"Onye na-amaghị iwu onwe ya aghaghị irube isi", Nietzsche dee. O kwukwara "Ọtụtụ ndị mmadụ maara ka e si enye onwe ha iwu, mana ha ka dị anya n'ịmara ka ha ga-esi erubere onwe ha isi." ThemgbochiỊmara ka anyị ga-esi na-achị onwe anyị bụ ihe na-enye anyị ohere iduzi ndụ anyị. Enweghị njide onwe onye, anyị na-enwekarị ngwangwa na usoro abụọ nke nchịkwa na nchịkwa: otu na-eme n'okpuru ọnụ ụzọ nke nsụhọ anyị na nke ọzọ doro anya.
Onye ọ bụla kpasuru gị iwe na-achịkwa gị
Njide onwe onye bụ ihe na-enye anyị ohere ịzaghachi kama imeghachi omume. Ọ bụrụ na anyị enwee ike ịchịkwa echiche na mmetụta uche anyị, anyị pụrụ ikpebi otú anyị ga-esi meghachi omume n’ọnọdụ ọnọdụ. Anyị nwere ike ikpebi ma agha kwesịrị ịlụ ọgụ ma ọ bụ, n'ụzọ megidere nke ahụ, ọ ka mma ịhapụ ya.
Mgbe anyị na-enweghị ike ijide onwe anyị na mkpali anyị, anyị na-emeghachi omume. Enweghị njide onwe onye, ọ dịghị oge iji tụgharịa uche na ịchọta ngwọta kasị mma. Anyị na-ahapụ naanị. Ọtụtụ mgbe nke ahụ pụtara na mmadụ ga-eji aka anyị eme ihe.
N'ezie, mmetụta uche bụ ọnọdụ dị ike nke na-eme ka omume anyị gbanwee. Iwe, karịsịa, bụ mmetụta uche nke na-akpali anyị ime ihe ma na-ahapụ anyị ohere dị nta maka ntụgharị uche. Sayensị na-agwa anyị na iwe bụ mmetụta anyị na-amata ngwa ngwa na n'ụzọ ziri ezi n'ihu ndị ọzọ. Ọ na-ekpughekwa na iwe na-agbanwe echiche anyị, na-emetụta mkpebi anyị, ma na-eme ka omume anyị gafere ọnọdụ nke kpatara ya.
Na rute nke September 11 ọgụ ka ihe atụ, mgbe na-eme nchọpụta si Mahadum Carnegie Mellon Ha ji nnwale webatara ndị mmadụ ọnọdụ iwe wee chọpụta na ọ metụtaghị ọ bụghị nanị echiche ha banyere ihe ize ndụ banyere iyi ọha egwu, kamakwa echiche ha banyere ihe omume a na-eme kwa ụbọchị dị ka nwude flu na mmasị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ha.
Mgbe anyị na-ewe iwe, nzaghachi anyị na-ebu amụma, n'ihi ya, ọ bụghị ihe mgbagwoju anya na ọtụtụ n'ime mgbanwe mmekọrịta mmadụ na ibe anyị na-adabere na ọgbọ nke mmetụta uche dị ka iwe na steeti ndị na-esokarị ya, dị ka iwe na iwe . N'ezie, ihe ndị dị n'ime ya nwere ikike kachasị ike ịfesa na ịntanetị bụ ndị na-ebute iwe na iwe. Ndị nchọpụta nke Ụlọ ọrụ Beihang ha chọpụtara na iwe bụ mmetụta kachasị agbasa na netwọk mmekọrịta ma nwee mmetụta domino nke nwere ike iduga akwụkwọ iwe iwe ruo ogo atọ nkewapụ na ozi mbụ ahụ.
Mgbe anyị na-emeghachi omume nanị site n'iwe ma ọ bụ mmetụta uche ndị ọzọ, n'ejighị ha njide onwe onye, anyị na-enwekwu echiche na-adị mfe ịchịkwa. N'ezie, usoro nchịkwa ahụ na-emekarị n'okpuru ọkwa nke nsụhọ, ya mere anyị amaghị na ọ dị adị. Iji gbanyụọ ya, ọ ga-ezuru ịkwụsị nke abụọ tupu imeghachi omume iji nwetaghachi njikwa Nietzsche na-ezo aka.
Ọ bụrụ na ị nweghị echiche doro anya gbasara ụzọ gị, mmadụ ga-ekpebire gị ya
"Ọ bụghị onye ọ bụla chọrọ ibu ibu nke ndị na-enweghị iwu; ma ha na-eme ihe kacha sie ike mgbe ị gwara ha, " Nietzsche kwuru, na-ezo aka n'ọchịchọ zuru oke nke ịgbanarị ibu ọrụ anyị ma hapụ ndị ọzọ kpebiere anyị.
Ịzụlite njide onwe onye pụtakwara ịghọta na ọ bụ anyị kpatara omume anyị. Otú ọ dị, mgbe ndị mmadụ na-adịghị njikere ibu ọrụ ahụ, ha na-ahọrọ ịhapụ ya n'aka ndị ọzọ, ka ha wee kpebie.
Ikpe ahụ malitere n’April 11, 1961 na Jerusalem megide Adolf Eichmann, bụ́ onyeisi ndị agha Nazi SS, bụ́kwa onye bụ́ isi maka nchụpụ a chụpụrụ n’ọtụtụ mmadụ bụ́ nke kwụsịrị ndụ nke ihe karịrị nde ndị Juu 6, bụ oké ihe atụ nke nkwụsị nke nchịkwa.
Hannah Arendt, bụ́ onye Juu onye ọkà ihe ọmụma onye Germany nke gbagara United States, dere mgbe ya na Eichmann zutere ihu na ihu: “N’agbanyeghị mgbalị ndị ọkàiwu ahụ gbara, onye ọ bụla pụrụ ịhụ na nwoke a abụghị nnukwu anụ ọhịa […]dị ọcha na enweghị nchekwube […]bụ ihe butere ya ịghọ onye omekome kasịnụ n’oge ya […] ike ịmata ihe na ezigbo enweghị ike iche echiche."
Nwoke a weere onwe ya "cog dị mfe na igwe nchịkwa". O meela ka ndị ọzọ kpebiere ya, chịkwaa ya ma gwa ya ihe ọ ga-eme. Arendt ghọtara nke a. Ọ ghọtara na ndị mmadụ nkịtị nwere ike ime omume jọgburu onwe ya ma ha kwere ka ndị ọzọ kpebiere ha.
Ndị na-agbanarị ibu ọrụ ha na-achọghị ịchịkọta ndụ ha ga-ahapụ ndị ọzọ ka ha rụọ ọrụ a. A sị ka e kwuwe, ọ bụrụ na ihe na-aga nke ọma, ọ dị mfe ịta ndị ọzọ ụta na ịchọ mkpi karịa inyocha akọ na uche mmadụ, na-abụ abụ. ihe culpa ma rụọ ọrụ iji mezie mmejọ ndị e mejọrọ.
Echiche nke Bermensch site Nietszche na-aga n'akụkụ nke ọzọ. Onye kacha mma ya bụ onye anaghị aza onye ọ bụla ma ọ bụghị naanị ya. Onye na-ekpebi ịgbaso usoro ụkpụrụ ya, nwere ikike ígwè na, karịa ihe niile, na-ewere ọrụ maka ndụ ya. Nwoke a kpebisiri ike n’onwe ya adịghị ekwe ka ndị agha si n’èzí ghọgbuo onwe ya, ma ọ dịghị ekwe ka ndị ọzọ gwa ya otú ọ ga-esi ebi ndụ.
Ndị na-emebebeghị a ebe njikwa N'ime na enweghị ikike zuru oke, ha ga-achọ iwu doro anya nke sitere na mpụga ma nyere ha aka iduzi ndụ ha. Mgbe ahụ ụkpụrụ mpụga na-ewere ọnọdụ nke eigenvalues. Mkpebi ndị ọzọ na-eduzi mkpebi ha. Ha na-ebikwa ndụ nke onye ọzọ họọrọ maka ha.
Isi mmalite:
Fan, R. et. Al. (2014) Iwe na-enwe mmetụta karịa ọṅụ: Mmekọrịta mmetụta na Weibo. KWA ONYE: 9 (10).
Lerner, J.S. et. Al. (2003) Mmetụta egwu na iwe n'ihe ize ndụ echere na-eyi egwu: Nnwale Ubi Mba. Ọkà mmụta sayensị; 14 (2): 144-150.
Hansen, CH & Hansen, RD (1988) Ịchọta ihu n'ime igwe mmadụ: mmetụta oke iwe. J Pers Soc Psychol; 54 (6): 917-924.
Ọnụ ụzọ Ndị na - enweghị ike ijide onwe ha ga - erube isi, dị ka Nietzsche si kwuo mbụ e bipụtara na Nkuku nke Psychology.
