Ọ bụrụ na anyị niile dị mma ma mara ihe dịka anyị chere na anyị bụ, ụwa gaara abụ ebe ka mma. Nsogbu bụ na mmetụta Wobegon na-etinye n'etiti nghọta anyị banyere onwe anyị na eziokwu.
Ọdọ mmiri Wobegon bụ obodo akụkọ ifo nke ndị mmadụ bi na ya n'ihi na ụmụ nwanyị niile siri ike, ụmụ nwoke mara mma na ụmụaka mara ihe karịa nkezi. Obodo a, nke onye edemede na onye ọchị ọchị Garrison Keillor kere, nyere aha ya na "Wobegon", ajọ mbunobi nke ịdị elu a makwaara dị ka ikike enweghị isi.
Gịnị bụ mmetụta Wobegon?
Ọ bụ 1976 mgbe Kọleji Kọmitii nyere otu n'ime nkọwa zuru oke nke enweghị isi. N'ime nde ụmụ akwụkwọ ndị were ule SAT, 70% kwenyere na ha karịrị nkezi, nke bụ, na ọnụ ọgụgụ, agaghị ekwe omume.
Otu afọ mgbe nke ahụ gasịrị, ọkà n'akparamàgwà mmadụ, Patricia Cross chọpụtara na ka oge na-aga, ikike a nke amaghị ihe pụrụ ịka njọ. Site na ịjụ ndị prọfesọ na Mahadum Nebraska ajụjụ ọnụ, ọ chọpụtara na 94% chere na nka nkuzi ha dị 25% karịa.
Ya mere, mmetụta Wobegon ga-abụ ọchịchọ nke iche na anyị ka ndị ọzọ mma, ịkwado onwe anyị karịa nkezi, na-ekwenye na anyị nwere ezigbo agwa, ikike na ikike ka anyị na-ebelata ihe ndị na-adịghị mma.
Onye edemede Kathryn Schulz kọwara n'ụzọ zuru oke enweghị isi a n'oge nyocha onwe onye: "Ọtụtụ n'ime anyị na-agabiga ndụ na-eche na anyị ziri ezi n'ụzọ doro anya, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ oge niile, n'ụzọ bụ isi gbasara ihe niile: nkwenkwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nke ọgụgụ isi anyị, nkwenkwe okpukpe na nke omume anyị, ikpe anyị na-eme nke ndị ọzọ, ncheta anyị, nghọta anyị banyere eziokwu… Ọ bụrụgodi na mgbe anyị kwụsịrị iche banyere ya ọ dịka nzuzu, ọnọdụ anyị jiri okike yiri ka anyị amataghị na anyị amachaghị ihe ”.
N'ezie, mmetụta Wobegon gbasara ndụ niile nke ndụ. Ọ dịghị ihe na-agbanahụ mmetụta ya. Anyị nwere ike iche na anyị nwere ezi obi, nwee ọgụgụ isi, nwee mkpebi siri ike ma na-emesapụ aka karịa ndị ọzọ.
Ile mmadụ anya n’ihu n’ịdị elu pụrụ ọbụna ịgbatị ná mmekọrịta. N’afọ 1991, ọkà mmụta akparamàgwà mmadụ bụ́ Van Yperen na Buunk chọpụtara na ihe ka ọtụtụ ná ndị mmadụ chere na mmekọrịta ha ka nke ndị ọzọ mma.
A echiche ọjọọ na-eguzogide ọgwụ na-egosi
Mmetụta Wobegon bụ enweghị isi na-eguzogide ọgwụ. N'ezie, mgbe ụfọdụ anyị na-ajụ imeghe anya anyị ọbụna na ihe akaebe na-egosi na anyị nwere ike ọ gaghị adị mma ma ọ bụ nwee ọgụgụ isi dịka anyị chere.
Na 1965, ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ Preston na Harris gbara ajụjụ ọnụ ndị ọkwọ ụgbọala 50 nọ n'ụlọ ọgwụ mgbe ihe mberede ụgbọ ala gasịrị, 34 n'ime ha bụ otu maka otu ihe ahụ, dịka ndekọ ndị uwe ojii. Ha gbakwara ndị ọkwọ ụgbọala iri ise nwere ezigbo ọrụ ịkwọ ụgbọala ajụjụ. Ha chọpụtara na ndị ọkwọ ụgbọ elu abụọ ahụ chere na nka ịkwọ ụgbọala ha karịrị nke ọkara, ọbụlagodi ndị kpatara ihe mberede ahụ.
Ọ dị ka a ga - asị na anyị na - eme onwe anyị ka anyị guzobere na okwute siri ike ịgbanwe, ọbụlagodi na ihu akaebe kachasị ike na nke a abụghị ikpe. N'ezie, ndị ọkà mmụta akwara na Mahadum Texas achọpụtawo na e nwere usoro ihe atụ nke na-akwado echiche nyocha nke onwe a ma na-eme ka anyị na-ekpebi ụdị mmadụ anyị dị mma ma dị mma karịa nke ndị ọzọ.
N'ụzọ na-akpali mmasị, ha chọpụtakwara na nrụgide uche na-abawanye ụdị ikpe a. N’ikwu ya n’ụzọ ọzọ, ka anyị na-enwekwu nrụgide, ọ ga-eme ka anyị nwekwuo nkwenye anyị kwenyere na anyị ka ndị ọzọ. Nke a na-egosi na nguzogide a na-arụ ọrụ dị ka usoro nchekwa iji chebe ùgwù onwe anyị.
Mgbe anyị chere ọnọdụ ndị siri ike ijikwa ma dabaa n'ụdị anyị nwere onwe anyị anya, anyị nwere ike ịzaghachi site na imechi anya anyị na ihe akaebe ka anyị wee ghara ịda mba. Usoro a n'onwe ya adịghị njọ n'ihi na ọ nwere ike inye anyị oge anyị kwesịrị iji dozie ihe merenụ wee gbanwee oyiyi anyị nwere banyere onwe anyị iji mee ka ọ dịkwuo adị.
Nsogbu na-amalite mgbe anyị jidesiri aka elu nke echiche ụgha ahụ ma jụ ịnakwere mmejọ na ntụpọ. Ọ bụrụ otu a, ihe kacha emetụta anyị bụ onwe anyị.
Ebee ka ịkpọasị nke ndị ka elu si ebilite?
Anyi tolitere n’ime obodo nke n’agwa anyi site na nwata na anyi bu “puru iche” ma na akatakwa anyi mma na nka anyi kariri ihe ndi anyi riri. Nke a na-enyere anyị aka inwe echiche na-ezighị ezi banyere erughị eru anyị, ụzọ anyị si eche echiche, ma ọ bụ ụkpụrụ na ikike anyị.
Ihe ezi uche dị na ya bụ na ka anyị na-eto, anyị na-enwewanye echiche ziri ezi banyere ikike anyị ma mara adịghị ike na ntụpọ anyị. Ma nke ahụ abụghị mgbe niile. Mgbe ụfọdụ, ajọ mbunobi nke ịbụ onye ka ibe ya na-agbanye mkpọrọgwụ.
N'ezie, anyị niile nwere ọchịchọ nke ịhụ onwe anyị n'ọnọdụ ziri ezi. Mgbe ha jụrụ anyị otu anyị dị, anyị ga-egosipụta ezigbo agwa anyị, ụkpụrụ anyị na nka anyị, nke mere na mgbe anyị jiri onwe anyị tụnyere ndị ọzọ, ọ ga-adị anyị mma. Ọ bụ nkịtị. Nsogbu bụ na mgbe ụfọdụ ego nwere ike igwu aghụghọ, na-akpali anyị itinye mkpa na ikike anyị, njirimara na omume anyị karịa nke ndị ọzọ.
Ọmụmaatụ, ọ bụrụ na anyị na ndị ọzọ nwee mmekọrịta karịa ndị nkịtị, anyị ga-enwe ọchịchọ nke iche na iso mmadụ bụ agwa dị oke mkpa ma anyị ga-ewere oke ọrụ ya na ndụ. O yikarịrị ka, ọ bụ ezie na anyị na-akwụwa aka ọtọ, anyị ga-emebiga oke eziokwu anyị elu karịa iji onwe anyị atụnyere ndị ọzọ.
N'ihi ya, anyị ga-ekwenye na, n'ozuzu, anyị karịrị nkezi n'ihi na anyị emepegoro n'ọkwa kachasị elu njirimara ndị ahụ "na - eme mgbanwe" n'ezie na ndụ.
Otu nnyocha emere na Mahadum Tel Aviv gosipụtara na mgbe anyị ji onwe anyị atụnyere ndị ọzọ, anyị anaghị eji ụkpụrụ nke otu ahụ eme ihe, kama anyị na-elekwasị anya na onwe anyị, nke na-eme ka anyị kwenye na anyị karịrị ndị otu ndị ọzọ.
Justin Kruger bụ ọkà n'akparamàgwà mmadụ hụrụ na ọmụmụ ya na "Ajọ mbunobi ndị a na-egosi na ndị mmadụ 'na arịlịka' onwe ha na nyocha nke ikike ha ma 'gbanwee' nke ọma ka ọ ghara iburu n'uche ikike nke otu nyocha". N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, anyị na-enyocha onwe anyị site n'echiche nke onwe anyị miri emi.
Ọhụụ na-enweghị atụ, obere uto
Mmebi nke mmetụta Wobegon nwere ike ibute karịrị uru ọ bụla ọ na-ewetara anyị.
Ndị nwere echiche ọjọọ a nwere ike iche na echiche ha bụ naanị ezi ihe. Ebe ọ bụ na ha kwenyere na ha mara ihe karịa ọkara, ha anaghị eche ihe ọ bụla na-adabaghị n'echiche ụwa ha. Omume a na - egbochi ha n'ihi na ọ na - egbochi ha ịmeghe echiche na ohere ndị ọzọ.
Ka oge na-aga, ha na-abụ ndị isi ike, na-eche naanị maka onwe ha na ndị na-anaghị anabata ihe ndị na-anaghị ege ndị ọzọ ntị, kama ha na-ejidesi nkwenkwe ha na ụzọ iche echiche. Ha na-ewepụ echiche dị oke egwu nke na-enye ha ohere ịme mgbatị ahụ sitere n'obi, yabụ ha na-eme mkpebi na-adịghị mma.
Otu nnyocha e mere na Mahadum Sheffield kwubiri na anyị anaghị agbanahụ mmetụta Wobegon ọbụlagodi mgbe anyị na-arịa ọrịa. Ndị nnyocha a jụrụ ndị sonyere ka ha chọpụta oge ole ha na ndị ọgbọ ha na-etinye aka na ahụike na ahụike. Ndị mmadụ ekwuola na ha na-akpa ezi àgwà mgbe niile karịa nkezi.
Ndị na-eme nchọpụta na Mahadum Ohio chọpụtara na ọtụtụ ndị na-arịa ọrịa cancer na-egbu egbu chere na ha ga-akarị ihe ha tụrụ anya ya. Nsogbu a, dị ka ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ a si kwuo, bụ na ntụkwasị obi na olileanya a mere ya ọtụtụ mgbe Họrọ ụdị ọgwụgwọ na-adịghị arụ ọrụ na nke na-emebi ihe. Kama ị gbatịkwuo ndụ, ọgwụgwọ ndị a na-ebelata ezigbo ndụ ndị ọrịa ma na-ebelata ikike ha na nke ezinụlọ ha ịkwadebe maka ọnwụ ha. "
Friedrich Nietzsche na-ekwu maka ndị mmadụ tọrọ atọ na mmetụta Wobegon site na ịkọwa ha "Bildungsphilisters". Site na nke a, o kwuru ndị na-anya isi maka ihe ọmụma ha, ahụmịhe na nka ha, ọbụlagodi na n'ezie ndị a pere oke oke n'ihi na ha dabere na nyocha nke aka ha.
Nke a bụ kpọmkwem otu n'ime igodo na-amachi ajọ mbunobi nke ịdị elu: ịzụlite mmụọ nke iguzogide onwe ya. Kama inwe afọ ojuju ma kwere na anyị karịrị nkezi, anyị kwesịrị ịnwa ị na-eto eto, na-agbagha nkwenkwe anyị, ụkpụrụ na ụzọ anyị si eche echiche.
Maka nke a, anyị ga-amụta iji wetuo obi anyị wee wepụta ezigbo ụdị nke onwe anyị. Awaremara na ajọ mbunobi nke ịdị elu na-akwụsị site na ịkwụghachi ụgwọ maka amaghị ihe, ọ bụ amaghị ama nke ọ ga-aka mma ịgbanarị.
Isi mmalite:
Wolf, JH & Wolf, KS (2013) Ọdọ Mmiri Wobegon: Ndi Ọrịa Ọrịa Ọrịa Karịa Nke A? Milbank Q; 91 (4): 690-728.
Beer, JS & Hughes, BL (2010) Neural Systems of Social Comparison and the “N’elu-Nkezi” Mmetụta. Neuroimage; 49 (3): 2671-9.
Giladi, EE & Klar, Y. (2002) Mgbe ụkpụrụ dị iche iche nke akara: superiordị elu na-enweghị isi na enweghị isi na ikpe ikpe nke ihe na echiche. Akwụkwọ akụkọ nke Psychology Experimental: General; 131 (4): 538–551.
Hoorens, V. & Harris, P. (1998) Mgbasa na akụkọ banyere akparamaagwa ahụike: Mmetụta ogologo oge na ịba ụba nke amamịghe. Psychology & Ahụike; 13 (3): 451-466.
Kruger, J. (1999) Ọdọ Mmiri Wobegon agaghịzi! The «n'okpuru-nkezi mmetụta» na egocentric ọdịdị nke comparative ikike ikpe. Akwụkwọ akụkọ banyere mmadụ na mmekọrịta mmadụ na ibe ya; 77(2): 221-232.
Van Yperen, N. W & Buunk, BP (1991) Ntughari Ntughari, Nkọwa mmekọrịta, na Usoro mgbanwe: Njikọ ha na Afọ Ojuju Di na Nwunye. Mkpụrụ obi na Social Psychology Bulletin; 17 (6): 709-717.
Obe, KP (1977) Enweghi ike mana ndị nkuzi kọleji a ga - emeziwanye? Ntuziaka ọhụrụ maka Mmụta Kasị Elu; 17: 1-15 .
Preston, CE & Harris, S. (1965) Psychology nke ndị ọkwọ ụgbọala na ihe mberede okporo ụzọ. Akwụkwọ nke Psychology ejiri; 49(4): 284-288.
Ọnụ ụzọ Mmetụta Wobegon, gịnị kpatara anyị ji chee na anyị karịrị ọkara? mbụ e bipụtara na Nkuku nke Psychology.
