Kung ang kinabuhi molihok sa mga "pangan" niini, moabut usab ang atong turno. Ang kalisdanan, mga kakulian o mga sitwasyon nga nakahatag og kahago mao ang bahin ra sa istorya. Ang uban pang bahin gisulat namo. Naa sa istratehiya sa pagsagubang (komprontasyon) nga atong gipili, ang istorya mahimong matapos nga maayo o dili maayo.
Sa usa ka kinatibuk-an nga kahulugan, wala’y mga pamaagi matag usa pagsagubang maayo o daotan. Kini tanan nagdepende sa kahimtang. Sa pipila ka mga kahimtang dali nga makig-away ug sa uban labi nga maayo nga mokalagiw. Usahay mobayad kini aron molahutay ug sa ubang mga panahon labi nga maayo nga mohunong. Kinahanglan adunay kitaintelihensiya nga salabutan kinahanglan mahibal-an kung unsa ang labing angay nga estratehiya sa matag higayon.
Bisan pa, kadaghanan sa mga oras nga awtomatiko kaming naglihok pinaagi sa paggamit og mga estratehiya pagsagubang "Predefined" nga gigamit na namon sa ubang mga okasyon. Kung adunay kalagmitan nga gamiton ang mga estratehiya sa paglikay, lagmit nga moapil kita sa gitawag nga "mga kinaiya sa pagpangita og kahilwasan".
Unsa ang mga pamatasan sa kahilwasan?
Ang mga pamatasan nga nagpangita sa kahilwasan mao ang mga pamatasan nga atong gisagop aron mapugngan o maminusan ang mga epekto sa usa ka kahimtang o hitabo nga nakita namon nga makahulga. Busa, ang ilang punoan nga katuyoan aron mapabati naton nga luwas ug hapit dayon mahupay ang kahadlok o kabalaka nga namugna sa kini nga mga sitwasyon.
Ang mga pamatasan sa kahilwasan mga estratehiya nga gigamit namon aron mobati nga labi ka luwas atubangan sa gikahadlokan nga kahimtang. Sa daghang mga kaso kini mga tinago nga pamatasan nga pinaagi niini magpadayon kami sa pipila nga gigikanan nga mahimo'g luwas ug mas mapanalipdan kami, nga makatabang kanamo nga magpabilin sa usa ka kaaway nga palibot ug maminusan ang lebel sa pagkabalaka.
Sa tinuud, sa adlaw-adlaw nga kinabuhi, hilig naton ipatuman ang lainlaing mga kinaiya sa kahilwasan nga wala namatikod sa kanila. Ang pagbutang sa among mga kamut sa among bulsa kung gibati namon nga dili komportable o gibutang ang among mga kamut sa bisan diin kung nangurog kini pipila ka mga panig-ingnan sa mga pamatasan sa kahilwasan.
Daghang gihisgutan aron malikayan ang tensiyonado nga pagpakahilum, dili igsapayan ang usa ka tawo nga dili komportable sa amon, naglingkod sa likud sa usa ka meeting room aron dili makadani ang atensyon, nagdula gamit ang lapis kung gikulbaan kami o nagtan-aw sa layo kung gibati namo nga naobserbahan ang ubang mga pamatasan sa adlaw-adlaw nga kahilwasan nga makatabang sa amon aron labi nga mabuntog ang pipila nga dili komportable nga mga kahimtang sa katilingban.
Ang bahin nga nag-atubang sa reyalidad dili maayo nga ideya
Ang problema sa mga estratehiya sa paglikay mao nga, bisan kung nakaghimo kini makadiyot nga kahupayan gikan sa kapit-os ug dili komportable, sa medium ug hataas nga panahon hilig nila nga ipukaw ang mga pamatasan sa pagkabalaka ug paglikay. Sa tinuud, ang mga pamatasan sa kahilwasan nailhan usab nga pagsagubang bahag o mapanalipdanon, ug girekomenda sa mga espesyalista sa Cognitive Behavioural Therapy nga likayan o biyaan sila sa hingpit.
Ang mga pamatasan sa kahilwasan mahimong usa ka babag sa pakigbatok ang kabalaka sa usa ka lebel sa terapyutik. Ang mga tawo nga nag-antus sa mga pag-atake sa panic ug agoraphobia, pananglitan, kasagaran maglingkod sa pultahan aron makalayo nga makagawas o mobalhin lamang sa mga lugar nga duul sa mga ospital o parmasya diin sila makatabang kanila.
Ang padayon nga mga tseke nga gihimo sa mga tawo nga adunay sobra nga mapilit nga sakit mao ang usa pa nga panig-ingnan sa mga pamatasan sa kahilwasan aron magmalinawon, ingon man ang pagsul-ot sa daghang mga makeup aron dili mamatikdan sa mga tawo ang kapula, sa kaso sa mga kababayen-an nga nag-antos sa kabalaka sa katilingban o kahadlok sa pagsulti sa publiko.
ang hypochondriacsHinuon, kanunay sila modangup sa "mga tambal nga milagro" aron mobati nga kalmado ug padayon nga moadto sa doktor aron isalikway ang mga grabe nga patolohiya. Tin-aw nga, tanan sa mga lihok sa kahilwasan wala gipunting tambalan ang problema background, apan aron maminusan ang mga simtomas sa hustong panahon.
Tungod niini nga hinungdan, ang mga lihok sa kahilwasan gituohan nga molihok batok sa mga sakit sa pagkabalaka pinaagi sa pagpugong sa mga kasinatian nga dili makumpirma ang katalagman. Kung ang usa ka sobra nga tawo dili mohunong sa pagpanghugas sa ilang mga kamot tungod sa kahadlok nga mahugawan, pananglitan, dili nila mapamatud-an nga wala’y nahinabo kung dili kanunay sila maghugas sa ilang mga kamot.
Ang pag-focus sa mga signal sa kahilwasan makaminusan ang pagproseso sa kasayuran bahin sa nahibal-an nga hulga, gipugngan ang tawo nga masiguro alang sa iyang kaugalingon kung peligro ang kahimtang o dili. Sa daghang mga kaso, sa tinuud, ang mga pamatasan sa kahilwasan matapos nga managsama sa gibati nga peligro. Pananglitan, kung ang usa ka tawo nga adunay kabalaka sa katilingban sulti sa madali aron makagawas sa tensiyonado nga sitwasyon sa labing dali nga panahon, kana nga pamatasan nagsinyas sa ilang lawas ug utok nga naa sila sa peligro nga kahimtang ug kinahanglan sila maghimo usa ka butang aron magpabilin nga luwas, diin natapos pinaagi sa pagpalig-on sa iyang kahadlok.
Kini nga parehas nga mekanismo mahimo usab nga mapugngan ang tawo gikan sa pagpalambo sa usa ka pagbati sa pagkontrol sa kalikopan ug sa iyang kaugalingon nga mga tubag, sa ingon gilimitahan ang iyang kaarang sa pagsagubang, tungod kay ang katakus sa pag-atubang sa gikahadlokan nga mga sitwasyon kanunay nga magsalig sa pagkaanaa sa mga "panggawas nga pangpawala sa sakit". Sa laing pagkasulti, ang tawo natapos nga nakagumon usa ka pagkaadik sa kini nga mga pamatasan sa kahilwasan, nga nagpugong kaniya gikan sa pagpalambo sa kompiyansa sa kaugalingon ug pagsalig nga kinahanglan niya aron mapahiangay ang iyang kahadlok ug kabalaka.
Giingnan siya sa pagkabalaka nga pilion ang kahilwasan, apan sa daghang mga higayon aron mabuntog ang piho nga mga kahadlok kinahanglan nga pugson ang iyang kaugalingon ug mobati gamay nga dili komportable.
Kanus-a mahimong magamit ang mga pamatasan sa kahilwasan?
Samtang tinuud nga ang mga pamatasan sa kahilwasan mahimong mosangput sa pagkaadik sa "mga pangpawala sa sakit nga pangpawala sa sakit", nga makapalig-on sa ideya nga peligro ang usa ka kahimtang, dili gyud kini tinuud nga sa pipila ka mga kaso matabangan nila ang mga tawo nga hinayhinay nga ibutyag ang ilang mga kaugalingon sa mga nabalaka nga panukmod ug makapasubo samtang nagpadayon sa pila ka lebel sa pagpugong, nga makatabang sa pagpaminus sa kahadlok ug paglikay.
Kini nagpasabut nga ang mga pamatasan sa kahilwasan mahimong magamit kung gitugotan sila nga anam-anam nga madugangan ang among pagkamatugtanon sa mga sitwasyon nga gikahadlokan o hinungdan sa dili komportable. Mahimo naton sila gamiton ingon usa ka hagdanan aron maminusan ang pagkabalaka samtang atubangon naton ang mga kana nga kahimtang.
Bisan pa, kinahanglan kita magpadayon nga mabinantayon aron dili sila mahimong usa ka "panggawas nga pangpakalma" nga naadik kita tungod kay sa kini nga kaso dili nila kita tabangan, apan mahimong usa ka pamaagi sa pagsagubang bahin sa reyalidad. Sa pagpraktis, kini ingon nga magdesisyon kita nga tan-awon ra ang katunga sa kalibutan samtang wala tagda ang pikas nga bahin.
Mga gigikanan
Milosevic, I. & Radomsky, A. (2008) Ang lihok sa kahilwasan dili kinahanglan makababag sa therapy sa pagbulad. Behavior Research and Therapy; 46: 1111–1118.
Sloan, T. & Telch, MJ (2002) Ang mga epekto sa pamatasan nga pagpangita sa kahilwasan ug paggiya sa hulga sa pagpanghimatuud sa pagkunhod sa kahadlok samtang gibutyag: Usa ka eksperimento nga imbestigasyon. Behavior Research and Therapy; 40: 235-251.
Rachman, SJ (1983) Ang pagbag-o sa agoraphobic paglikay nga pamatasan: Pipila nga lab-as nga posibilidad. Behavior Research and Therapy; 21: 567-574.
Ang entrada Mga pamatasan sa kahilwasan, us aka bahin nga komprontasyon nga adunay reyalidad una nga gimantala sa Sulok sa Sikolohiya.
