Mafungire asina kunaka chipingamupinyi muhupenyu uye akamedura mukukura kwega, kana zvakadaro tinofunga. Nekudaro, zvisizvo mafungire haana kudaro akashata kungofanana nemaonero akanaka haana kunaka. Pakati pezvinyorwa zviviri pane nyika yakapfuma uye yakaoma kunzwisisa isingangogadzirise maitiro edu asiwo mhedzisiro yavo.
Sezvo hunhu muhupenyu hunowanzove simba rinotimanikidza kuenda kune imwe nzira kana imwe, kana tichida kuchengetedza yedu nepfungwa dzakati uye tidzivise matambudziko mazhinji asina basa, isu tinofanirwa kunzwisisa kuti mafungiro ndeapi uye kuti tingaagadzirise sei nemazvo.
Chii chaizvo chinonzi mafungiro?
Maitiro ndiwo maitiro kune hupenyu. Iko chimiro chinotisundira munzira imwechete kana imwe uye kunotarisa maitiro edu. David G. Myers akatsanangura izvozvo "Mafungire maitiro ekuongorora, akanaka kana asingafadzi, kune chimwe chinhu kana mumwe munhu, chinozviratidza mukutenda kwako, kunzwa kana vavariro".
Pasi pemafungiro ndiwo edu epamoyo tsika, zvatinotenda uye nemaonero epasi, uye maitiro anoita sesimba remukati rinotikurudzira kuita chiito. Carl G. Jung akatenda izvozvo “Kuva nemafungiro kunoreva kutungamira kune chimwe chinhu, kunyangwe hacho chisingazive; zvinoreva kuti kuva nepfungwa yekurerekera kumucheto, inomiririrwa kana kwete ”. Izvi zvinoreva kuti maitiro edu anowanzo fudza zvakanyanya pane zvakapfuura pane zvazvino.
Mupfungwa iyi, Solomon Ash aive nechokwadi icho "Mafungire ari kutsungirira maitiro akaumbwa nezvakaitika kare". Naizvozvo, hunhu hungave hunongedzo kune ramangwana zvichibva pane zvatakararama uye mhedziso dzatakawana kubva kune izvo zviitiko. Asi sezvo nyika iri kuramba ichichinja uye chaive chakakodzera nezuro chingave chisisiri nhasi, zvakakosha kuti tigare tichitarisa maitiro edu muchiedza chezviitiko zvitsva uye kuzvibvunza kana iriyo chaiyo, inonyanya kubatsira kana yakangwara .
Mafungire asina kunaka haana kunge "akaipa" sekufunga kwedu
Rondedzero yemafungire asina kunaka atinogona kufunga anogona kunge asingagumi. Semuenzaniso, hunhu hwekufunga hunofungidzirwa husina kunaka nekuti hunoreva kusavapo kwekutanga uye chiitiko, zviviri izvo hunhu hwatinosimudzira nzanga yedu.
Kusatenda mumwe muenzaniso wehunhu husina kunaka nekuti, mune dzidziso, inotungamira kune grey nyika maonero. Hutsinye hunhu hunoonekwawo sehusina kunaka nekuti hunosanganisira kushaya kuzvidzora uye hunogona kukuvadza vamwe kana kuzviitira wega.
Saizvozvowo, kufarira kunoratidzirwa kusingafadzi nekuti kunosanganisira kuisa zvatinoda pamberi pevamwe nenzira yekudyira. Panzvimbo iyoyo, nzanga inosimudzira kusava nehanya, ichiona sechinhu chakanaka uye chinodiwa chimiro munhengo dzayo.
Asi kunyangwe hazvo pasina kupokana kuti hunhu hwakadai sekusava netariro, kungoita zvechisimba, hukasha kana kuzvida zvinogona kuva bhureki pakukura kwemunhu, hapana mubvunzo kuti mashandiro epfungwa eanonzi "maitiro akashata" akaomesesa.
Nzanga yekuMadokero inonzwisisa mafungidziro seanopokana, kupesana kwakanyanyisa pasina nzvimbo yaunowirirana umo munhu anodikanwa a priori uye imwe isingadiwe. Ichi ndicho chikonzero isu tichigara tichitaura nezvehunhu hwakaparadzaniswa: tingave isu tiri proactive kana kuita, kana isu tiri kufarira kana kusafarira, kana isu tine yakashata kana yakanaka mafungiro.
Zvisinei, mafungiro haana kuipa pachawo. Mune mamwe mazwi, maitiro ekusava netariro, anowanzo kuverengerwa se "asina kunaka", anogona kupembedzwa uye kunyange kuchinjika mune mamwe mamiriro. VaStoiki, semuenzaniso, vakatsigira maitiro isu nhasi atinogona kutsanangura sekusava netariro.
Marcus Aurelius akanyora kuti: "Tanga zuva rega rega nekuzvitaurira wega: nhasi ndinosangana nekusangana, kusatenda, kuzvidza, kusavimbika, huipi uye udyire ..." Kune ava vazivi, iwo "maitiro akashata" aive akakosha kuenzanisa zvataitarisira uye kuvaka kusimba.
Naizvozvo, maitiro akashata haafanire "kuyerwa" nechiyero chetsika asi tichifunga nezvechinhu chavo chinoshanduka. ndiko kuti, kukanganisa kwavo pahupenyu hwedu. Kubva pane ino maonero, maitiro asina kunaka ndiwo anova mutoro, nepo chimiro chakanaka ndicho chinotibatsira kukunda matambudziko kana kukakavara uye kutibatsira kukura sevanhu.
Zvakaipa zvinomuka kubva mune zvakanaka - uye zvinopesana
Chidzidzo chakaitwa paYunivhesiti yeXiamen chakaratidza kuti hunhu hwakanaka munharaunda senzvimbo yeruramisiro, kuvimbika, kuchengetedza, kuchena uye kuchena zvinounza kuwedzera kwekunzwa kunyangadza uye zvinogona kupedzisira zvawedzera hunhu husina kunaka nezveungochani.
Kwaisava kwega kutsvagurudza kwekuwana kuti mamwe maitiro anofungidzirwa seakanaka uye nekudyidzana akagovaniswa sei anogona kuva mhodzi yemafungire asina kunaka kune mamwe mapoka. Nyanzvi dzezvepfungwa dze Portland State University vakawana kuti kusimbiswa kwetsika dzakadai serunako, kudyidzana kwepfungwa-muviri, kugadzirwa kwega, kubudirira uye mamiriro ezvehupfumi pamwepo ndiwo musimboti wehunhu husina kunaka kune vanhu vakaremara.
Maitiro ese, kusanganisira iwo atinoronga seakanaka, anopedzisira achikonzera kukurumidza kunzwa kwekuda nekusada pane kuratidza ongororo. Uku kuongorora kwevhisikiti kunogona kumisikidza mafungire asina kunaka kune zvese izvo zvisingaremekedze magariro ehunhu atakaisa mukati.
Panzvimbo iyoyo, kuyedza kwekuda kuziva kwakagadzirwa paYunivhesiti yeSouth Florida kunotiratidza mabasa akanaka ehunhu husina kunaka. Aya masayendisiti akawana kuti vadzidzi vaive nemaonero akashata kumudzidzisi asingazivikanwe vakaita tsvagiridzo pamusoro pake uye vakasvika pakumuziva zvirinani pane avo vaive nemaonero akanaka kubva pakutanga.
Izvi zvinoreva kuti mafungire akashata, chero bedzi asina kunyanyisa, anogona kutitungamira kutsvaga rumwe ruzivo uye kuongorora izvo zvinomutsa kusada kwedu kana kunyumwira. Mukupesana, hunhu hwakanaka hunounza nzira yekungoita uye isingafarire yekuita, inotitungamira kuti tigamuchire izvo zvinounzwa kwatiri sezvakanaka.
Saizvozvowo, vaongorori ava vakaona kuti mafungire asina kunaka kumudzidzisi akabatsira kuunza vadzidzi padhuze pamwe nekugadzira chisungo. Nekudaro, zvisizvo mafungiro ane zvakare simba rinosunga.
Maitiro ekuita zvine hungwaru nemaitiro akashata?
Iko hakuna chikonzero chekuzvishora isu nekuda kwe "mafungire asina kunaka" kana zvikaita kuti tinzwe zvakanyanya. Mune mamwe mamiriro ezvinhu, aya mafungire asina kunaka ane tsananguro uye kunyange basa rekushandura. Naizvozvo, nhanho yekutanga kugamuchira izvo zvakaitika. L 'kugamuchirwa kukuru inotisunungura kubva kune mhosva uye inotibvumira kukura. Izvo zvakaitwa zvinoitwa. Nhanho inotevera ndeyekuti uone kuti hazviitike zvakare.
Kuti tione kana aya mafungire asina kunaka atinofanira kubvisa, tinofanirwa kuongorora zvinhu zvitatu:
1. Kusimba. Hunhu hwakadzama hunodzora yedu repertoire yemhinduro uye zvinotitungamira kuti tiite zvisina musoro. Naizvozvo, chero mafungiro, kana achinyanya kukurumidza, zvakakodzera kuti uiongorore kuti uone kuti zvii zviitiko zviri kuburitsa maitiro ekuda kwekuda kana kusada. Kana tikasadaro, tinogona kuve vanyajambwa ve kubiwa kwepfungwa.
2. Kugadzikana. Mafungire asina kunaka anogona kuve anochinja pane mamwe mamiriro. Hasha dzakanyanya, semuenzaniso, dzinogona kutibatsira kubata nemunhu anoda kutikuvadza. Mafungire asina basa anogona zvakare kudzikamisa munhu padhuze nekuputika. Naizvozvo mubvunzo wekusiya mavara ekuti "zvakanaka" uye "zvakaipa" akashandisa a priori kuongorora kana imwe pfungwa, mune imwe nongedzo, ichienderana kana kwete.
3. Migumisiro. Maitiro ese ane mhedzisiro, mamwe akanaka uye mamwe akaipa. Naizvozvo, hatigone kukanganwa ruzha rwunogadzirwa nechimwe chimiro, mune vamwe uye matiri. Takanzwa zviri nani kana zvakanyanya? Mafungire edu akakuvadza kana kubatsira vamwe here?
Kana tikati maitiro aive asina kunaka nekuti simba rawo rakatikurira, hazvina kutibatsira kugadzirisa dambudziko kana mhedzisiro yaro yaive nenjodzi, saka zvakakodzera kuti tichinje. Mushure mezvose, panogara paine mukana wepfungwa wekuvandudza maitiro.
Kuti uite izvi, zvinowanzo kwana kuti uzvipe maminetsi mashoma usati wapindura uye zvibvunze pachako: ndiri kuita here pane zviri kuitika kana ndiri kuzvibvumira kutakurwa nezviitiko zvangu zvekare? Kana iko kwekutanga kufunga kuchinge kwamira, isu tinofanira kuzvibvunza isu: ndeapi mafungire angave akakodzera kwazvo kubata nemamiriro ezvinhu aya?
Zvinogona kuva zvakaoma pakutanga, asi nekudzidzira isu tinokwanisa kukudziridza maitiro ekugadzirisa anoita kuti tinzwe zvirinani uye anotibatsira kufamba mugungwa rakaomarara rehupenyu nezvipingamupinyi zvishoma.
Zvinyorwa:
Wang, R. et. Al. (2019) Sangano Pakati Pekunyangadza Kunzwisisa uye Maonero Akashata Nezveungochani: Iyo Inopindirana Basa reMitemo Nheyo. Mitsva muPsychology; 10.3389.
Weaver, JR & Bosson, JK (2011) Ini ndinonzwa sekunge ndinokuzivai: kugovana zvakashata maitiro evamwe kunosimudzira manzwiro ekuziva. Pers Soc Psychol Bull; (37): 4-481.
Livneh, H. (1982) Pamatangiro Emaonero Akashata Kuvanhu Vakaremara. En I. Marini & MA Stebnicki (Eds.), Hutano hwepfungwa nehukama hwehurwere nehurema (13-25). Springer Kuburitsa Kambani.
Kupinda Hunhu hunhu, izvo zvausina kumboudzwa yakatanga kubudiswa muna Kona yePsychology.
