O le peʻa ma le polo na tau atoa ai le € 1,10. Afai o le peʻa e tau i le 1 euro sili atu nai lo le polo, e fia le tau o le polo?
O le tasi fesili lea na fesiligia ai e le au mafaufau i le National Center for Scientific Research i Farani ni tamaiti aʻoga iunivesite e 248. A aunoa ma le mafaufau tele i ai, 79% fai mai o le peʻa tau 1 euro ma le polo 10 sene.
E sese le tali. I le mea moni, o le polo tau 5 sene ma le kalapu 1,05 euro. Tele o tagata e sese ona o latou ua afaina i le mafaufau paie paie.
O le a le paie mafaufau?
E faigata le mafaufau. O le tatou faiʻai o se ituaiga o faʻataʻitaʻiga masini iloa. O le mafuaʻaga lena tatou te fiafia ai pe a o mea e fetuʻunaʻi i mafaufauga o mafaufauga ua uma ona tatou i ai, ma a leai, tatou te taumafai i soo se auala e fetuʻunaʻi ia latou auala muaʻi faʻavae o mafaufauga.
E seasea lava ona tatou faʻaaluina se taimi pe tuʻuina se lava mafaufau malosi e fausia ai ni sitaili fou e mafai ona faʻamatalaina mea na tutupu ma mea ofoofogia e le ofi i la tatou vaʻaiga a le lalolagi.
E masani ona matou le amanaʻiaina le malamalama ma faʻaoga se "paie" heuristic. Heuristics o taʻiala tatou te faʻaaogaina e faʻavave ai faʻamatalaga faʻamatalaga ma maua ai se tali talafeagai. O auala faʻalemafaufau ia e oʻo atu ai i tali poʻo faʻamatalaga.
E manino lava, heuristics sefeina tatou se tele tele o le malosi faalemafaufau. Ae afai tatou te faʻatuatuaina tele i latou, e aunoa ma le suia, e mafai ona tatou paʻuʻu i se tulaga o le mafaufau faʻaletonu, lauiloa o le "le malamalama paie". O lenei paie mafaufau e atili ai ona ogaoga pe a tatou feagai ma tulaga faigata e leai ni tali faigofie.
O le paie malamalama, o le tuugamau o le sogasoga
Na e vaʻai i uili o se nofoaafi latalata mai? Ua fesuiaʻi. O lona uiga, e i ai o latou laugutu e puipuia latou mai le o ese mai le ala. Peitai, muamua o uili o nofoaafi e le i ai lena mamanu, o le saogalemu fua faatatau i luga o auala, e tusa ai ma le tagata poto. Michael Michaelko.
I le amataga o le faʻafitauli na tuʻuina atu i lalo faaupuga nei: faʻafefea mafai ona sefe auala saogalemu mo nofoaafi? O lona iʻuga, e selau ma selau o afe kilomita o ala na fausiaina i se uʻamea e le manaʻomia, faʻatasi ai ma tupe faʻaalu e aʻafia ai. L 'Malamalama na sau ina ua toefaʻaupu e le inisinia le faʻafitauli: Faʻafefea ona e faia uili e saogalemu auala?
O le mea moni, a tatou vaʻai lava i mea mai le tasi manatu, tatou tapunia le faitotoʻa i isi avanoa ma taulaʻi i le atinaʻeina o se tasi laina o mafaufauga. Sei o tatou suesue i le tasi itu. O le mafuaaga lena na o ni ituaiga o manatu e oo mai i le mafaufau ma isi e le oʻo foʻi io tatou mafaufau. Ina ia ausia isi gafatia gafatia tatou manaʻomia e faʻalauteleina la tatou vaʻai.
O le mea moni, o se tasi o fomu e malamalama ai le paie o le talia lea o matou lagona o faʻafitauli, feteʻenaʻiga poʻo ni atugaluga. A maeʻa loa ona tatou faʻavaeina se amataga, tatou te le suʻea ni isi auala e malamalama ai i le mea moni.
Ae pei ona tupu ia tatou lagona muamua o se tagata, o le uluaʻi vaʻai i faʻafitauli ma tulaga e ono vaiti ma papaʻu. Matou te le vaʻaia mamao atu nai lo le mea matou te faʻamoemoe e vaʻai faʻavae i luga o matou poto masani ma a matou auala o mafaufauga. O lona uiga o le paie mafaufau e mafai ai ona tatou aloese mai fofo talafeagai ma tatou tapunia le faitotoʻa i le fatufatuaʻi.
O i latou e le mafaufau e faigofie ona faaseseina
O le paie mafaufau e le naʻo le feteʻenaʻi ma le fatufatu, e mafai ai foi ona atili ai ona tatou malamalama ma faʻagaeʻetia. O le agaʻi i le mulimuli i mafaufauga o loʻo i ai, e taitai atu ai i tatou e talia ni talitonuga poʻo ni faʻamatalaga e aunoa ma le fesiligia.
I le 2019, o se vaega o tagata suʻesuʻe mai le Yale University fesili i le 3.446 tagata e faʻamauina le saʻo o se faʻasologa o tala fou faʻaulutalaina lafoina luga Facebook. O iʻuga na faateʻia.
Na latou iloa ai, e le taumate e tatou te talitonu i tala pepelo, pe a o gatasi ma le tatou lalolagi, ae o le paie malamalama. Faavalea oe lava po o le fefulisaʻiga ua na o se vaega o le faʻamatalaina o le uiga o tala fou, o le isi o tatou amio faʻapei tagata malamalama.
O nei tagata suʻesuʻe ua latou mauaina o tagata e tele o latou auiliiliga mafaufauga e i ai le sili atu le gafatia e vavaeʻese le mea moni mai pepelo, e tusa lava pe o le aano o le pepelo talafatufaʻatusatusa ma a latou talitonuga ma talitonuga o le lalolagi.
O lona uiga, nai lo le faitio iloiloina o faʻamatalaga tatou faʻaaogaina, tatou faʻaaoga i isi heuristics, pei o le talitonuina o le mafuaʻaga, le tulaga o le tusitala poʻo le masani i nisi faʻamatalaga, e taofia ai i tatou mai le fuafuaina o lona tikeri o le saʻo ma faia ua atili ai ona tatou talitonu i mea sese poʻo talitonuga sese.
Mafaufauga feliuaʻi o se vailaʻau i le mafaufau paie
E tofu uma tatou ma le faʻatapulaʻaina gafatia e faʻagaioia faʻamatalaga, o lea tatou te faia ai auala 'alo i taimi uma tatou mafai ai. E leai se ma i lenei. Stereotypes o se faʻataʻitaʻiga o na auala auala o le mafaufau. O se faʻafaigofieina o faigata tulaga e fesoasoani tatou te feagai ai ma se faʻataʻitaʻiga faigofie tatou te faʻaofiina ai le tamaoaiga o tagata ma le lalolagi. O le tala lelei o le mataala lea tatou te pagatia uma mai le mafaufau paie paie fesoasoani tatou tau i ai.
Ina ia faia lenei mea e tatau ona tatou amata mai le mea moni e le o mea uma e masani ona ofi i totonu o a tatou mafaufauga polokalame. O le mea moni, e lelei o mea e le ofi faʻatasi aua o le feʻeseʻeseaʻiga e mafai ai ona tatala o tatou mafaufau ma faʻalauteleina la tatou vaaiga lalolagi.
A o tatou feagai ma se mea moni, faʻaaliga poʻo se manatu e se ese mai a tatou ala o mafaufauga, e lua a tatou mea mafai: ia taumafai e fetuʻunaʻi ia i soʻo se auala pe ia taliaina o a tatou mafaufauga polokalame e le lava e faʻamatala ai le mea o tupu pe saili se tali.
Mafaufauga faʻafouina, malamalamaina o le agavaʻa e mafaufau ai i mea i ni itu eseʻese, o le sili ona tali atu i le mafaufau paie paie. Ina ia faʻaogaina e tatau ona tatou atiaʻe le agavaʻa e vaʻai ai i mea mai la tatou masani masani, ae faʻapena foʻi mai le faʻafeagai. I lenei auala ua mafai ai ona matou tuʻufaʻatasia ni faʻafeagai ma filifiliga tuʻufaʻatasi. I le faʻataʻitaʻiga, e tatau i se tasi ona mafaufau loloto i se mea e tasi e mafai, ae faʻapena foʻi lona faʻafeagai.
E taua le manatuaina o le paʻu i le mafaufau paie, o se laʻititi faʻailo ua lava e taʻu mai ai ia tatou e saʻo pe toe faʻamautinoaina o tatou mafaufauga. E faigofie ona talitonu nai lo le mafaufau. Mafaufauga faʻafouina e faʻamalosia ai i tatou e uaʻi atu i le itu faʻafeagai ma ia maitau na faʻailo e taʻu mai ai atonu tatou te sese, faʻailoga e ono i ai ni avanoa ia tatou heuristics ma a tatou mafaufauga fuafuaga.
Ma e tatau la ona tatou tuʻuʻesea faʻamasinoga, toe faʻamatala mea moni, talia ma faia suiga talafeagai e faʻalautele ai a tatou manatu ma auala o mafaufauga. Lenei o le a fesoasoani ia i tatou e atiaʻe se sili atu vaaiga i luga o le lalolagi ma tausia se matala mafaufau.
Punavai:
Pennycook, G. Rand, DG (2019) Le paie, e le faʻaituʻau: O le ono taliaina o le faʻaseseina o tala fou e sili atu ona faʻamatalaina e le leai o se mafaufauga ae le o mafaufauga faʻaosofia. Cognition; 188:39-50.
De Neys, W. et. Al. (2013) Pate, polo, ma le suia o lagona: o le mafaufau faʻaleaga e le fiafia vale. Psychon Bull Rev; 20 (2): 269-73.
Le faitotoʻa O le paie iloa, oi latou e le manatu e faigofie ona faaseseina na muamua lomia i le Tulimanu o le Psychology.
