O e iloa le mea e sau ai le faʻaosofia e faʻaleleia lou olaga? O e iloa le mea e faʻamalosia oe e tuleia oe lava i luma, ia faia le mea sili e te mafaia, ma ia suia mea?
E ui tatou te mananaʻo e tuputupu aʻe, faʻalaulelei o tatou tomai, ma fausia se lalolagi sili atu, o le mea moni, tatou te le faia lena mea i taimi uma. Tatou te le filifilia i taimi uma le avanoa sili, faia le mea sili mo i tatou pe uia le auala sili, tusa lava pe tatou te iloa le mea.
O nisi taimi tatou te faʻatagaina le vaega o le faiʻai o loʻo faiaʻina lea e manaʻo e sefe a latou mea malamalama. Lenei vaega o tatou e lagona le saogalemu i le sone mafanafana. Tuʻu le paie ile manumalo ile taʻaloga. Matou te nofo i le inertia ma maua ai avanoa mo le tolopo.
O le faʻatoʻilaloina o le le fiafia i aso uma e le faigofie. Matou te iloa uma e sili atu ona faigofie le togi oe lava i luga o le nofoa pe a maeʻa se aso o galuega nai lo le alu i le faletaalo pe tamoʻe, e ui lava matou te iloa foi o le faʻamalositino e lelei mo oe.
Peitaʻi, e i ai taimi e tupu ai se mea i se mea na tupu, lulu ese lo tatou paie ma aumaia ia i tatou le malosi tatou te manaʻomia e faia ai ni suiga tetele i o tatou olaga. O le mea e feteʻenaʻi, e ui lava o le tele o taimi o nei mea taua na tutupu e manaʻomia ai le tele o taumafaiga ma le faʻamaoni, nai lo le aveʻesea o le malosi latou te aumaia ia matou se faʻamalosia atili.
Ole mea lea e toʻatele ai tagata e mafai ona maua se mea sili peʻa avea ma matua, tuʻuina atu i se polofesa polofesa manaʻomia, pe motusia se ulugaliʻi ulugaliʻi na tumau mo le tele o tausaga. O le faʻamatalaga mo le mea e taʻua o le "feteʻenaʻiga o taumafaiga" o loʻo taʻoto i le tau e faʻagaoioia ai, e pei ona ia faamatala Scott H. Young.
E te iloa lau totogifuapauina faʻagaoioia?
I le olaga i aso uma e faigofie lava ola luga autopilot faaofiina Tatou te faʻatagaina i tatou e se mea gase, ma faʻatagaina ni masaniga feteenai e faʻatatau le tafe o lo tatou olaga. I lenei auala tatou te 'aloese ai mai le faia pea o faʻaiuga ma sefe tino ma faʻaletino punaoa.
Ae o le taimi e te alu ai i totonu o lena otometi tafe, e matua faigata ona o ese mai ai.
Ole mafuaʻaga lea e toʻatele ai tagata, tusa lava pe ova le tino, faʻaauau pea ona 'aʻai kalori meaʻai ma faʻaauau ai ona tolopo le taumafataga. O le mafuaʻaga foi lea o le tele o tagata e iai a latou faʻafitauli oona, i se isi itu, o loʻo i ai i se tulaga le faʻapaleni paleni. Ma e masani lava ona o lenei mafuaʻaga tatou tumau ai saisaitia i se galuega e le faʻamalieina i tatou, ae maua ai le saogalemu.
Suiga o le tafe o gaioiga ma solia le masani ai mea e mafai ona tatou taʻua o le "activation cost". Soʻo se auala tuputupu aʻe o le tagata lava ia e tatau ona totogi lena totogi. O le faʻagaoioia o tau o le aofaʻi o le malosi tatou manaʻomia e faʻaaoga e suia nisi mausa ma faʻailoa suiga i totonu o lo tatou siosiomaga.
O le mea manaia a, o le taimi lava e faʻaalu ai le tau faʻagaoioia, e pei lava o loʻo ia i tatou le avanoa e faʻaauau ai ma suiga na muamua foliga faigata tele pe taugata foi. O se luitau fou e faʻamalosia ai i tatou e o ese mai le masani masani ona avea ma mafuaʻaga mo isi suiga lelei.
A i ai la matou sini e faʻamalosia moni lava matou, o le naunautaʻiga e salalau atu i isi vaega o le olaga ma, i se auala, faʻaititia ai le faʻagaina o tau. E le masani ai la mo se suiga tele ona sosoʻo ai ma isi suiga i vaega eseese o le olaga.
Ole mea masani lava, a tatou o loa ma ua pasi foʻi se faʻapitoʻaga o taumafaiga, o isi mea uma e faigofie ma e oʻo lava i tulaga masani. Ole mafuaʻaga lea ole tagata e filifili e amata tamoʻe i taimi uma e amata foi ona 'ai le soifua maloloina ma sili atu ona popole ile latou mafaufau manuia. O le tasi suiga e oʻo atu i le isi.
Taumafaiga o se faaosofia ia lava
“E leai se mea i le lalolagi e aoga ona maua pe faia vagana o lona uiga o le lelava, tiga, faigata… E leai se mea i loʻu olaga na ou matauʻa ai i se tagata sa faigofie lona olaga. Na 'ou losilosivale i le toʻatele o tagata na feagai ma ni olaga faigata ma na lelei ona latou faia ", tusia e Theodore Roosevelt i le 1910.
Roosevelt e le o se masochist, na ia iloa o le taumafaiga lava ia o se malosiaga faʻaosofia, masalo o le sili ona mamana o mea uma e unaʻia a tatou amioga. O le mea moni, psychologists i le Iunivesite o Toronto faʻamatala e ui lava e masani ona tatou faʻafesoʻotaʻia taumafaiga ma taui ma saili taui e taui ai i tatou lava mo le taumafaiga na faia, o le mea moni o le taumafaiga lava ia o se taua ma se faʻamanuiaga foi.
O taumafaiga e faʻaopopoina taua i mea tatou te maua, ae e iai foʻi lona aoga ia te ia lava e le tatau ona tatou manatu faʻatauvaʻa aua o se malosi malosi sooupu e faʻaosofia amioga. O le mea moni, o nisi iʻuga e mafai ona sili atu ona tauia mo le taumafaiga faʻatupeina ia latou. I nisi upu, tatou te le o faʻamalieina i mea ua tatou ausia e pei foi o le taumafaiga na faia. Matou te malamalama o le mea e sili ona taua e le o le ausiaina o le sini ae o le tuputupu aʻe i luga o le ala.
O lona uiga a tatou manaʻo e faia ni suiga tetele i le olaga ae lagona le saisaitia i masani ma le paie, tatou manaʻomia le maua o le faʻaosofia e aoga tau mo ma faʻatagaina tatou e manumalo i le tau o le faʻagaoioia. O lenei faaosofia e mautinoa lava a oe lava. O le tala lelei a oʻo loa i luga ma tamoʻe, o le a faigofie ona suia pea.
Ae o loʻo i ai se "mailei" e tatau ona tatou mataala i ai. Tele o mea e tatau ona tatou faia e tuputupu aʻe ai, faʻaleleia a tatou fegalegaleaiga faʻale tagata, pe ausia se olaga anoa e le lava faʻaosofia ia latou lava ma o le tau o le faʻagaoioia e matua tele.
Ina ia mafai ona faʻataʻamiloina lena mailei e tatau ona tatou sailia le tuʻusaʻo faʻaosofia e faia isi mea uma, o se faʻaosofia e faʻamalosia i tatou e faia mea mamafa ma e taua tele e aumai ai ia i tatou le malosi tatou te manaʻomia. E leai ni auala 'alo, e tatau i tagata uma ona sailia sana ia latou mafuaʻaga aua o le mea e faʻaosofia ai le tasi atonu e le taua i leisi.
Punavai:
Inzlicht, M. et. Al. (2018) Le Tauiviga Faʻataʻitaʻiga: Taumafaiga E Uiga Lelei ma Taua. Trends Cogn Sci; 22 (4): 337-349.
Le faitotoʻa O le feteʻenaʻi o taumafaiga, saili le mafuaʻaga e suia ai lou olaga na muamua lomia i le Tulimanu o le Psychology.
