Bhati uye bhora zvinodhura huwandu hwe € 1,10. Kana chiremwaremwa chichidhura 1 euro kupfuura bhora, bhora rinobhadhara zvakadii?
Uyu waive mumwe wemibvunzo yakabvunzwa nevanoongorora nezvepfungwa kuNational Center for Scientific Research muFrance vadzidzi makumi maviri nevaviri veyunivhesiti. Pasina kufunga zvakawanda nezvazvo, 248% yakati chiremwaremwa chinodhura 79 euro uye bhora masendi gumi.
Mhinduro yacho yakanga isiriyo. Muchokwadi, bhora raidhura masendi mashanu uye kirabhu 5 euros. Vazhinji vanhu vakakanganisa nekuti ivo vanobatwa nehusimbe hwekuziva.
Chii chinonzi husimbe hwekuziva?
Kufunga kwakaoma. Uropi hwedu rudzi rwemhando yekuzivikanwa muchina. Ndosaka tichifara kana zvinhu zvikaenderana nemaitiro epfungwa atinawo, uye kana asina, isu tinoedza munzira dzese kuzvichinjira kune edu akagadzwa nzira dzekufunga.
Isu hatiwanzo kutora nguva kana kupa simba rakaringana repfungwa kuvaka mapatani matsva anogona kutsanangura zviitiko nezvinoitika zvisingaenderane nemaonero edu epasirese.
Isu tinowanzo hanya nemafungiro uye tinoshandisa "simbe" heuristic. Heuristics mazano atinoshandisa kukurumidza kugadzirisa ruzivo uye kuwana mhinduro yakakwana. Idzi inzira dzepfungwa dzekukurumidza kusvika mhinduro kana tsananguro.
Zviripachena, heuristics inotiponesa huwandu hwakakura hwesimba repfungwa. Asi kana tichivimba navo zvakawandisa, tisingavashandure, tinogona kuwira mukumira kwepfungwa, kunozivikanwa se "husimbe hwekuziva". Uhu husimbe hwekuziva hunowedzera kunyanya patinotarisana nemamiriro ezvinhu akaomarara asina mhinduro yakapusa.
Kunzwisisa husimbe, guva rekugadzira
Wati wamboona mavhiri echitima kumusoro here? Ivo vakavhenganiswa. Ndokunge, vane muromo unovatadzisa kubva panjanji. Nekudaro, pakutanga mavhiri ezvitima aive asina dhizaini iyoyo, chiyero chekuchengetedza chaishandiswa kumatiraki, sekureva kwenyanzvi. Michael Michaelko.
Pakutanga dambudziko rakaburitswa mune anotevera mazwi: nzira dzakachengeteka dzinogadzirwa sei nezvitima? Nekuda kweizvozvo, mazana ezviuru emakiromita etrauni akavakwa neasina kukodzera simbi pamupendero, nemutengo unotevera wakabatanidzwa. L 'njere kwakauya apo mainjiniya vakadzokororazve dambudziko iri: Ungaita sei kuti mavhiri anoita kuti matiraki ave akachengeteka?
Ichokwadi ndechekuti, kana tangoona zvinhu kubva kune imwechete maonero, isu tinopfiga musuwo kune zvimwe zvingangodaro uye tinotarisa mukuvandudza tambo imwechete yekufunga. Ngationgororei munzira imwechete chete. Ndosaka chete mamwe marudzi emafungiro achiuya mupfungwa uye mamwe haatombo pfuure pfungwa dzedu. Kuti tisvike kune mamwe mikana yekugadzira isu tinofanirwa kuwedzera chiono chedu.
Chokwadi, imwe yemafomu anotorwa nehusimbe hwekuziva ndeyekugamuchira kwedu kuratidzwa kwematambudziko, kupokana kana kunetsekana. Kana tangoisa pekutanga, hatitsvake dzimwe nzira dzekunzwisisa chokwadi.
Asi sezvazvinoitika nezvedu kutanga kufungidzira yemunhu, maonero ekutanga pamatambudziko nemamiriro ezvinhu anowanzove akapfava uye eupamusoro. Hationi zvimwe zvinopfuura izvo zvatinotarisira kuona zvichibva pane zvatakasangana nazvo uye nemafungiro edu. Izvi zvinoreva kuti husimbe hwekuziva hunoita kuti tirege mhinduro dzinogoneka uye kuti tivhare musuwo wekugadzira.
Avo vasingafunge zviri nyore kunyengedza
Husimbe hwekuziva haungopesane nekugadzira, zvinogona zvakare kutiita isu kuti tiwedzere kufunga uye nekugadzirisa. Iyo tsika yekutevedzera iripo mafungiro epfungwa anotitungamira kuti tigamuchire zvimwe zvitendero kana ruzivo tisingavabvunze.
Muna 2019, boka revatsvakurudzi kubva ku Yale University yakabvunza vanhu zviuru makumi matatu nemazana matatu nematanhatu kuti vaone kunyatsoitika kwemisoro yenhau dzakatumirwa paFacebook. Mhedzisiro yacho yaishamisa.
Vakaona kuti isu hatisi kunyanya mukana wekutenda nhau dzenhema kana dzichienderana nemaonero edu epasirese, asi kuti hunyope hwekuziva. Kuzvinyengera kana iyo kufunga zvine musoro dzinongova chikamu chetsananguro yechiitiko che nhau dzakaipa, imwe ndeyekuti tinozvibata senge vanonzwisisa misers.
Ava vaongorori vakaona kuti vanhu vane kufunga kwakawandisa vane hunyanzvi hwekugona kupatsanura chokwadi kubva kunhema, kunyangwe kana zvirimo zvemashoko enhema zvinoenderana nemafungiro avo nemaonero epasirese.
Izvi zvinoreva kuti, pachinzvimbo chekuongorora zvakadzama ruzivo rwatinoshandisa, tinoshandira kune mamwe maitiro, sekuvimbika kwesosi, chinzvimbo chemunyori kana kujairana nerumwe ruzivo, izvo zvinotitadzisa kuona mwero wayo wechokwadi uye inoita isu tinowanzoda kutenda munhema kana mumifungo.
Kudzosera kufunga semushonga wehunhu hwekuziva
Isu tese tinogumira kugona kugadzirisa ruzivo, saka tinotora mapfupi epfungwa pese patinokwanisa. Iko hakuna kunyara mune izvi. Stereotypes ndiwo muenzaniso wepfupi mapfungwa. Iko kurerutsa kwemamiriro ezvinhu akaomarara anotibatsira kutarisana nawo nemuenzaniso wakapusa watinoisa hupfumi hwevanhu nepanyika. Nhau dzakanaka ndedzekuti kuziva kuti tese tinotambura nehusimbe hwekuziva kunotibatsira kurwa nako.
Kuti tiite izvi tinofanira kutanga kubva pachokwadi chekuti hazvisi zvese zvinogara zvichikwana muzvirongwa zvedu zvepfungwa. Muchokwadi, zvakanaka kuti zvinhu hazvienderane pamwe nekuti mutsauko uyu ndiwo unotibvumidza kuvhura pfungwa uye nekuwedzera maonero edu epasirese.
Kana isu takatarisana nechokwadi, chinoshamisa kana zano rinotsauka panzira yedu yekufunga, isu tine nzira mbiri: kuyedza kuigadzirisa neimwe nzira kana kubvuma kuti zvirongwa zvedu zvepfungwa hazvina kukwana kutsanangura zviri kuitika kana kutsvaga mhinduro.
Kufunga kwakadzoreredzwa, kunzwisiswa sekugona kufunga nezve zvinhu munzira dzakasiyana, ndiyo yakanakisa mushonga wekuziva husimbe. Kuti tishandise isu tinofanirwa kukudziridza kugona kuona zvinhu kubva pane zvatinowanzoona, asiwo kubva kune yakapesana. Nenzira iyi isu tinokwanisa kusanganisira zvinopesana uye sarudzo dzepakati. Mukuita, zvinodikanwa kuti ufungisise mukana, asi zvakare wakapesana.
Izvo zvakakosha kuti urangarire kuti kuwira mukuziva kwehusimbe, chiratidzo chidiki chakaringana kutiudza kuti isu takarurama kana kusimbisa kufunga kwedu. Zviri nyore kutenda pane kufunga. Kufunga kwakadzoserwa kunotikurudzira kuti titarise kune kwakapesana uye kucherechedza izvo zvinoratidza kuti tingave takakanganisa, zvinoratidza kuti panogona kunge paine zvipenga mune yedu heuristics uye edu epfungwa zvirongwa.
Saka isu tinofanirwa kuisa parutivi kutonga, kududzira zvekare chokwadi, kuzvigamuchira uye nekuita shanduko dzinodiwa kuti tiwedzere pfungwa dzedu nenzira dzekufunga. Izvi zvichatibatsira kukudziridza kuona kwakapfuma pasirese uye kuchengeta pfungwa dzakavhurika.
Zvinyorwa:
Pennycook, G. Rand, DG (2019) Simbe, kwete kusasarura: Kufungidzirwa kunhau dzekunyepedzera kunotsanangurwa zvirinani nekushaikwa kwekufunga pane nekukurudzira kwakanangana. Cognition; 188:39-50.
De Neys, W. et. Al. (2013) Bhati, mabhora, uye kutsiva kwekunzwa: vanonzwisisa vanonzwisisa havasi mapenzi anofara. Psychon Bull Rev; 20 (2): 269-73.
Kupinda Kuchenjera kwekuziva, avo vasingafunge vari nyore kunyengera yakatanga kubudiswa muna Kona yePsychology.
