Arazoaren eta gatazkaren arteko desberdintasuna ulertzea ezinbestekoa da bi egoerak kudeatzeko estrategia psikologiko eraginkorrenak aurkitzeko. Gure barne-egoerak ezagutzeak, izena emateak eta haien dinamikak ulertzeak ahalbidetuko digu ahalik eta modurik onenean aurre egiteko eta etorkizunean damutu beharko ez garen erabakiak hartzeko, egoera afektiboak kontrolpean edukiz ekiditeko. emozionalki hondoa jo.
Zer da arazo bat eta zer ez?
Arazo terminoa egoera desberdinak izendatzeko erabiltzen da askotan. Arazo bat, adibidez, erantzunik ez dugun galdera izan daiteke, baina deseroso jartzen gaituen eta hortik nola irten ez dakigun egoera ere izan daiteke.
Arazo psikologikoa amaiera bat lortzen saiatzen garenean sortzen da, baina hori eragozten diguten zenbait zirkunstantzia aurkitzen ditugu. Kasu horretan, oztopo bihurtzen zaigu, ez dakigulako nola kendu edo saihestu.
Izan ere, argitu beharra dago askotan zailtasun edo atzerapauso soilak diren egoerei “arazo” deitzen diegula. Esaterako, metroa edo autobusa berandu badator, ezbeharra da. Aldiz, bidaiak bertan behera uzten badira eta gure helmugara nola iritsi ez badakigu, arazo bat da.
Beraz, arazoak berehalako konponbiderik ez dugun egoera guztiak dira, arrazoizko denboran konpondu ezin ditugun egoerak, hainbesteraino non konponbide estrategia bat pentsatzera behartzen gaituztenak.
Zer da zehazki gatazka bat?
Gatazka bi interes kontrajarri daudenean gertatzen da. Pertsonen arteko gatazketan, adibidez, bada konpondu beharreko egoera bat, baina inplikatutako pertsonak ez daude ados interes, itxaropen edo ikuspuntu desberdinak dituztelako.
Gatazka intrapertsonalean, desadostasuna gertatzen da gure baitan. Egoera jakin bati aurre egiten diogunean, gure zati batek zerbait nahi du eta beste batek kontrakoa. Kontziente izan gaitezke, adibidez, zerbait egin beharko genukeela, baina benetan beste zerbait egin nahi dugula. Edo aldi berean emozio dibergenteak bizi ditzakegu, hala nola, erakarpenak ekintzara bultzatzen gaitu eta beldurrak atzera egiten gaitu. Norabide ezberdinetara bultzatzen duten indar horiek gatazka sortzen dute.
Arazoekin gertatzen den bezala, askotan "gatazkak" gatazkak ez diren edo benetan diren egoerak bezala definitzen ditugu sasi-gatazkak. Desberdintasunak izateak edota desadostasuna adierazteak, adibidez, ez dakar berez gatazkarik dagoenik. Gatazkak gertatzeko, bi indar martxan jarri behar dira kontrako norabideetan bultzatzen duten momentuan indar horiek bat egin eta bat egin behar duten erabaki bat hartzeko edo zerbait egiteko.
Ondorioz, gatazka egoerek ihes egitea zaila den bikoiztasuna dakar.
Zein da arazoaren eta gatazkaren arteko desberdintasun nagusia?
Definizioz, gatazka desadostasuna da, zenbait alderdiri buruzko epai, helburu, interesen, ondorioen, ondorioen edo iritzien koherentziarik ezaren ondorioz sortzen den kontraesana. Horren ordez, arazoa desatsegin edo kaltegarritzat jotzen den baldintza edo egoera bat da, baina berehala gainditu ezin duguna, irtenbidea bilatzeko baliabide material, kognitibo, emozional edo bestelako baliabiderik ez dugulako.
Horregatik, arazoaren eta gatazkaren arteko desberdintasun nagusia bere izaeran datza. Gatazkak izaera dikotomikoa izan arren, beti bederen bi jarrera edo indar kontrajarriak inplikatzen dituelako, gatazka intrapertsonal bat denean ere, arazoek dikotomia hori jasaten dute, konpondu behar dugun zailtasuna, zalantza edo ziurgabetasuna besterik ez dutelako inplikatzen.
Errealitate psikologiko desberdinak direnez, horiei aurre egiteko modua ere ezberdina da. Ez da kasualitatea, izan ere, gatazkak konpontzeko teknikak zein estrategiak egotea Arazo konpontzea.
Gatazkak ebazteko teknikak indar dibergenteak elkartzea dute helburu, geldiune bat konpontzeko. Pertsonalki zein barnepertsonalki, norberak lan egiten du jarrera bakoitzaren alde onak eta txarrak ulertzeko, oinarri komunak aurkitzeko, helburu bat finkatzeko, hartu beharreko konpromisoak argitzeko eta azken finean aldaketarako konpromisoa hartzeko.
Horren ordez, estrategiak Arazo konpontzea irtenbideak bilatzera bideratutako prozesuak dira. Egoeraren analisia barne hartzen badute eta lortu nahi dugun helburua kontuan hartzen badute ere, lana oztopoa kentzeko edo zalantzari erantzuteko ideia sortzaile eta originalak sorrarazten dituen pentsamendu dibergentea sustatzera bideratzen da gehiago.
Beraz, gatazkak konpontzeko teknikak konbergentzia hobetzen duten bitartean, arazoak konpontzeko estrategiek dibergentzia bultzatzen dute. Arazoaren eta gatazkaren ikuspegiaren desberdintasunak biek normalean paralisia eragiten duten arren, haien azpiko mekanismo psikologikoak desberdinak direlako dira.
Gatazkan, paralisia indar dibergenteek kontrako norabideetan bultzatzen dutenez, erabaki ezina sortuz eta egoerari lotuta mantentzen gaituzte. Horren ordez, askotan arazoak blokeatzen gaituzte guregatik zurruntasun mentala; hau da, konponbideak bilatzeko gertatzen denaz harago ikusi ezinik gaudela.
Arazoak eta gatazkak: bi errealitate psikologiko ez-esklusiboak
Gure eguneroko bizitzan arazo eta gatazka askorekin topo egiten dugu. Normalean, garrantzirik gabeko egoerak dira, azkar konpondu eta ahaztu ditzakegunak. Baina kasu batzuetan arazoak eta gatazkak bat egin dezakete, paralisia eragiten duen larritasun emozional izugarria eraginez.
Esaterako, ezinbesteko arazoen aurrean egon gaitezke konponbide posibleek barne-gatazkak sortzen dituztenak. Kasu hauetan, ikusten ditugun irtenbideak kontrajarriak dira, hainbeste non erabaki ezinik. Horrela gatazkak arazoa elikatzen eta luzatzen amaitzen du.
Hala ere, kontrakoa ere gerta daiteke: i ezkutuko gatazkak arazoak sor ditzakete gure pertsonen arteko harremanetan edo gure barne munduan. Kasu hauetan arazoak gatazka areagotzen amai dezake, paralisira eta larritasunera kondenatuz.
Arazoaren eta gatazkaren arteko aldea ulertzeak, baita horren azpian dauden mekanismo psikologikoak ere, zertxobait argitzen lagunduko digu gertatzen ari dena, biderik onena aurkitu ahal izateko edo, behintzat, hortik ateratzeko mugimendu bat eman dezagun. Emozionalki drainatzen duen egoera paralizatua.
Iturriak:
Schmindt, HG et. Al. (2011) Arazoetan oinarritutako ikaskuntza prozesua: zerk funtzionatzen du eta zergatik. Hezkuntza medikoa; 45 (8): 792-806.
Lichbach, MI et. Al. (1981) The Conflict Process: A Formal Model. Gatazken konponbiderako aldizkaria; 25 (1): 10.1177.
Sarrera Arazoaren eta gatazkaren arteko aldea jakin beharko zenuke urtean argitaratu zen lehen aldiz Psikologiaren txokoa.
