Right kurudyi kuruboshwe.
Vanotenda vanopesana nevanotenda kuti hakuna Mwari.
MaRepublican maringe nema monarchists.
Vanoramba pamwe nevabatanidzwa ...
Kazhinji tinogadzikana pane izvo zvinotipatsanura zvekuti tinokanganwa zvinotibatanidza. Kupofumadzwa nekukamukana, tinowedzera mukana. Iyi misiyano inotungamira, pazvakanakisa, kune nhaurirano, asi padanho rezvemagariro ndidzo zvakare chikonzero chekupokana uye hondo. Dzinounza marwadzo, kutambura, kurasikirwa, hurombo… Uye ndizvo chaizvo izvo isu tese zvatinoda kutiza kubva. Asi hazvisi masanga kuti isu takasarudzika.
Matanho ekuparadzanisa
Divide et ipera, vaRoma vakadaro.
Muna 338 BC Roma yakakunda muvengi wayo mukuru wenguva iyoyo, Latin League, yakaumbwa nemamisha nemadzinza angangosvika makumi matatu achiedza kuvhara kuwedzera kwevaRoma. Zano rake raive nyore: akaita kuti maguta arwisane kuti awane kufarirwa neRoma uye ave chikamu chehumambo, nekudaro achisiya Chinzwano. Maguta akakanganwa kuti vaive neakafanana muvengi, akatarisana nekusiyana kwavo, uye akazopedzisira ave kukonzera kukakavara kwemukati.
Zano rekuwana kana kuchengetedza simba "nekutyora" boka remagariro kuita zvidimbu zvidiki zvinoreva kuti vane simba shoma zviwanikwa. Kuburikidza nehunyanzvi uhu, masimba emagetsi aripo akaputswa uye vanhu vanodzivirirwa kujoina mapoka makuru anogona kuwana simba rakawanda uye kuzvitonga.
Chaizvoizvo, chero munhu anoshandisa zano iri anogadzira rondedzero umo boka rega rega rinopomera rimwe dambudziko ravo. Nenzira iyi, inosimudzira kusavimbana uye inowedzera kukakavara, kazhinji kuviga kusaenzana, kumanikidza kana kusarongeka kwemapoka esimba ari padanho repamusoro kana kuda kutonga.
Zvakajairika kuti mapoka ave "akashatiswa" neimwe nzira, achivapa mukana wekuwana zvimwe zviwanikwa - izvo zvinogona kuve zvinhu kana zvepfungwa - kuti vazvibatanidze nesimba kana kutya kuti "muvengi" boka rinotora dzimwe rombo izvo muchokwadi zvinoramba zvichizviisa pasi.
Chinangwa chekupedzisira chemazano ekuparadzanisa ndechekugadzira chokwadi chekufungidzira nekukonzera misiyano iyo inokonzera kusavimbana, hasha uye mhirizhonga. Muchiitiko ichocho chekunyepedzera tinokanganwa zvatinokoshesa uye tinoshuvira kutanga hondo isina chinangwa, yatinozopedzisira takuvadza mumwe nemumwe.
Kufunga kwakashata senge hwaro hwekukamukana
Kuuya kwetsika dzechiJudha-chiKristu hakuna kugadzirisa zvinhu, pane kudaro. Kuvapo kwehuipi hwakazara kupesana nezvakanaka chose kunotitora kune zvakanyanyisa. Pfungwa iyi yakaparadzanisa kufunga kwedu.
Muchokwadi, kana isu takazvarwa munharaunda yeWestern, isu tichava nepfungwa dzinotyisa dzekuti chikoro chine mutoro - zviri nyore - kusimbisa pazvinotidzidzisa, semuenzaniso, kuti munhoroondo yese pagara paine magamba "akanaka kwazvo" akarwa nevanhu "zvakaipa kwazvo".
Pfungwa iyoyo yakadzika midzi mundangariro medu zvekuti tinofungidzira kuti chero munhu asingafunge sesu akakanganisa kana akananga muvengi wedu. Isu takadzidziswa kutsvaga izvo zvinotisiyanisa zvekuti tinoregeredza zvinotibatanidza.
Mumamiriro ezvinhu ekusava nechokwadi kwakakura senge iwo anowanzo kukonzera matambudziko, rudzi urwu rwekufunga rwunotowanda. Isu tinotora zvinzvimbo zvakanyanyisa zvinotiparadzanisa nevamwe sezvo isu tichiedza kuzvidzivirira kubva kumuvengi wenhema.
Paunenge iwe wawira mune iyo mweya, zvinonetsa kuti ubude mairi. Chidzidzo chakagadzirwa pa Columbia University vakawana kuti kutarisana nemifungo yezvematongerwo enyika inopesana neyedu hakutiunzi padhuze nemaonero iwayo, zvinopesana, kunosimbisa maitiro edu akasununguka kana ekuchengetedza. Kana tichiona mune imwe hunhu hwehuipi, tinobva tangofungidzira kuti isu tiri hunhu hwezvakanaka.
Kupatsanurana hakuunzi mhinduro
Munguva yesarudzo dzemutungamiri wenyika muUnited States, semuenzaniso, vhoti yechiLatin yakaratidza mukaha mukuru. Ipo maLatin America muMiami akabatsira maRepublicans kuhwina Florida, maLatin America kuArizona akakwanisa kutora nyika kuti iende kumaDemocrat kekutanga mumakumi maviri emakore.
Ongororo yakaitwa na UnidosUS yakaratidza kuti kunyangwe hazvo zvematongerwo enyika zveLatin America zvichisiyana, zvavanokoshesa uye zvavanonetsa zvakafanana. MaLatin America munyika yese varatidza kunetsekana nezve hupfumi, hutano, kutama, dzidzo uye mhirizhonga yepfuti.
Zvisinei nezvatinogona kutenda, pfungwa dzekukamukana pakati pemapoka hadziwanzo simuka kana kukura zvoga muvanhu. Kubata, kupatsanurwa uye kugamuchirwa kwekupedzisira zvikamu izvo muchina une simba unopindira, unofambiswa zvese nesimba rezvehupfumi nezvematongerwo enyika uye nenhau.
Chero bedzi isu tichienderera nekuve nekufunga kwakashata, iyo michina inoramba ichishanda. Isu tichafamba kuburikidza nedanho rekudzora pasi kuti tirege kuziva kwedu pachedu kuti tibatanidze muboka. Kuzvidzora kunonyangarika uye isu tinotevedzera maitiro ehurongwa, ayo anotsiva mumwe mutongo.
Kupofumadzwa nepfungwa iyoyo, hatizoone kuti patinonyanya kupatsanurwa, matambudziko mashoma atinogona kugadzirisa Kunyanya patinoisa pfungwa pamisiyano yedu, nguva yakawanda yatinopedza tichikurukura nezvayo uye zvishoma zvatinoona zvatingaite kusimudzira hupenyu hwedu. Kunyanya kupomerana mhosva, zvishoma tichazoona tambo dzinomhanyisa mafungire uye, pakupedzisira, maitiro edu.
Muzivi weChirungu uye nyanzvi yemasvomhu Alfred North Whitehead akati: "Budiriro inofambira mberi nekuwedzera mashandiro atingaite tisina kufunga nezvazvo ”. Uye ichokwadi, asi nguva nenguva isu tinomira tifunge nezve zvatiri kuita. Kana isu tinoisa njodzi yekuva chidzoyi mumaoko emumwe munhu.
Zvinyorwa:
Martínez, C. et. Al. (2020) UnidosUS Inoburitsa Nyika Kuvhota kwevaLatino Vhoti pazvinhu zvekutanga, Hunhu Hukuru muMutevedzeri weMutungamiri uye Kutsigira Kwebato. In: UnidosUS.
Bhaari, C. et. Al. (2018) Kuratidzira kwemaonero anopikisa pasocial media kunogona kuwedzera polarization yezvematongerwo enyika. PNAS; 115 (37): 9216-9221.
Kupinda Ndiani anotiparadzanisa? yakatanga kubudiswa muna Kona yePsychology.
