Tout moun gen opinyon pa yo, sa se oke. Vreman vre, li pozitif ak dezirab pou tout moun fòme pwòp opinyon yo. Pwoblèm nan se ke nou eksprime opinyon san yo pa konnen. San yo pa fouye. San eksperyans. San prèv. San reflechi...
Nou eksprime opinyon pou dedomajman pou li. Apre sa, nou atann nou aske opinyon sa yo gen anpil valè e yo merite pou yo konsidere yo menm jan ak moun ki gen eksperyans nan zafè sa a. Ki moun ki te ale byen fon, ki moun ki te anmande diskite ak done, reyalite ak lojik.
Nou ta dwe sèlman eksprime opinyon sou sa nou ka defann
“Tout moun gen dwa pou libète opinyon ak ekspresyon; Dwa sa a gen ladann dwa pou yo pa anmède poutèt opinyon yon moun, pou mennen ankèt epi resevwa enfòmasyon ak opinyon, epi gaye yo, san limit, pa nenpòt mwayen ekspresyon". vle di atik 19 Deklarasyon Inivèsèl Dwa Moun.
Sepandan, pifò moun sispann nan premye liy lan, inyore yon fraz enpòtan: "Ankèt epi resevwa enfòmasyon ak opinyon". Filozòf la Ostralyen Patrick Stokes kòmanse nan pwen sa a afime ke nan klas li alla Deakin University pèsonn pa gen dwa eksprime opinyon sof si yo kapab defann pozisyon yo. Nan fason sa a, li eseye anseye elèv li yo pou yo bati ak defann yon agiman, osi byen ke yo rekonèt lè yon kwayans te vin enkapab epi li lè yo abandone.
Stokes fè remake ke nou twò souvan panse sa "Nou gen dwa eksprime opinyon nou lib" li vin tounen yon eskiz pou nou pa rekonèt ke nou te mal oswa menm kenbe sou kwayans ki pa ka kenbe tèt ak ofansiv la nan reyalite oswa lojik. Nan pratik li vin abrevyasyon nan "Mwen ka di oswa panse sa mwen vle san pèsonn oze refize li."
Fondamantalman, atitid sa a nouri yon fo ekivalans ant ekspè ak moun inyoran, ant moun ki te dedye tout lavi yo nan etid la nan "Demèl Cochinchina" ak moun ki te li yon ti tan sou yo sou Wikipedya oswa sou kèk lòt paj ki gen dout ki gen konfyans. .
Evidamman, fo ekivalans sa a de pli zan pli malfezan nan diskou piblik, sitou nan tan boulvèsan ki make pa ensètitid, lè konfyans nan sistèm konvansyonèl yo ap defonse ak nouvo "verite" yo rete kole ak gourou yo swiv.
Eksprime yon opinyon se yon dwa, men... ki sa egzakteman se yon opinyon?
Heraklit fè distenksyon ant opinyon oswa doxa – sa nou pran pou akòde men nou pa janm kesyone ak nan fon nou pa kapab eksplike – ak konesans. Konesans se konnen ke "1+1=2" oswa ke "pa gen okenn sèk kare". Nan lòt men an, opinyon anjeneral gen yon degre olye gwo subjectivite ak ensètitid.
Opinyon se yon kote nan mitan konesans nou ak kwayans nou te fòme sou mond lan ak atant nou, preferans ak dezi, toujou kondisyone pa pwen de vi subjectif nou an.
Li se yon diferans sibtil men enpòtan.
Si nou pa ekspè nan yon sijè, li nòmal pou nou eksprime yon kwayans sou fòm yon opinyon. Nou ta ka di: "Mwen panse pouvwa solè pi bon mache pase idwoelektrik." Men, nou tou souvan fè erè nan eksprime gou nou nan fòm opinyon, pou egzanp: "Mwen panse ke chokola se pi bon gou pase frèz".
Pwoblèm nan, nan kou, manti nan sèvi ak konsèp nan "opinyon" pou dekri de deklarasyon ki pa kòmanse nan menm sipozisyon yo. Sa a se resèt pafè a pou konfli ak pou tonbe nan relativism total ak absid.
Nou ka diferan sou kwayans ak konesans lè nou bay done, rechèch ak rezon. Sepandan, nou pa ka diskite sou preferans yo. Si yon moun pito chokola frèz, pa gen anyen ki mal oswa ki pa gen okenn kontreksyon sou li. Pa gen tou senpleman anyen pou di.
Pwoblèm nan rive lè moun eksprime preferans yo, atant oswa ilizyon yo nan fòm "opinyon" ak konfonn yo ak reyalite. Nan ka sa yo "dwa eksprime yon opinyon" mete nan jwèt, ki souvan mennen nan egalize opinyon moun inyoran ak lojik ak rezònman ekspè yo.
Dwa pou rejte opinyon yo
Jodi a opinyon tout kalite gen anpil sou chak sijè. Aksè Entènèt pèmèt tout moun vin espesyalis nan pandemi, politik, espò, dezas natirèl, ekonomi, medikaman oswa sikoloji. San dout, li enpòtan pou tout moun fòme yon opinyon sou lavni nan mond lan ak evènman yo, men sa pa vle di pretann ke opinyon sa a se verite a absoli ak asepte ke tout lòt moun yo mal.
Yon reyalite sipòte pa done ak prèv pandan ke opinyon se yon ekspresyon pèsonèl nan santiman nou oswa panse, ki ka oswa pa ka baze sou done. Vreman vre, anpil nan opinyon nou yo baze sou emosyon, eksperyans ak valè pèsonèl.
Kidonk, fraz "eksprime yon opinyon se yon dwa" vle di pèsonn pa ka anpeche nou di sa nou panse. Pèsonn pa ta dwe anpeche pèsonn di ke tè a plat epi li repoze sou gwo tòti.
Sepandan, "dwa pou eksprime yon opinyon" pa vle di ke pwen de vi sa yo ta dwe trete kòm kandida pou "verite" oswa lide ki ka vin yon pati nan konesans kolektif. Tout moun ka eksprime opinyon yo, men sa pa nesesèman vle di opinyon yo valab oswa gen valè, malgre sa "opinyonis" yo ki gaye toupatou nan peyi a.
Kidonk, pwochen fwa nou rankontre yon moun ki sèvi ak "dwa eksprime yon opinyon" kòm sèl agiman pou defann lide yo, li ta enteresan pou nou mande yo poukisa yo panse opinyon yo gen valè, olye pou yo plonje nan yon deba esteril konsènan gou yo, eksperyans oswa valè yo.
Ak pwochen fwa nou tante bay yon opinyon sou yon bagay nou pa konnen byen, nou ta dwe sonje pawòl Leonardo da Vinci: "Pi gwo twonpri lèzòm soufri se pwòp opinyon pa yo." Pito tande, li, aprann ak reflechi pase vwayaje nan lemonn degize kòm evanjelis "opinyonis".
sous:
Stokes, P. (2014) Non, ou pa gen dwa pou opinyon w. Nan: IFL Syans.
Chong, D. (1993) Ki jan moun panse, rezone, ak santi sou dwa ak libète. Ameriken Journal of Syans Politik; 37 (3): 867-899.
Antre a Dwa pou eksprime yon opinyon pa fè li valab te premye pibliye nan Kwen Sikoloji.
