Il taaloga o loʻo iai uma uiga taua e manaʻomia e faʻataunuʻuina ai mea na faʻamatalaina e tagata sikola mai matata eseʻese e pei o Carl Rogers, David Ausubel ma Joseph D. Novak "Aoga aoga", o le ituaiga lena o aoaoina sili ona aoga ma umi-taimi e mafai ona maua e tagata.
E tele suʻesuʻega i lenei mataupu ae latou te fefaʻasoaaʻi i nisi o manatu taua i luga o lenei mea: o le lalolagi ma ua tuʻufaʻatasia i totonu. tele vaega, afaina, agafesootai, afi, mafaufau, lagona ma aganuu.
Soʻo se aoga aʻoaʻoga o le mea lea o se fua o le paoa o loʻo maua e tamaiti faʻatusatusa lava, faʻapea foi ma sili atu i mea uma taʻalo. Mo tamaiti laiti, taimi uma o lo latou olaga e fesoʻotaʻi e taʻalo ma ala i lenei suesue le lalolagi e faʻataʻamiloina ia latou ma o lea e faia ai le aʻoaʻoga.
Ua uma masina muamua ua aʻoaʻo le tama, faʻafetai ia faaosofia o le siosiomaga o loʻo siʻomia o ia, ua amata ona ia iloa le lalolagi ma uia laʻasaga muamua i le tutoʻatasi. E mafai e matua uma ona matua fai saofaga i lenei tuputupu aʻe, i se malamalama ma le malie auala ma gaioiga i totonu o tagata uma aapa atu i ai, ae taua mo le faʻamalosia o fanau e suʻe le lalolagi ma aʻoaʻo faʻafesoʻotaʻi ma ia.
A matou taaalo ma se tamaititi na ia ulufale mai i le auala faʻaleaʻoaʻoina: o ona lagona e taulaʻi i gaioiga, e mafai ona ia tumau taulaʻi, tatou uma uaʻi atu, sili mamao atu pe a tatou avatu ia te ia faʻatonuga.
Ole mafuaʻaga lea ua fautuaina ai e le toʻatele o tagata suʻesuʻe e tuʻu ai foʻi ni mea laiti i aso taʻitasi i le tulaga o se taʻaloga (mo se faʻataʻitaʻiga, suia le masani o le fufuluina o ou nifo o se tauvaga mo le na mulumulu muamua) ia faʻamalosia i latou ma le fiafia. Mo tamaiti soʻo se taimi e lelei mo taʻalo ma e laitiiti tele mo i latou e faia ai.
Ae seʻi o tatou faʻamautinoaina nei i le fautuaina oe 4 auala e aʻoaʻoina ai tamaiti e ala ile taʻalo.
1. Taʻaloga leai se tau
Ina ia faʻamalosia le taʻaloga, i le tasi lima e tatau ona e faʻaititia gaoioiga faigata ma soʻona faia i le fiafia i taʻaloga leai se totogi, ina ia tuua ai tamaiti laiti taimi mo le suʻesuʻeina, fiailoa ma sili atu i mea uma malie.
O se Iunivesite o Colorado suʻesuʻe lolomiina i le tusi o talaaga Faʻasologa i le Psychology faʻaali mai pe faʻafefea e tamaiti e tele avanoa e taʻalo ai gaioiga e le o faʻatulagaina ma e le aofia ai faʻatonuga matua, sili atu ona lelei i le setiina o sini ma le setiina o auala e ausia ai.
E i ai le tamaititi e manaʻomia e na o ia mo sina taimi, o lea na ia aveina ai se tusi ma faitau ai o taoto i luga o le aluga; o le e fiafia e tamoʻe ma osooso ma uo; i taʻaloga saoloto e mafai e tagata uma ona tuʻuina atu i latou i mea latou te sili ona fiafia i ai ma faʻafiafia i latou e aunoa ma le tele o faʻatonuga mai le sili.
2. Le taʻitaʻiga taʻaloga
E faapena foi le taʻaloga taʻitaʻia e afaina a o tutupu aʻe tamaiti. E tatau i matua ona tuʻuina atu (lelei) meataʻalo ma siʻosiʻomaga (pei o fale mataaga) e faʻafaileleina le fia iloa ma ofaina ni avanoa fou mo le suʻesuʻeina.
Taʻalo faʻatonuina e tagata matutua poʻo le "taʻalo taʻitaʻia" atonu e aoga i faʻalauiloa leaoaoina totonugalemu-tamaititi, o ia e taua tele i le filifiliga o gaioiga; i lenei tulaga, Peitai, o le taʻaloga ua faʻalauiloaina foi ma faʻamalosia e le tagata matua, o ia lea e amataina le aʻoaʻoga gaioiga, faʻavaeina le faʻamoemoega ma taumafai e mataitu le faʻatinoga, tausia uaʻi atu i sini faʻavae.
3. O le faʻaaogaina o mea masani
Faʻalatalata tamaiti i le aʻoaʻoina Tusi mataitusi ma o latou faʻaaogaina e mafai ai ona e faʻaaogaina mea o loʻo ia te oe i le fale pe faigofie ona toe maua ma faʻaaofia tamaiti laiti i se auala taʻalo ma le malie. Mo se faʻataʻitaʻiga e mafai ona e toe faʻaaogaina fagu fagu, faigofie ma faigofie e feaveaʻi, e tusi mataitusi o le alafapeta i luga o latou, ona valaʻaulia lea o le tamaititi e tuʻu i luga o se laupepa, i le mea na e tusia ai ni mataitusi talafeagai e fausia ai se tasi pe sili atu upu.
E mafai ona e faia faʻatasi o se faʻapitoa mataitusi ata tusia, lea o le a malie e suʻea ma feaveaʻi. Naʻo le faʻatauina o se pisinisi fai pisinisi ma fai mataitusi i le tasi itu ma se faʻatusa ata i le isi ma pepa.
O se mea faʻafiafia malie faʻafiafia e fai i le fale poʻo aso timuga o le faia lea ma le tamaititi a mataitusi i paluga masima. Ole mafuaʻaga lea e mafai ai ona fesoasoani fesoasoani suia.
4. Igilisi o se taʻaloga
O se gagana o le sili ona latalata i ai taʻaloga tagata uma mafai ona aʻoaʻoina masani i lona lava olaga. Mo lenei e aʻoaʻo se tasi gagana ese e tatau ona faia i le taʻalo, aemaise pe a e faia ma le i fanau. Afai o loʻo e mafaufau e aʻoaʻo le Igilisi i lau tama, ia iloa e le o vave tele ona amata pe a e faia i le malie ma taʻalo ala.
O se manatu? I luga o le 'upega tafaʻilagi e faigofie tele ona maua pese i le Igilisi, e masani ona faʻamalosia i ata poʻo paleni e toe gaosia. Tusa lava pe faigofie lafi ma saili e mafai ona liua i se malie auala e aʻoaʻo ai nisi Igilisi i le na o le suia o le Italia faitau i numera Igilisi. Ma aisea e leai ai, atonu e laʻititi solo e toe fai ae e leʻi amataina le sailiga.
I le iuga, papeti ma meataʻalo vaivai, faʻatau pe fausiaina i le fale, e tautala faʻapitoa i le Igilisi e ala atu ia te oe, mafai foi ona fesoasoani ia te oe. Nei mafai ona fai ma sui o se faigofie ma malie auala mo toleni malamalama malamalama ma, i le taimi e tasi, faʻapea foi le tomai fesoʻotaʻiga o le tamaititi
