Bhathar a ’creidsinn gu traidiseanta gu robh am faireachdainn falamh mar an fheadhainn aig an robh duilgheadasan inntinn leithid trom-inntinn. Ach is e an fhìrinn gur e suidheachadh inntinn a th ’ann gum faod sinn uile fulang agus gum faod sin a bhith cronail mura toir sinn aire dha.
Sgioba de eòlaichean-inntinn bhon Colaiste na h-Oilthigh Cho-dhùin Lunnainn sgrùdadh a dhèanamh air mothachadh fhalamhachadh agus fhuair e a-mach gu bheil e tòrr nas sgaoilte na aithneachadh sòisealta. Is dòcha a-mach à eagal a bhith air stiogma no a-mach às an àbhaist a bhith a ’bruidhinn mu na stàitean tòcail againn, is e an fhìrinn gu bheil mòran dhaoine a’ giùlan an fhaireachdainn seo de dh ’fhalamhachadh agus aonaranachd leotha fhèin.
Mar sin, faodaidh neach sam bith faireachdainnean fhalamhachadh, ge bith dè an eachdraidh slàinte inntinn aca. Is e eòlas iom-fhillte a th ’ann le na ramifications aige a’ leudachadh gu gach raon de bheatha agus a dh ’fhaodadh a bhith cunnartach. Sin as coireach gu bheil e cudromach fios a bhith agad ciamar a dh ’aithnicheas tu e gus aghaidh a chuir air ann an tìde.
"Vàsa gun bhonn"
Bhruidhinn na saidhgeòlaichean sin ri còrr air 400 neach eadar aoisean 18 agus 80 a bha air a bhith a ’faireachdainn falamh aig àm air choreigin nam beatha, cuid dhiubh gu sporadail agus cuid eile fad na h-ùine. Lìon na daoine sin ceisteachan a rinn sgrùdadh air na faireachdainnean falamh sin. Mar sin tha e na sgrùdadh adhartach a tha a ’toirt dòigh-obrach ciad-neach a thaobh faireachdainn fhalamh.
Thuirt cuid de chom-pàirtichean am faireachdainn falamh seo mar "Seòrsa de vase gun bhonn nach urrainn a lìonadh a-riamh" o "Faireachdainn eile agus dealachadh bhon chomann-shòisealta" a "A’ gabhail thairis do bheatha agus do lùth ".
Gu dearbh, is e aon de na feartan sònraichte a tha ann am faireachdainn falamh agus aonaranachd dìreach an fhaireachdainn sin de dh ’fhalamhachadh a-staigh. Tha am faireachdainn falamh sin a ’tighinn, gu ìre mhòr, bhoanhedonia. Ann am faclan eile, bidh daoine a tha a ’faireachdainn falamh a’ faighinn eòlas air seòrsa de “anesthesia tòcail” a chuireas stad orra bho bhith a ’faireachdainn eu-dòchas, ach cuideachd gàirdeachas. Nuair a choimheadas iad a-staigh, tha e mar nach lorg iad dad.
Gu tric bidh faireachdainnean corporra mì-thlachdmhor an cois na faireachdainnean saidhgeòlasach sin. Mar eisimpleir, thug daoine cunntas air pian, snaidhm, faireachdainn fhalamh anns a ’bhodhaig agus gu tric chomharraich iad: “Tha mi a’ faireachdainn mar àite falamh nam bhroilleach ”. Tha na beachdan sin a ’nochdadh gu bheil buaidh chorporra aig faireachdainn falamh.
"Tha mi a’ faireachdainn do-fhaicsinneach "
Mar as trice bidh eòlas air falamh ann an dàimh ri dàimh neach le daoine eile. An toiseach, bha na com-pàirtichean a ’faireachdainn nach robh dad aca ri thabhann do chàch. Bha iad a ’faireachdainn nach b’ urrainn dhaibh buaidh mhath a thoirt air am beatha agus tabhartas luachmhor a dhèanamh ris na dàimhean eadar-phearsanta agus beatha coimhearsnachd aca. Air an adhbhar seo, thug iad cunntas orra fhèin mar "dragh" o “Eallach do chàch”.
San dàrna àite, dh ’fhiosraich iad dìth aithne, a’ nochdadh nach e faireachdainn falamh a th ’ann an rudeigin a tha a’ fàs bhon taobh a-muigh, ach faodaidh e cuideachd a bhith air a bhrosnachadh le suidheachaidhean, gu sònraichte nuair a ghluaiseas sinn ann an àrainneachdan a tha ciorramach gu tòcail.
Thuirt aon neach: “Tha mi a’ faireachdainn do-fhaicsinneach don fheadhainn a tha timcheall orm ”. Thuirt an fheadhainn a bha a ’faireachdainn falamh nach robh iad air an cluinntinn no air an mothachadh le feadhainn eile, a’ toirt a-steach na daoine a bu chudromaiche dhaibh. Bha iad a ’faireachdainn mar aon "Duine air chall", a dh ’aindeoin a bhith air a chuairteachadh le daoine.
Gu h-inntinneach, bha an dì-cheangal seo le feadhainn eile cuideachd co-cheangailte ris an fhaireachdainn a bhith air a ghearanachadh agus a chaitheamh. Tha mòran dhaoine air aithris gu bheil iad air fulangbuaidh doormat no a bhith a ’faireachdainn inneal cuideigin eile, gu sònraichte an fheadhainn a bha nam pàirt dhiubh cearcall earbsa. Bha iad cuideachd a ’faireachdainn leotha fhèin, neo-cheangailte, aonaranach agus fad às gu tòcail bhon fheadhainn a bha timcheall orra.
"Tha a h-uile rud a nì mi gun fheum"
Is e aon de na stàitean a tha an cois faireachdainn fhalamhachadh am faireachdainn gu bheil dìth ciall agus adhbhar anns a h-uile dad nam beatha. Bha a ’mhòr-chuid de na com-pàirtichean ag aideachadh nach robh "Chan eil dad de luach ann a bhith a’ gealltainn ", gun a bhith comasach air pàirt a ghabhail ann an gnìomhachd cudromach sam bith agus gu "Na bi ag iarraidh dad". Tha seo a ’ciallachadh nach robh stiùireadh sam bith aca nam beatha.
Mhìnich aon de na daoine ris an deach agallamh: “Tha thu a’ faireachdainn gu bheil a h-uile dad a nì thu gun fheum agus cumaidh tu a ’gluasad. Bidh thu dìreach a ’feuchainn ri ùine a lìonadh gu bàs. Aig amannan bidh spòrs agad no bidh rudeigin snog a ’toirt air falbh thu airson greis, ach aig a’ cheann thall tha falamh a-staigh nach bi a ’falbh air falbh. Tha e mar gum biodh thu follaiseach agus tha rud sam bith adhartach mar ghaol no gàirdeachas a ’dol troimhe gun a bhith gan ceangal fhèin, agus an uairsin tha e mar gum biodh iad a-riamh ann”.
Thuirt neach eile: “Bha mi a’ faireachdainn mar nach robh mi nam phàirt den t-saoghal, cha robh mi a ’faireachdainn dad agus cha robh dad a thug mi buaidh air tachartasan no daoine eile, bha mi‘ ann ’ach cha robh mi‘ beò ’".
Chan eil daoine a tha a ’faireachdainn falamh a’ faighinn ciall sam bith anns na tha iad a ’dèanamh no nam beatha fhèin. Bidh mòran a ’cluinntinn mu dheidhinn fuireach air autopilot cuir a-steach an-còmhnaidh. Bidh iad a ’dèanamh na gnìomhan a tha riatanach airson mairsinn no spèis do chleachdaidhean sòisealta, gun a bhith an sàs gu mothachail ach ann an dòigh meacanaigeach. Tha e mar gum biodh an saoghal air am fàgail air dheireadh, gun chomas an spionnadh agus an neart sin a ghabhail a-steach.
Faodaidh na faireachdainnean sin a bhith cunnartach. Gu dearbh, tha na saidhgeòlaichean sin air ceangal a chomharrachadh eadar faireachdainnean ath-chuairteachaidh falamh agus beachdan no giùlan fèin-mharbhadh. Bha daoine a bha an-còmhnaidh a ’faireachdainn falamh a’ smaoineachadh mu dheidhinn fèin-mharbhadh no eadhon air feuchainn ri fèin-mharbhadh a dhèanamh.
An ribe a bheir dhuinn faireachdainn falamh
Tha faireachdainn falamh air a freumhachadh às aonais faireachdainn agus adhbhar ann am beatha. Is e faireachdainn beòil a th ’ann, stiùireadh bunaiteach a bhios a’ structaradh an dòigh sa bheil an ego a ’buntainn ris an t-saoghal eadar-phearsanta agus neo-phearsanta. Tha am faireachdainn sin mar dhòigh air "a bhith san t-saoghal".
Mar thoradh air an sin, thathas a ’faicinn an ego mar lughdachadh, falamh agus gun luach, air a stiùireadh le inertia a-mhàin. Tha seo a ’cruthachadh ribe a dh’ fhaodadh a bhith marbhtach oir, às aonais togradh, bidh faireachdainn fhalamhachadh gar toirt bho eòlas rannsachaidh agus dealas. An àite sin, bidh an fèin falamh gar glasadh suas ann an seòrsa de builgean no prìosan a tha gar cumail air ais agus a ’cur stad oirnn bho bhith a’ dèanamh ceangal ri daoine eile no a ’faighinn tlachd às an t-saoghal agus beatha.
Gu h-inntinneach, cha robh eas-òrdugh saidhgeòlasach a-riamh aig leth de chom-pàirtichean an sgrùdaidh, a tha a ’sealltainn nach eil am faireachdainn falamh sònraichte dhaibhsan a tha a’ fulang le trom-inntinn no eas-òrdugh pearsantachd crìche, ach faodaidh duine sam bith eòlas fhaighinn orra. Sin as coireach gum feum sinn a bhith faiceallach mu na comharran aige.
Tobar:
Herron, SJ & Sani, F. (2021) A ’tuigsinn taisbeanadh àbhaisteach falamh: sgrùdadh air eòlas beò. Iris Slàinte Inntinn; 10.1080.
An t-slighe a-steach Am faireachdainn falamh a dh ’innis a’ chiad duine leis an fheadhainn a bha beò e chaidh fhoillseachadh an toiseach ann an Oisean Eòlas-inntinn.
