Muna 2050, 16% yehuwandu hwepasi rose huchapfuura makumi matanhatu neshanu. Nekuda kweizvozvo, kuwanda kweAlzheimer's nedzimwe dementias kunotarisirwa kudarika katatu pazuva iro, kubva pa65 miriyoni nhasi kusvika 57 miriyoni.
Tsvagiridzo yakaratidza kuti mararamiro ane hutano, akadai sekuchengeta uropi hunoshanda, kurovedza muviri nguva dzose uye kudya chikafu chakaringana, kunoderedza njodzi yekuva nedementia, asi tsvakiridzo nyowani ikozvino inoratidza kuti kugara zvakanaka kwepfungwa kunodzivirirawo kugona kwekuziva kubva mukuora.
Upenyu hune chinangwa hunochengetedza mabasa ekuziva
Kuti unzwisise zviri nani kuti hutano hwepfungwa hunokanganisa sei basa rekuziva uye njodzi yekukudziridza dementia, masayendisiti ezvepfungwa. University College London vakatarisa data kubva kuvanhu 62.250 mumakondinendi matatu ane avhareji yemakore makumi matanhatu.
Vakaona kuti kuva nechinangwa uye chinangwa chehupenyu kwaibatanidza ne19% yakaderera njodzi yedementia. Chinhu chinoda kuziva ndechekuti chinangwa chehupenyu chaive chisungo chetariro uye mufaro.
Vatsvakurudzi vanotsanangura kuti kurarama nechinangwa kunogona kuderedza ngozi yekuziva kuderera kupfuura kufara nekuda kwekusiyana kuripo pakati pemafungiro eudaemony uye hedonism.
Chinokosha chiri mu eudaemony
Vanhu vanotarisisa kutsvaka mufaro eudemonic inowanzorarama hupenyu hwakadzikama uye vanowanzoita maitiro ekudzivirira akadai sekurovedza muviri uye kushamwaridzana.
Tsvakurudzo yeEudemonic inogutsa chido chakadzama chevanhu chinobva pane zvinoreva, kuitira kuti vanhu vanowana chinangwa muupenyu hwavo vanowanzoita mararamiro ane hutano anodzivirira hutano hwavo hwepfungwa uye, nekufamba kwenguva, huropi hunoshanda.
Pane kudaro, zviitwa zvehedonic zvinoita kuti munhu afare zvinowanzova zvidikanwi zvenguva pfupi kana kukurudzira kuti, kana zvagutsikana, zvinosiya kunzwa kusingabatsiri shure. Kutsvaga hedonistic yerufaro kunogona kusanganisira maitiro asina maturo kana asina kunaka, saka vanhu ava vanogona kunge vakanyanya kudhakwa.
Muchokwadi, chimwe chidzidzo chakaitwa pa University of Claremont Graduate akawana kuti kugutsikana kwehupenyu kunowedzera kuwedzera nezera nekuda kwekuwedzera oxytocin kusunungurwa. Zvinogoneka kuti kuva nechinangwa uye chinangwa muhupenyu zvakare kunoderedza kuvepo kweakakosha biomarkers akabatana nedementia, senge neuroinflammation uye cellular stress mhinduro.
Hupenyu hwakakosha hunogona kuita basa rekudzivirira muuropi nekuti hunodzikisira mhinduro yekushushikana. Kana isu tine yakaderera cortisol mazinga, isu tichakwanisa kudzima chero mhinduro dzeserofoni kana chisingaperi neuroinflammation inogona kunge ichikanganisa uropi mukufamba kwenguva.
Naizvozvo, kuti tidzivirire uropi hwedu, zviri nani kuti titarise pane zviitwa zvinotiunzira kugara zvakanaka uye kudzikama, zviitiko zvine musoro uye zvinobatsira kune iro purojekiti yakakura yatinayo muhupenyu.
Zvinyorwa:
Bell, G. et. Al. (2022) Positive psychological constructs uye kushamwaridzana nengozi yakaderedzwa yekusagadzikana kwekuziva uye kuora mwoyo kune vakwegura vakwegura: Ongororo yakarongeka uye meta-analysis. Kukwegura Kutsvakurudza Ongororo; 77:101594.
Zak, PJ nevamwe. Al. (2022) Oxytocin Release Inowedzera Nezera uye Inobatanidzwa Nehupenyu Hwekugutsikana uye Prosocial Behaviors. Front. Behav. Neurosci; 10.3389.
Kupinda Haisi mufaro kana mafaro, asi zvinoreva hupenyu hunodzivirira pfungwa dzedu yakatanga kubudiswa muna Kona yePsychology.