Izaki sozialak gara. Eta horrek esan nahi du balasto asko eraman behar dugula. Pertsonen arteko harremanek paradoxa bat dute: zenbat eta konfiantza handiagoa izan gure laguntza-sareetan, orduan eta presio handiagoa egin dezakete haien gizarte-estandaretara egokitzeko.
Familia, lagunak eta ingurune profesionala presio-gune potentzialak dira, eta eroso sentitzen ez garen arau, ohitu eta egiteko moduetara bultza gaitzakete. Emozio desatseginak, hala nola, gizarte-bazterketaren beldurra edo iritzi desberdinak edukitzeagatik lotsa eta erru sentimenduak dira adostasun horren eragile nagusiak.
Noski, konformismoak abantaila batzuk ere eskain dizkigu, hala nola, gurea zabaltzea konfiantza zirkuluak, segurtasun sentsazio ilusio bat emanez. Gainera, erabaki asko hartu behar izatea eragozten digu, orokorrean besteek guretzat hartzen dituztelako, eta horrela erantzukizunaren zama kenduz. Baina epe luzera, besteekin bat egiteak azkenean gure benetakotasuna suntsitu eta bizitza zoriontsu bat eragotziko digu.
Zure buruari leial izateak ausardia handia eskatzen du, baina zure bizitzaren ardura hartu eta nahi den norabidean eramateko poztasuna ematen du.
Konformismo sozialaren 5 ondorio suntsitzaileenak zure bizitzan
Denok, noizbait, adostasun sozialaren tranpan erori gara. Denok sentitu dugu gure bizitzako momenturen batean parekoen presioa eta gutako askok amore ematea erabaki dugu.
Konformismo soziala kanpoko presioen ondorioz gure jokabidea aldatzen dugunean gertatzen da, lagunengandik, familiatik edo gizartetik etor daitezkeenak. Gizarte-konformazioak ez du benetako barne aldaketa suposatzen, jokabidearen egokitzapena baizik, kanpoko beharretara egokitzeko. Ez dago motibazio intrintsekorik, moldatzeko gogoa baizik.
Noski, besteen aurrean amore ematen dugunean, azaleko onarpen geruza horrek gure bizitza erraztu dezake gatazka eta desadostasunak saihestuz. Hala ere, adostasun sozialaren arazoa da eragozten digula benetako bizitzea, geure buruari leial izatea, bizitzan bidea aurkitzeko guztiz beharrezkoa den zerbait. Konformatzearen kostua gure benetakotasunari uko egiten ari da.
Besteen itzalean bizitzea, mundua ikusteko duten erara moldatzea, ez da bizitzea. Besteen moldera egokitzen saiatzen garenean, garen bistatik galtzen dugu.
1. Depresio larria. Gizartearen itxaropenak itsu-itsuan jarraitzen ditugunean, gure bizitzaren zentzua galtzen amai dezakegu. Konformismoak geure burutik, gure emozioetatik, ilusioetatik eta desioetatik deskonektatzen gaitu, denborarekin depresioa garatu ahal izateko, nahi eta behar duguna ulertzeko ezintasun horren ondorioa.
2. Norberaren galera. Gizarte-konformitatea erosoa izan daiteke, itsaso bare baten moduko segurtasun sentsazioa sortzen baitu, baina epe luzera besteekin etengabe konformatzearen mugak ezagutuko ditugu. Zenbat eta gehiago atxikitzen garen besteengana eta gure indibidualtasuna ukatu, orduan eta gehiago behartuta gaude garenetik bereiztera. Horrek urruntze eta despertsonalizazio sentimendua dakar. Ideiak argiak izan ditzakegu geure baitan begiratzen dugunean behar eta nahi dugunari erreparatzeko.
3. Hazkunde pertsonala oztopatzen du. Besteen nahiei amore ematea tentagarria izan daiteke, erabakiak hartzeko eragozten gaituelako, baina geure bizitzaren erliebeari amore emateak hazten utziko gaitu. Gizarte adostasunak gure ahotsa aurkitzea eragozten digu. Gure bizitza geldiaraziko bagenu bezala da ia erabakirik hartzen ez dugulako, baina egoerarekin konforme gaudelako.
4. Besteekiko menpekotasuna. Akonformitatea, funtsean, besteek guretzat planifikatu dutenaren arabera bizitzea da. Beti dago norbait esaten diguna zer egin, pentsatu edo zer sentitu behar dugun, adostasun emozionalaren kasuan. Erabakiak hartzera ohituta ez gaudenean, gure ingurukoen menpe bihurtzen gara, gure autonomia, independentzia eta askatasuna gero eta murrizten.
5. Ezinbesteko inkoherentzia. Zaila da koherentea mantentzea besteek nahi dutenera etengabe egokitu behar dugunean. Konformismo sozialak gure bizi-proiektua garatzea eta horri jarraitzea galarazten digu. Izan ere, besteen ideien, planen eta helburuen atzetik etengabe korrika egiten gaitu, gure bizitzari balio edo asebetetze gutxi gehitzen diotenak. Horren ordez, benetako egonkortasuna sortzen da gure patua kontrolatzen dugunean, gure helburuak ezartzen ditugunean eta horiek lortzeko plan bat diseinatzen dugunean.
Konformatzea besteen ideiekin erresignatzea esan nahi du, eta horrek oso leku gutxi uzten du norberaren adierazpenerako eta askatasun pertsonalerako. Besteengandik onespena eta baliozkotasuna bilatzea erabakitzeak geure buruarekin leial izatea eragozten digu. Gizarte-konformismoak pentsamendu autonomoari leku gutxi uzten dio eta erabakiak hartzeko prozesua pisatzen du. Besteek nahi dutena kontuan hartuta lanpetuegia gaudenean, ez diogu arreta handirik jartzen nahi dugunari.
Horregatik, geure buruarekin leial izateak korronte kontra joatea eta gatazkei aurre egiteko prest egotea esan nahi du. Gure bizitzaz arduratzeko, gure burua adierazteko eta behar eta nahi dugunari jarraitzeko modua aurkitu behar dugu. Benetako zoriontasuna gure barnearekin konektatzetik dator. Geure buruari gehiago fidatu eta geure buruari entzuten hasi behar dugu, kanpoko balioztatzearen menpe egon beharrean. Jarraitu gure pasioak, hautsak gure ametsak eta aurkitu gure helburuak lortzeko ausardia.
Iturria:
Stallen, M. & Sanfey, AG (2015) Gizarte-konformitatearen neurozientzia: oinarrizko ikerketarako eta ikerketa aplikaturako inplikazioak. Fronte. Neurosci.; 9:10.3389.
Sarrera Gizarte adostasuna, besteekin konformatzearen kostua urtean argitaratu zen lehen aldiz Psikologiaren txokoa.
