kare-a-roto rereke. Me tautuhi nga kare-a-roto o nga kare-a-roto me te whakatau mena he rite, he rereke ranei nga ahuatanga o nga whakaahua takirua.
I muri mai, 19 nga whakaahua o nga tangata e uru ana ki etahi momo huihuinga, mahi ranei. I ia ahuatanga, me ngana nga kaiuru ki te rapu he aha te ahua o te tangata matua (cognitive empathy) me te whakaatu i te ahua o te kare-a-roto i a ia (affective empathy).
I kitea e nga kairangahau kaore he rereketanga nui i roto i te ngakau aroha, engari ko te roopu o te hunga neke atu i te 66 tau te pakeke he iti ake te kino o te hinengaro hinengaro. E tohu ana tenei ka kaha ake pea nga pakeke ki te whakamaarama me te whakamaarama i nga kare-a-roto o etahi atu.
Te ngaronga hinengaro, te tikanga urutau ranei?
Ko tetahi atu raupapa rangahau i whakahaeretia i roto i te mara o Neuroscience e whakaatu ana ko nga waahanga kare me te hinengaro o te ngakau aroha e tautokohia ana e nga hononga roro rereke e taunekeneke ana ki a raatau.
Inaa, he rangahau i whakahaeretia i Te Whare Wananga o California i kitea he rereke nga huarahi whanaketanga o te hinengaro me te ngakau aroha. Ahakoa e whakawhirinaki ana te ngakau aroha ki nga rohe o mua o te roro, ko te punaha limbic, penei i te amygdala me te insula, ko te ahua o te ngakau aroha e whakawhirinaki ana ki nga rohe e pa ana ki te Theory of Mind e hiahia ana kia nui ake te tukatuka korero, penei i te kaha ki te aukati i a tatou. nga whakautu me te wehe i to tatou tirohanga ki te tuu i a tatou ano ki te waahi o tetahi atu.
I runga ano i nga korero, i kitea e nga tohunga neuroscientists i te Whare Wananga o Harvard ko etahi o nga pakeke e whakaatu ana i te iti o nga mahi i roto i nga waahanga matua e uru ana ki nga tukanga hinengaro hinengaro, penei i te dorsomedial prefrontal cortex, e whakaarohia ana he rohe whai take i roto i te whatunga hinengaro hinengaro. .
Ko te whakamaramatanga pea mo tenei ahuatanga ko te puhoi o te hinengaro ka puta i roto i nga pakeke pakeke ka pa ki te hinengaro hinengaro, ka uaua ake mo ratou te mawehe atu i o ratau tirohanga ki te tuu i a ia ano ki roto i nga hu o tera tangata me te mohio ki nga mea e pa ana ki a ia. .
I tetahi atu taha, i whakawhanakehia he rangahau i te Te Whare Wananga o Nga-Ming tuku he whakamārama kē. E ai ki enei kairangahau, ko nga whakautu e pa ana ki te hinengaro hinengaro me te aroha ka kaha ake te noho motuhake i roto i nga tau.
Otirā, kua kitea hoki he nui ake te aroha o te hunga pakeke ake i te hunga rangatahi ki nga ahuatanga e pa ana ki a ratou. Ka tohu pea tenei i te wa e pakeke ana tatou ka kaha ake te mohio ki te "whakapau" i to tatou kaha aroha.
Tera pea ko te hekenga o te ngakau aroha ko te hua o te koroheketanga me te whakaaro nui tikanga ārai ka taea e tatou te tiaki ia tatou i te mamae me te whakamutu i a tatou i te awangawanga nui.
Momotuhi:
Kelly, M., McDonald, S., & Wallis, K. (2022) Empathy across the age: “Kua pakeke ake ahau engari kei te rongo tonu ahau”. Neuropsychology; 36 (2): 116-127.
Moore, R. C. et. Al. (2015) Ko nga hononga neural motuhake o te hinengaro me te hinengaro hinengaro i roto i nga pakeke pakeke. Te Maatauranga a te Hinengaro: Neuroimaging; 232:42-50.
Chen, Y. et. Al. (2014) Ko te koroheketanga e hono ana ki nga huringa i roto i nga iahiko neural kei raro i te ngakau aroha. Neurobiology o te koroheketanga; 35 (4): 827-836.
Te tomokanga Te ngakau aroha: Ka ako tatou ki te tiaki i te "kaha empathic" i a tatou e pakeke ana? i whakaputa tuatahihia i roto i te Tuhinga o te Hinengaro.
