Wat maacht Dir wann Dir näischt méi maache kënnt? Et gëtt näischt méi schlëmmes am Liewen wéi gebonnen Hänn a Féiss ze fillen. Komplett gekippt. Lähmt duerch Ëmstänn. Keen Auswee. Keng Schleeken. Onméiglech eppes ze maachen awer ze waarden.
An aussergewéinlechen Ëmstänn déi héich emotional Spannungen generéieren oder eng Gefor fir eis kierperlech oder psychologesch Integritéit duerstellen, hëlt de limbesche System vum Gehir iwwer. Seng zwou Standardoptiounen si flüchten oder kämpfen. Béid involvéiert eppes ze maachen. Fir ze entscheeden. Huelt eng proaktiv Haltung. Probéiert et op d'mannst.
Wéi och ëmmer, et ginn Ëmstänn wou mir dës Optiounen net emol hunn. Déi eenzeg Méiglechkeet ass Lähmung. Et ass déi méi deier Alternativ a psychologesche Begrëffer, en Zuchgrond fir Roserei an Hëlleflosegkeet.
Firwat geschitt Lähmung?
An héichstressive Situatiounen äntwert eise Kierper andeems en nervös Opreegung ausléist an deem déi normal Bezéiung tëscht dem periphere Nervensystem an dem Gehir gestéiert gëtt. Eis Gehiraktivitéit fokusséiert op d'Quell vun Emotiounen, fräiwëlleg Muskele kënne gelähmt ginn, a sensoresch Perceptiounen ginn verännert, och d'Sensatioun vu kierperleche Schmerz.
Dës éischt Reaktioun ass wesentlech fir eis ze hëllefen de Grad vu Gefor aus der Bedroung ze bewäerten. Eis Sënner si geschäerft fir all d'Detailer festzehuelen wéi de Gehir se mat enger iwwerduerchschnëttlecher Geschwindegkeet veraarbecht. Awer gläichzäiteg sinn d'Muskelen "gelähmt" fir ze vermeiden datt mir eng schlecht Entscheedung treffen, déi vu Panik diktéiert ass.
Dës éischt Phas vun der Analyse / Lähmung gëtt gefollegt vun enger reaktiver Phase, an där d'Muskelen an d'Aktioun zréckkommen a mir entscheeden wéi ee Wee ze huelen. Tatsächlech ass d'Gefrierung net e passive Staat, mee éischter eng parasympathesch Brems op de Motorsystem deen eis hëlleft op Handlung virzebereeden.
Lähmung ass eng allgemeng Äntwert wann d'Gefor nach ëmmer wäit oder onsécher ass, awer wa mir mengen datt de Risiko eropgeet, ass eis natierlech Reaktioun eng Fluchtwee ze fannen oder, wann dat net klappt. Et ass eng Darmreaktioun déi schwéier ass ze kontrolléieren. Wa mir e Léiw gesinn mat enger bedrohender Haltung no kommen, ass eis éischt Reaktioun ze lafen oder no eppes ze sichen fir eis ze verteidegen. Datselwecht ass wouer wa mir eis psychologesch a Gefor fillen.
D'Käschte fir näischt kënnen ze maachen
Eng Etude déi an der Shanghai Jiao Tong University fonnt datt wann d'Déieren gezwongen sinn an héich stressege Bedéngungen gelähmt ze bleiwen, se net nëmmen grouss Besuergnëss weisen, awer méi spéit Symptomer vun Depressioun entwéckelen a bedeitend Gehir Ännerungen ënnerhalen. Dat selwecht geschitt bei eis.
Mir sinn net programméiert fir näischt an enger beonroueger Situatioun ze maachen. Et kascht eis. Awer et ginn Ëmstänn an deenen mir nëmmen hoffe kënnen. Vertraut anerer oder de Laf vum Liewen.
An dëse Fäll kënne mir en enorme Gefill vun Hëlleflosegkeet fillen. Hëlleflosegkeet verbraucht eis wa mir mengen datt mir d'Kontroll verléieren an net fäeg sinn ze kréien wat mir wëllen. Interessanterweis ass Impotenz eng ganz intensiv Emotioun mat der Kraaft Verhalen ze stimuléieren. Also et mécht séier Plaz fir Roserei a Frustratioun.
Ënnert dëse Bedéngungen, wa mir eis an engem Labyrinth agespaart fillen ouni Auswee, kënne mir extrem irrational ginn a maache wat mir bedaueren.
Wat maache wann Dir näischt maache kënnt?
• Denkt drun datt alles passéiert, och dëst. Wann Dir Iech bedréckt fillt, "schalt" Äert rationalt Gehir of an Dir gesitt nëmmen duerch déi schrecklech Situatioun déi Dir erliewt. Alles wat ronderëm Iech existéiert ass bedingt vun dësen negativen Emotiounen. D'Welt fält auserneen an Dir denkt datt Dir ni driwwer kënnt. Dëst bäidréit nach méi Leed. Amplaz ze erënneren datt alles passéiert hëlleft Iech e bësse Vertrauen a Kraaft zréckzekréien fir d'Kris ze kämpfen.
• Dir musst net alles léisen, just fir e bësse méi domat ze liewen. Probleemer kommen normalerweis net eleng, awer gi vu méi Probleemer begleet. Wa se sech sammelen, kënne se zu engem risege Bierg ginn, deen Iech ënner sengem Gewiicht zerdréckt. Natierlech, wann Dir Iech bedréckt fillt, ass et normal datt Dir wëllt datt alles op en Enn geet. Awer dëst ass net déi bescht Zäit fir all Probleemer ze léisen. Denkt just drun e bësse méi laang ze halen.
• Änneren wat Dir kënnt. Ass et wierklech wouer datt Dir näischt maache kënnt? Heiansdo kënnt d'Gefill vun Hëlleflosegkeet net alles ze maache wat mir wëllen, awer et ass méiglecherweis eppes wat mir maache kënnen, och wann et net genau ass wat mir wëllen. Deen einfachen Handlung fir eppes ze maachen wäert op d'mannst deelweis dat verluerent Gefill vu Kontroll restauréieren an Iech de Fridden vum Geescht ginn, wat Dir braucht fir ze këmmeren mat deem wat op Äre Wee kënnt.
• Sichen Rou duerch radikal Akzeptanz. Heiansdo ginn et Situatiounen, déi mir net kënne änneren. An dëse Fäll, wéi schwéier et och ass, hu mir keng aner Wiel wéi ze übenradikal Akzeptanz. Et heescht den Zoustand vun de Saachen an der richteger Mooss ze verstoen fir se mat méi grousser Rou ze konfrontéieren. Verluer Schluechte fréi ze kämpfen féieren Iech nëmmen d'Kraaft an d'Energie ze verléieren déi Dir besser benotze kënnt.
• Halt Är éischt Reaktioun zréck. Wann Roserei, Hëlleflosegkeet a Frustratioun iwwerhuelen, ass et wichteg fir e Moment ze stoppen ier Dir handelt. Frot Iech ob dat wat Dir maache wäert wierklech hëllefen. Huelt eng Minutt oder schlof op et wann Dir kënnt. Probéiert d'Situatioun aus der méiglechst ofgebauter Positioun ze bewäerten. Et ass schwéier. Ech wees et. Awer et ass derwäert ze probéieren deen ze kréien psychologescher Distanz. Falen zréck fir nei ze gruppéieren.
Quellen:
Roelofs, K. (2017) Afréiere fir Handlung: neurobiologesch Mechanismen am Déier a Mënsch Afréiere. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci; 372 (1718): 20160206.
Chu, X. et. Al. (2016) 24-Stonne-Restriktiounsstress induzéiert laangfristeg depressivähnlech Phenotypen bei Mais. Sci Rep; 6: 32935.
Steimer, T. (2002) D'Biologie vu Angscht- a Besuergnëssverhalen. Dialogs Klin Neurosci; 4 (3): 231-249.
D'Entrée Wat maache wann Dir näischt maache kënnt? gouf fir d'éischt verëffentlecht am Eck vun der Psychologie.
