ሁላችንም እንደምናስበው ጥሩ እና ብልህ ከሆንን ዓለም ማለቂያ የሌለው የተሻለ ቦታ ትሆን ነበር ፡፡ ችግሩ የወበጎን ውጤት ለራሳችን ባለን ግንዛቤ እና በእውነቱ መካከል ጣልቃ መግባቱ ነው ፡፡
ወንበጎን ሐይቅ ሁሉም ሴቶች ጠንካራ ስለሆኑ ወንዶቹ ቆንጆዎች እና ልጆች ከአማካይ የበለጠ ብልህ ስለሆኑ በጣም ልዩ ገጸ-ባህሪያት የሚኖሩት ልብ ወለድ ከተማ ነው ፡፡ በደራሲያን እና በቀልድ ቀልድ ጋሪሰን ኬይለር የተፈጠረው ይህች ከተማ ስሟን “ወበጎን” የሚል ስያሜ የሰጠች ሲሆን የበላይነት ጭፍን ጥላቻ እንዲሁ በቅ illት የበላይነት በመባል ይታወቃል ፡፡
የወበጎን ውጤት ምንድነው?
የኮሌጁ ቦርድ የበላይነት አድሏዊነት እጅግ በጣም አጠቃላይ የሆነ ናሙና ሲያቀርብ እ.ኤ.አ. 1976 ነበር ፡፡ የ SAT ፈተና ከወሰዱት ከሚሊዮኖች ተማሪዎች ውስጥ 70% የሚሆኑት ከአማካይ በላይ እንደሆኑ ያምናሉ ፣ ይህም በስታቲስቲክስ ፣ የማይቻል ነበር ፡፡
ከአንድ ዓመት በኋላ የሥነ ልቦና ባለሙያ ፓትሪሺያ ክሮስ ከጊዜ በኋላ ይህ የተሳሳተ የበላይነት ሊባባስ እንደሚችል ተገነዘበ ፡፡ በነብራስካ ዩኒቨርሲቲ ፕሮፌሰሮችን ቃለ መጠይቅ በማድረግ 94% የሚሆኑት የማስተማር ችሎታቸው 25% ከፍ ያለ ነው ብለው ያስባሉ ፡፡
ስለዚህ ፣ የ ‹ዎበጎን› ውጤት እኛ ከሌሎች የተሻልን ነን ብለን የማሰብ ፣ አሉታዊውን እየቀነስን የበለጠ አዎንታዊ ባህሪዎች ፣ ባህሪዎች እና ችሎታዎች እንዳሉን በማመን እራሳችንን ከአማካኙ በላይ የማድረግ ዝንባሌ ይሆናል ፡፡
ጸሐፊ ካትሪን ሹልዝ ራስን በሚገመግምበት ጊዜ ይህንን የበላይነት አድልዎ በትክክል ገልፀዋል- ብዙዎቻችን በሕይወታችን ውስጥ የምንሄደው በመሠረቱ ፣ በሁሉም ጊዜ በመሠረቱ ፣ በሁሉም ነገር በመሠረቱ ትክክል እንደሆንን በማሰብ ነው-የፖለቲካ እና የእውቀት እምነታችን ፣ ሃይማኖታዊ እና ሥነ ምግባራዊ እምነቶቻችን ፣ በሌሎች ሰዎች ላይ የምንወስደው ፍርድ ፣ ትዝታችን ፣ ግንዛቤያችን እውነታዎች… ስለእሱ ለማሰብ በቆምን ጊዜ እርባና ቢስ ቢመስልም ፣ ተፈጥሮአዊው መንግስታችን ሁሉን አዋቂ ነን ለማለት በንቃተ ህሊና የሚገምት ይመስላል ”፡፡
በእርግጥ ፣ የ ‹ወበጎን› ተጽዕኖ እስከ ሁሉም የሕይወት ዘርፎች ይዘልቃል ፡፡ ከተጽዕኖው የሚያመልጥ ነገር የለም ፡፡ ከሌሎች የበለጠ ቅን ፣ አስተዋይ ፣ ቆራጥ እና ለጋስ ነን ብለን ማሰብ እንችላለን ፡፡
ይህ የበላይነት አድሏዊነት እስከ ግንኙነቶችም ሊጨምር ይችላል ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 1991 የሥነ-ልቦና ምሁራን ቫን ዬፕሬን እና ቡንክ ብዙ ሰዎች ግንኙነታቸው ከሌሎች ይልቅ የተሻለ እንደሆነ አድርገው ያስባሉ ፡፡
ማስረጃን የሚቋቋም አድልዎ
Wobegon Effect በተለይ ተከላካይ አድሏዊ ነው። እንደ እውነቱ ከሆነ አንዳንድ ጊዜ እኛ እንደምናስበው ጥሩ ወይም ብልህ መሆን አለመቻላችንን የሚያሳዩ ማስረጃዎችን እንኳን ዓይኖቻችንን ለመክፈት ፈቃደኛ እንሆናለን ፡፡
እ.ኤ.አ. በ 1965 የሥነ ልቦና ባለሙያዎች ፕሬስተን እና ሃሪስ ከመኪና አደጋ በኋላ 50 ሾፌሮችን ሆስፒታል ገብተው ቃለ መጠይቅ ያደረጉ ሲሆን ከእነዚህ ውስጥ 34 ቱ ተመሳሳይ ተጠያቂ መሆናቸውን የፖሊስ መረጃዎች ያመለክታሉ ፡፡ 50 ንፁህ የመንዳት ልምድ ያላቸውን XNUMX አሽከርካሪዎችንም አነጋግረዋል ፡፡ የሁለቱም ቡድን አሽከርካሪዎች የመንዳት ችሎታቸው አደጋውን ያደረሱትንም ቢሆን ከአማካኝ በላይ እንደሆነ ያስባሉ ፡፡
ይህ እንዳልሆነ በጣም ጠንካራ ማስረጃዎች ቢኖሩም እንኳን ለመለወጥ በጣም ከባድ በሆነው በድንጋይ ላይ የተቀመጠ የራሳችንን ምስል እየመሰልን ነው ያለነው ፡፡ በእውነቱ በቴክሳስ ዩኒቨርሲቲ የነርቭ ሳይንቲስቶች ይህንን የራስ ምዘና አድልዎ የሚደግፍ እና የእኛን ስብዕና ከሌሎች በተሻለ እና በበለጠ እንድንፈርድ የሚያደርግ የነርቭ ሞዴል እንዳለ ተገንዝበዋል ፡፡
የሚገርመው ነገር የአእምሮ ጭንቀት እንደዚህ ዓይነቱን ፍርድን እንደሚጨምርም ደርሰውበታል ፡፡ በሌላ አገላለጽ የበለጠ በተጨናነቅን መጠን እኛ የበላይ እንደሆንን ያለንን እምነት የማጠናከር ዝንባሌ ይበልጣል ፡፡ ይህ የሚያመለክተው ይህ ተቃውሞ በእውነቱ ለራሳችን ያለንን ግምት ለመጠበቅ እንደ መከላከያ ዘዴ ነው ፡፡
እኛ ከራሳችን ያለንን ምስል ለማስተዳደር እና ለማጣጣም አስቸጋሪ የሆኑ ሁኔታዎች ሲያጋጥሙን በጣም መጥፎ ስሜት እንዳይሰማን ዓይኖቻችንን በማስረጃዎች በመዝጋት መልስ መስጠት እንችላለን ፡፡ ይህ አሰራር እራሱ አሉታዊ አይደለም ምክንያቱም የተከሰተውን ለማስኬድ እና የበለጠ ተጨባጭ ለማድረግ የራሳችንን ምስል ለመለወጥ የሚያስፈልገንን ጊዜ ሊሰጠን ይችላል ፡፡
ችግሩ የሚጀምረው በዚያ የቅ illት የበላይነት ላይ የሙጥኝ ስንል እና ስህተቶችን እና ጉድለቶችን አምነን ለመቀበል አሻፈረኝ ስንል ነው ፡፡ በዚያ ሁኔታ በጣም የተጎዳው እኛው እራሳችን ይሆናል ፡፡
የበላይነት ጭፍን ጥላቻ የት ይነሳል?
ያደግነው ከልጅነታችን ጀምሮ "ልዩ" እንደሆንን በሚነግረን ህብረተሰብ ውስጥ ሲሆን አብዛኛውን ጊዜም ከስኬቶቻችን እና ጥረታችን ይልቅ በችሎታዎቻችን የተመሰገንን ነን ፡፡ ይህ የእኛ ብቃቶች ፣ አስተሳሰብ ፣ ወይም እሴቶቻችን እና ችሎታዎች የተዛባ ምስል ለመመስረት መድረክን ያዘጋጃል ፡፡
ምክንያታዊው ነገር ስንበስል በችሎታዎቻችን ላይ የበለጠ ተጨባጭ አመለካከትን እናዳብራለን እናም የአቅም ገደቦቻችንን እና ጉድለቶቻችንን እንገነዘባለን ፡፡ ግን ያ ሁልጊዜ አይደለም ፡፡ አንዳንድ ጊዜ የበላይነት ጭፍን ጥላቻ ሥር ሰደደ ፡፡
በእርግጥ ሁላችንም እራሳችንን በአዎንታዊ መልኩ የማየት ዝንባሌ አለን ፡፡ እኛ እንዴት እንደሆንን ሲጠይቁን የእኛን ምርጥ ባሕርያትን ፣ እሴቶቻችንን እና ክህሎቶቻችንን እናሳያለን ፣ ስለሆነም እራሳችንን ከሌሎች ጋር ስናወዳድር ጥሩ ስሜት ይሰማናል ፡፡ የተለመደ ነው ፡፡ ችግሩ አንዳንድ ጊዜ ኢጎው ሌሎችን መጫወት ይችላል ፣ ይህም ከሌሎቹ ሰዎች ይልቅ በችሎታችን ፣ በባህሪያችን እና በባህሪያችን ላይ የበለጠ አስፈላጊ እንድንሆን ያነሳሳናል ፡፡
ለምሳሌ ፣ ከአማካዩ የበለጠ ተግባቢ የምንሆን ከሆነ ማህበራዊነት በጣም አስፈላጊ ባህሪ ነው ብለን የማሰብ ዝንባሌ ይኖረናል እናም በህይወት ውስጥ ያለውን ሚና ከመጠን በላይ እናውቃለን ፡፡ እንዲሁም ምናልባት ምንም እንኳን እኛ ሐቀኞች ብንሆንም እራሳችንን ከሌሎች ጋር ስናወዳድር የእኛን የሀቀኝነት ደረጃ ማጋነን የምንሆንበት ዕድል ሰፊ ነው ፡፡
ስለሆነም ፣ እኛ በአጠቃላይ በሕይወት ውስጥ “ለውጥን የሚያመጡ” ባህሪያትን በከፍተኛ ደረጃዎች ስላዳበርን እኛ ከአማካይ በላይ ነን ብለን እናምናለን ፡፡
በቴል አቪቭ ዩኒቨርሲቲ የተካሄደ አንድ ጥናት እንዳመለከተው እራሳችንን ከሌሎች ጋር ስናወዳድር የቡድኑን መደበኛ ደረጃ አንጠቀምም ፣ ይልቁንም የበለጠ እራሳችን ላይ እናተኩራለን ፣ ይህም ከቀሪዎቹ አባላት እንበልጣለን ብለን እንድናምን ያደርገናል ፡፡
የሥነ ልቦና ባለሙያው ጀስቲን ክሩገር በትምህርቱ ውስጥ ያንን አግኝተዋል “እነዚህ ጭፍን ጥላቻዎች እንደሚያመለክቱት ሰዎች በችሎታዎቻቸው ግምገማ ውስጥ እራሳቸውን‘ መልህቅ ’እንደሚያደርጉ እና የንፅፅር ቡድኑን ችሎታዎች ከግምት ውስጥ እንዳያስገቡ በበቂ ሁኔታ‘ መላመድ ’እንዳለባቸው ይጠቁማሉ ፡፡" በሌላ አገላለጽ እራሳችንን ከጥልቅ የራስ-ተኮር አመለካከት አንፃር እንገመግማለን ፡፡
የበለጠ የቅusት የበላይነት ፣ አነስተኛ እድገት
የዎቤጎን ውጤት ከሚያደርሰን ማንኛውም ጥቅም እጅግ የላቀ ሊሆን ይችላል ፡፡
ይህ አድሏዊነት ያላቸው ሰዎች የእነሱ ሀሳቦች ብቸኛው ትክክለኛ ናቸው ብለው ሊያስቡ ይችላሉ ፡፡ እንዲሁም እነሱ እነሱ ከአማካይ የበለጠ ብልሆች እንደሆኑ ስለሚያምኑ ፣ ከዓለም እይታቸው ጋር የማይዛመድ ምንም ነገር አይሰማቸውም ፡፡ ይህ አስተሳሰብ ለሌሎች ፅንሰ-ሀሳቦች እና ዕድሎች እንዳይከፈት ስለሚከለክላቸው ይገድባቸዋል ፡፡
በረጅም ጊዜ ውስጥ እነሱ ግትር ፣ ራስ ወዳድ እና ሌሎችን የማይሰሙ ፣ ግን ዶግማቸውን እና የአስተሳሰብ መንገዶቻቸውን የሙጥኝ ብለው የማይቀበሉ ይሆናሉ ፡፡ እነሱ በቅን ልቦና ውስጥ የአካል ብቃት እንቅስቃሴን እንዲያደርጉ የሚያስችላቸውን ወሳኝ አስተሳሰብ ያጠፋሉ ፣ ስለሆነም መጥፎ ውሳኔዎችን ያደርጋሉ ፡፡
በሸፊልድ ዩኒቨርስቲ የተካሄደ አንድ ጥናት በታመመም ጊዜም ቢሆን ከወበጎን ውጤት አናመልጥም የሚል ድምዳሜ ላይ ደርሷል ፡፡ እነዚህ ተመራማሪዎች እነሱ እና እኩዮቻቸው ጤናማ እና ጤናማ ባልሆኑ ባህሪዎች ውስጥ ምን ያህል ጊዜ እንደሚሳተፉ ለመገመት ተሳታፊዎችን ጠየቁ ፡፡ ሰዎች ከአማካይ ይልቅ ብዙውን ጊዜ ጤናማ ባህሪዎች ውስጥ መሳተፋቸውን ሪፖርት አድርገዋል።
በኦሃዮ ዩኒቨርሲቲ ተመራማሪዎች እንዳመለከቱት በከባድ በጠና የታመሙ የካንሰር ህመምተኞች ከሚጠበቁት በላይ እንደሚሆኑ አስበዋል ፡፡ ችግሩ እነዚህ የስነ-ልቦና ባለሙያዎች እንደሚናገሩት ይህ እምነት እና ተስፋ ብዙውን ጊዜ እርሱን ያደርገው ነበር “ውጤታማ ያልሆነ እና የሚያዳክም ህክምና ይምረጡ። እነዚህ ህክምናዎች እድሜ ከማራዘሚያ ይልቅ የታካሚዎችን የኑሮ ጥራት በእጅጉ የሚቀንሱ እና ለቤተሰቦቻቸው እና ለቤተሰቦቻቸው ለሞታቸው ለመዘጋጀት አቅማቸውን ያዳክማሉ ፡፡
ፍሬድሪክ ኒቼ በመጥቀስ በወበጎን ውጤት ውስጥ የታሰሩ ሰዎችን እየጠቀሰ ነበር "Bildungsphilisters". በዚህ ማለቱ በእውቀታቸው ፣ በተሞክሮአቸው እና በክህሎቻቸው የሚኩራሩትን ነው ፣ በእውነቱ እነዚህ በራስ ተኮር ምርምር ላይ የተመሰረቱ በመሆናቸው በጣም የተገደቡ ቢሆኑም ፡፡
እናም የበላይነትን ጭፍን ጥላቻን ለመገደብ ቁልፎች ይህ በትክክል አንዱ ነው-በራስ ላይ የጥላቻ አስተሳሰብን ማዳበር ፡፡ ከመረካችን እና ከአማካይ በላይ እንደሆንን ከማመን ይልቅ እያደገ ለመቀጠል ፣ እምነታችንን ፣ እሴቶቻችንን እና አስተሳሰባችንን በመፈታተን ለመቀጠል መሞከር አለብን ፡፡
ለዚህም የራሳችንን ምርጥ ስሪት ለማምጣት ኢጎውን ማረጋጋት መማር አለብን ፡፡ የበላይነት ጭፍን ጥላቻ የሚያበቃው ድንቁርናን በመሸለም መሆኑን በማወቅም ከእውነታው ለማምለጥ የተሻለ ይሆናል ፡፡
ፎንቲ
ተኩላ ፣ ጄኤች እና ተኩላ ፣ ኬ.ኤስ (2013) የ ‹ወበጎን› ሐይቅ ውጤት-ሁሉም የካንሰር ህመምተኞች ከአማካይ በላይ ናቸው? ሚሊንክ ኪ; 91 (4) 690-728 ፡፡
ቢራ ፣ ጄ.ኤስ እና ሂዩዝ ፣ ቢኤል (2010) የማህበራዊ ንፅፅር ነርቭ ሥርዓቶች እና ከ ‹በላይ-አማካይ› ውጤት ፡፡ ኒዩራጅነት; 49 (3) 2671-9 ፡፡
Giladi, EE & Klar, Y. (2002) መመዘኛዎች የምልክቱ ሰፋፊ ሲሆኑ-የነገሮች እና የፅንሰ-ሀሳቦች ንፅፅር ፍርዶች ውስጥ የቁጥር የበላይነት እና የበታችነት አድልዎ ፡፡ ጆርናል ኦቭ ኤቲስቲታል ሳይኮሎጂ: አጠቃላይ; 131 (4): 538-551.
ሆረንንስ ፣ ቪ እና ሃሪስ ፣ ፒ. (1998) በጤና ባህሪዎች ሪፖርቶች ውስጥ የተዛቡ ነገሮች-የጊዜ ቆይታ ውጤት እና የተሳሳተ የሱፍፊፋሪነት ፡፡ ሳይኮሎጂ እና ጤና; 13 (3) 451-466 ፡፡
ክሩገር ፣ ጄ. (1999) ወበጎን ሐይቅ ይጠፋል! «ከመካከለኛ በታች ውጤት» እና የንፅፅር ችሎታ ፍርዶች ኢ-ተኮር ተፈጥሮ። ማንነት እና ሶሻል ሳይኮሎጂ ጆርናል; 77(2): 221-232.
ቫን ይፔሬን ፣ ኤን ኤንድ ቡንክ ፣ ቢፒ (1991) ዋቢ ንፅፅሮች ፣ ተዛማጅ ንፅፅሮች እና የልውውጥ አቀማመጥ-ከጋብቻ እርካታ ጋር ያላቸው ዝምድና ፡፡ ስብዕና እና ሶሻል ሳይኮሎጂ ቡሌቲን; 17 (6) 709-717 ፡፡
ክሮስ ፣ ኬፒ (1977) አይቻልም ግን የኮሌጅ መምህራን ይሻሻላሉ? ለከፍተኛ ትምህርት አዲስ አቅጣጫዎች; 17: 1-15 ፡፡
ፕሬስተን ፣ CE እና ሃሪስ ፣ ኤስ. (1965) በትራፊክ አደጋ ውስጥ ያሉ የአሽከርካሪዎች ሥነ-ልቦና ፡፡ አፕላይድ ሳይኮሎጂ ጆርናል; 49(4): 284-288.
መግቢያው Wobegon effect ፣ ለምን እኛ ከአማካይ በላይ ነን ብለን እናስብ? se publicó primero en እ.ኤ.አ. የስነ-ልቦና ጥግ.
