L 'kunzwira tsitsi iguruu yemagariro ane simba. Ndiro rinotibvumira kuzviisa mutsoka dzevamwe. Ndiko kugona ikoko kunotibatsira kuziva nekuzvizivisa isu nevamwe, kwete chete kunzwisisa pfungwa nemafungiro ayo, asiwo kuti tiwane manzwiro nemanzwiro.
Kutaura zvazviri, kune marudzi maviri etsitsi. Kunzwisisa kunzwira tsitsi ndiko kunotibvumira kuziva uye kunzwisisa izvo mumwe ari kunzwa, asi kubva panzvimbo yehungwaru chete, nekubatanidzwa kushoma kwemanzwiro.
Kunzwisisa tsitsi ndiko kugona kunyatsotsanangura, kufanotaura, uye kududzira manzwiro evamwe, asi inoshaya fungidziro ine chekuita. Zvisinei, kunogona kuva kunobetsera zvikuru mukubetsera vamwe kupfurikidza nokuzvidzivirira timene pamiuyo inoparadza yemirangariro iyo kunyanyozivikanwa nokurwadziwa nokutambura zvavamwe kunogona kuparira. Chokwadi, ndiyo hwaro hwe empathic resonance.
Kune rumwe rutivi, tsitsi dzemirangariro kana kuti dzechidakadaka kunoitika apo kunenge kune kuita kunonyandura kupfurikidza nako tinozvizivisa timene zvikuru kwazvo nemirangariro yomumwe zvokuti tinogona kuanzwa munyama yedu timene. Sezviri pachena, apo tsitsi dzemirangariro dzakanyanyisa uye kuzivikanwa nomumwe kunenge kwakazara, kunogona kutipedza simba, kuchitidzivisa kuva vanobetsera.
Kazhinji, kana tichinzwira urombo, tinoshandisa dzikamo pakati pezviviri, naizvozvo tinokwanisa kuziva mirangariro yomumwe munhu matiri timene, asi tinogonawo kunzwisisa zviri kuitika kwavari kuti timubetsere zvinobudirira. Asi zvese zvinoita sezvinoratidza kuti chiyero ichi chiri kuchinja nekufamba kwemakore.
Tsitsi dzepfungwa dzinodzikira nezera
Mukufungidzira kwakakurumbira kune pfungwa yokuti vanhu vakwegura havanyatsonzwisisi. Isu tinowanzovaona sevakanyanya kuomarara uye vasingashiviriri, kunyanya nevadiki. Nyanzvi dzepfungwa kubva kuNewcastle University vakadzidza chiitiko ichi kuburikidza neprism yekunzwira tsitsi.
Vakatora vanhu vakuru 231 vane makore 17 kusvika 94 makore. Pakutanga, vanhu vakaratidzwa mapikicha ezviso nemavhidhiyo evatambi vakakumbirwa kuti vataure manzwiro akasiyana. Vatori vechikamu vaifanira kuona manzwiro airatidzwa uye vosarudza kana mapaya emifananidzo airatidza manzwiro akafanana kana akasiyana.
Gare gare, vakaona mifananidzo 19 yevanhu vaibatanidzwa mune imwe mhando yekuungana kana kuti chiitiko. Mumamiriro ezvinhu ega ega, vatori vechikamu vaifanira kuedza kutsvaga kuti mutambi mukuru ainzwei (cognitive tsitsi) uye kuratidza kuti vainzwa sei mupfungwa (kunzwira tsitsi).
Vatsvagiri havana kuwana mutsauko wakakosha mukunzwira tsitsi, asi boka revanhu vakuru kupfuura makumi matanhatu nenhanhatu vakawana zvishoma zvakanyanya mukunzwisisa tsitsi. Izvi zvinoratidza kuti vanhu vakwegura vangava nechinetso chokutsanangura zvakarurama uye kududzira manzwiro evamwe.
Kurasika kwekuziva kana kugadzirisa mashandiro?
Imwe nhevedzano yezvidzidzo yakaitwa mumunda weurouroscience inoratidza kuti manzwiro uye ekuziva zvikamu zvekunzwira tsitsi zvinotsigirwa neakasiyana uropi network inodyidzana.
Muchokwadi, chidzidzo chakaitwa paYunivhesiti yeCalifornia chakawana kuti kuziva uye kunzwira tsitsi kune akasiyana ebudiriro trajectories. Nepo kunzwira tsitsi kunotsamira kune dzimwe nzvimbo dzekare dzehuropi, kunyanya iyo limbic system, senge amygdala uye insula, kunzwira tsitsi kunoratidzika kutsamira pamatunhu akajairwa neTheory of Mind inoda ruzivo rwakawanda kugadziridzwa, sekugona kuvharidzira yedu. mhinduro uye tiise parutivi maonero edu kuti tizviise panzvimbo yevamwe.
Nenzira imwecheteyo, nyanzvi dzezveuropiyo paHarvard University dzakaona kuti vamwe vanhu vakura vanoratidza kuita kwakadzikira chaiko munzvimbo dzakakosha dzinosanganisirwa mukunzwisisa kunzwira tsitsi, senge dorsomedial prefrontal cortex, iyo inofungidzirwa kuti inzvimbo yakakodzera mukunzwisisa tsitsi network. vanhu.
Tsananguro inogoneka yechiitiko ichi ndeyekuti kuderera kwekuziva kunoitika kune vakwegura kunoguma kunokanganisa kunzwira tsitsi, zvichiita kuti zvive zvakaoma kuti vabude mumaonero avo kuti vazviise mune shangu dzeumwe uye kunzwisisa zviri kuitika kwavari.
Ukuwo, chidzidzo chakaitwa pa Yenyika Yang-Ming University inopa imwe tsananguro. Maererano nevatsvakurudzi ava, mhinduro dzine chokuita nekuziva uye kunzwira tsitsi dzinova dzakazvimiririra kupfuura makore.
Kutaura idi, zvakacherekedzwawo kuti vanhu vakura vanopindura netsitsi huru kupfuura pwere kumamiriro ezvinhu akafanira kwavari. Izvi zvinogona kuratidza kuti sezvatinokura tinowedzera kunzwisisa nezve mashandisiro atinoita simba redu rekunzwira tsitsi.
Zvichida kuderera kwetsitsi ikoko kunokonzerwa nokukwegura uye uchenjeri mashandiro ekudzivirira izvo zvinotibvumira kuzvidzivirira kubva pakutambura uye zvinoita kuti tirege kunetseka zvakanyanya.
Zvinyorwa:
Kelly, M., McDonald, S., & Wallis, K. (2022) Tsitsi mumazera ese: “Ndinogona kunge ndakura asi ndichiri kuzvinzwa”. Neuropsychology; 36 (2): 116-127.
Moore, RC et. Al. (2015) Distinct neural correlates yekunzwira tsitsi nekuziva muvanhu vakuru. Psychiatry Kutsvaga: Neuroimaging; 232:42-50.
Chen, Y. et. Al. (2014) Kuchembera kwakabatana nekuchinja kweneural circuits iri pasi petsitsi. Neurobiology yeKukwegura; (35): 4-827.
Kupinda Kunzwisisa tsitsi: Tinodzidza kuchengetedza "simba retsitsi" sezvatinokura here? yakatanga kubudiswa muna Kona yePsychology.
