Нэгэн удаа хавч нарын уулзалт болсон. Тэд хаанаас ч ирсэн: тайван ус, хямралтай далайгаас, тэр ч байтугай гол мөрнөөс ирсэн. Ийм хэмжээний дуудлага хэзээ ч гарч байгаагүй тул бүгд яагаад гэдгийг мэдэхийг хүлээж байв.
Ахлагч хавч хэлэв:
-Найзууд аа, та бүхнийг олон зуун жилийн турш тээсээр ирсэн, нэн даруй өөрчлөх шаардлагатай байгаа маш муу зуршлын талаар ярилцахаар дуудлаа.
Залуу наймалж асуух хүртэл бүгд гайхаж байв.
- Энэ ямар зуршил вэ?
- Урагшаа алхах -, гэж хөгшин хавч шулуухан хариулав. - Бүгд л биднийг сөрөг жишээ болгон ашиглаж, бидний тухай аймшигтай дүр зургийг бий болгочихсон. Бидний хувьд өөрчлөгдөх нь бараг боломжгүй ч ээжүүд хүүхдүүдээ урагш алхаж сургахыг би санал болгож байна. Энэ нь шинэ үеийнхэнд амар байх тул бид өөрсдийн имижийг сайжруулах болно.
Оролцогчид зөвшөөрч, гэртээ буцаж ирээд зөвлөмжийг хэрэгжүүлэхийн тулд хүчин чармайлт гаргав. Энэ үеэс эхлэн төрсөн бүх хавчнууд урагш алхаж сургах болно.
Ээжүүд үр удмаа чиглүүлэхийн тулд маш их хүчин чармайлт гаргаж, бяцхан хавчнууд хүртэл зааврын дагуу хөлөө хөдөлгөх гэж тэмцэж байсан ч энэ нь хэтэрхий хэцүү байсан тул ахиц дэвшил бага байсан.
Нэгэн удаа залуу хавчны нэг нь эцэг эх нь арагш нь илүү хурдан бөгөөд хүч чармайлтгүйгээр алхаж байгааг анзаарчээ.
-Яагаад нэг юм хийгээд өөр юм заадаг юм бэ? - Сүмүүд.
Тэд цаг алдалгүй ийм алхаж үзсэн бөгөөд энэ нь хамаагүй хялбар болохыг олж мэдсэн тул урагш алхахаа больсон.
Ахмад наймалж тэд өөрсдөө хийж чадахгүй байгаа зүйлийг залуучуудаас гуйж чадахгүй гэдгээ хүлээн зөвшөөрөх ёстой байв. Ийнхүү тэд бүгд урьдын адил хойшоо алхсаар байв.
Хэдийгээр бодит байдал дээр хавчнууд арагш биш, харин хажуу тийшээ явдаг ч Феликс Мария де Саманиегогийн энэхүү үлгэрт тууштай байх нь өдөр тутмын амьдралд боловсролын салбарт аль алинд нь үнэт зүйл болохын ач холбогдлыг өгүүлдэг. Үнэн хэрэгтээ тууштай байдал нь өдөр тутмын амьдралын хамгийн давтагддаг, тод харагддаг үнэт зүйлсийн нэг болжээ. Наад зах нь түүний үзэл баримтлал, практик биш.
Тогтвортой байдал нь үнэ цэнэ, шүүлтийн элемент юм
Уялдаа холбоо гэдэг үг нь латин хэлнээс гаралтай уялдаа холбоо, энэ нь талуудын хоорондох дэлхийн холболт эсвэл харилцааг илэрхийлэхэд ашиглагдаж байсан. Энэ нь зөвхөн үзэгдлүүдийн доторх төдийгүй тэдгээрийн илэрхийлэл дэх эв нэгдлийг илэрхийлдэг.
Хүн 1. нэг зүйлийг хэлэх, сонсохоос зайлсхийж, өөр зүйл хийх, 2. амлалт, амлалтаа биелүүлэх гэсэн хоёр үндсэн шаардлагыг хангасан тохиолдолд тууштай байдаг гэж хэлж болно. Тиймээс тууштай хүмүүс илүү урьдчилан таамаглаж, найдвартай байдаг. Тэднээс юу хүлээж, юуг хүлээж болохгүйг бид мэднэ.
Тогтвортой байдал нь бидний ёс суртахууны схемийн хүч чадал эсвэл сул талыг илчилж, түүнийг бодит ертөнцөд хэрэгжүүлэх боломжийг олгодог. Энэ нь биднийг бусад хүмүүст зориулсан лавлагаа болох итгэл үнэмшилтэй, итгэл үнэмшилтэй, аюулгүй байдал, шүүлт, үйл ажиллагааны эв найрамдлыг дамжуулдаг хүн байх боломжийг олгодог. Тиймээс энэ нь нийгмийн хүчтэй цавуу болж ажилладаг бөгөөд байхгүй нь харилцаанд төөрөгдөл, эргэлзээ, үл итгэх байдлыг бий болгодог. Тиймээс тууштай байх нь итгэлцлийн орон зайг бий болгох, эсвэл эсрэгээрээ хүмүүс хоорондын зөрчилдөөнийг өдөөдөг хардлагыг бий болгох чухал элемент болж чадна.
Ийм учраас бид үүнийг ихэвчлэн хэмжүүр, шүүлтийн элемент болгон ашигладаг. Бид бусдын үг найдвартай эсэхийг мэдэхийн тулд бусдын тууштай байдлыг үнэлдэг. Үүний оронд үл нийцэх байдал нь ёс суртахууны хүчийг үгүй болгодог. Үнэн хэрэгтээ үл нийцэх хүмүүсээс сургамж авах нь зохисгүй гэж бид үзэж байна.
Гэхдээ бид улстөрчид болон бусад нийгмийн зүтгэлтнүүдийн үл нийцэх байдлын өмнө хөмсгөө өргөдөгтэй адил тууштай байдал нь хавчны үлгэрт гардаг шиг биднийг хуулж, ил гаргадаг гэдгийг мартаж болохгүй. Тогтворгүй байдлаас хэн ч ангид байдаггүй.
Тууштай байдлыг бий болгох нь насан туршийн үйл явц юм
Хувийн тогтвортой байдал нь амьдралын туршид бий болдог. Бид үүнийг хүүхэд байхдаа эхлээд гэр бүл, дараа нь сургууль, нийгэмд сурдаг. Эцэг эхчүүд мэдээжийн хэрэг боловсролын системээс гадна уялдаа холбоог бий болгоход асар их үүрэг гүйцэтгэдэг.
Амьдралынхаа туршид бид бусдын юу хийж байгааг ажиглах зэрэг янз бүрийн арга замаар суралцдаг. Үнэн хэрэгтээ, ажиглалт, дуураймал эсвэл дагалдах замаар суралцах гэж нэрлэгддэг загварчлал нь хүүхэд насны хамгийн чухал зүйл юм. Хүүхдүүд насанд хүрэгчдийн үлгэр дууриалал, үлгэр дуурайл болсон хүмүүсийг харж суралцдаг. Иймээс тууштай байдлаас заах нь энэхүү үнэ цэнийг хөгжүүлэх хамгийн сайн арга юм.
Гэсэн хэдий ч дуурайн сурах нь зөвхөн нялх хүүхдийн үе биш юм. Насанд хүрэгчид бид үе тэнгийнхнийхээ зан байдлыг ажиглаж, тэднээс суралцсаар байдаг. Хүүхдүүд нийгмийн нөхцөл байдалд төөрөхдөө эцэг эхээсээ ямар нэгэн зүйл хайж байдаг шиг бид ч гэсэн биеэ авч явах чадваргүй үедээ бусдаас хайдаг.
Эргэлзээтэй байгаа бол бусдын хийж байгаа зүйлийг анхаарч үзэх нь зүйн хэрэг. Энэ бол шаардлагагүй алдаа, аюултай нөхцөл байдлаас зайлсхийх боломжийг олгодог эртний механизм юм. Тиймээс бид насанд хүрсэн хойноо хувь хүний тууштай байдлыг бэхжүүлэхийн зэрэгцээ байгууллага, тогтолцооны үлгэр жишээг анхаарч үзэх боломжтой. Эцсийн эцэст нийгэм, соёл бүр тогтвортой байдлын тодорхой стандартыг бий болгодог.
Гэвч бид үл нийцэх байдлыг хэвийн болгодог системд автсан үед танин мэдэхүйн диссонанс үүсч, бидний уялдаа холбоо алдагдах магадлалтай. Бидний нэгдмэл байдлын мэдрэмж нь үнэндээ хөдөлгөөнгүй биш харин нөхцөл байдалд дасан зохицож, хөдөлж, амьдралынхаа ноён нуруу, эсвэл эсрэгээрээ барьцаа салбар болж чаддаг амьд формац юм.
Өндөр түвшний зөрчилдөөнийг зөвшөөрдөг нийгэмд бид баригдсан үед философич Эстер Трухильо тайлбарласнаар бидэнд үндсэндээ гурван боломж бий. Эхнийх нь үзэл бодол, итгэл үнэмшлээсээ татгалзах, хоёр дахь нь систем биднийг хүлээн зөвшөөрөхийн тулд дасан зохицох явдал юм.
Аль ч тохиолдолд бид үл нийцэхийг хичээдэг. Энэ нь хүссэн зүйлээ хийхээс татгалзах эсвэл биднийг өөрөөр сэтгэхийг албадах явдал юм. Удаан хугацаанд энэхүү үл нийцэл нь биднийг хууран мэхлэгч мэт сэтгэгдэл төрүүлж, өөртэйгөө холбоо тасрах болно.
Гурав дахь боломж бол бид өөрсдийн итгэл үнэмшлийн системд нийцүүлэн нийгмийг бүхэлд нь өөрчлөх боломжгүй гэдгийг ухамсарлах явдал юм, тиймээс бид уялдаа холбоогоо хадгалахын тулд "гарах" ёстой. Энэ нь тодорхой өртөгтэй байх болно. Мөн энэ нь ихэвчлэн нэлээд өндөр байдаг.
Зардал ба тогтвортой байдлын урхи
Тогтвортой байдал хаа сайгүй байдаг. Энэ нь бидний оршихуй, хийх, хэлэх зэргээр илэрдэг. Энэ нь бидний шийдвэрээр, ялангуяа юуг хадгалах, юуг орхихыг сонгох үед өөрийгөө илэрхийлдэг. Аливаа уялдаа холбоотой шийдвэр нь үргэлж татгалзахыг агуулдаг. Тиймээс тууштай байх дадлага нь зарим зүйлээс татгалзахад бэлэн байхыг хэлдэг.
Гэсэн хэдий ч "бүгд эсвэл юу ч биш" гэсэн утгаараа туйлын ойлголт гэсэн утгатай уялдаа холбоонд автахгүй байх нь чухал юм. Тогтвортой байдал нь урам зоригийн эх үүсвэр, утга учиртай амьдралын гол тулгуур байж болох ч хатуу хэрэглэхэд саад болдог. Тогтвортой байдал нь луужин байх ёстой, харин гахайн хантааз биш. Бид үүнийг хатуу хэрэглэхэд биднийг дарангуйлж, эвдэж, дарангуйлалдаа захируулж дуусдаг. Урт хугацаандаа хор хөнөөлтэй байх хандлагатай дарангуйлал.
Бид бүгд өөрт тохиолдсон туршлагаас шалтгаалан цаг хугацааны явцад өөрчлөгддөг. Энэ бол хэвийн зүйл. Үндэслэлээ алдаж, бидний хэн бэ, юунд итгэхээ больсон үнэт зүйлстэй холбоотой хэвээр үлдэх нь зөвхөн тууштай байхын тулд сэтгэл зүйн амиа хорлох явдал юм. Тогтвортой байдал бол илүү сайн амьдрах, илүү жинхэнэ байх хэрэгсэл болохоос гинжлэх хожуул биш юм.
Эх сурвалж:
Trujillo, E. (2020) Тууштай байдлын эрэлд. Ёс зүй.
Vonk, R. (1995) Тогтворгүй зан үйлийн хүний сэтгэгдэлд үзүүлэх нөлөө: Олон хэмжээст судалгаа. Хувь хүний болон нийгмийн сэтгэл судлалын сэтгүүл; 21 (7): 674-685.
Орц Тогтворгүй байдал улам бүр нэмэгдэж буй ертөнцөд үнэт зүйл болохын ач холбогдол онд анх хэвлэгдсэн Сэтгэл судлалын булан.
