Po-chang was een van de grote zenmeesters van de XNUMXe eeuw. Zijn faam was zo groot dat velen naar zijn klooster kwamen om het pad van verlichting te volgen, dus werd hij gedwongen een tweede klooster te openen. Maar eerst moest hij de juiste meester vinden, dus bedacht hij een ogenschijnlijk eenvoudige test om hem te vinden.
Hij verzamelde de monniken en zette een kruik voor hen neer. Dan zei hij: "Zonder het een werper te noemen, vertel me wat het is".
De oudere monnik antwoordde: "Je kunt niet zeggen dat het een stuk hout is."
Terwijl de andere monniken nadachten over hun reactie, schopte de kloosterkok tegen de kruik en ging verder met zijn werk. Po-chang vertrouwde hem het beheer van het klooster toe.
Dit verhaal in koanvorm leert ons de zorgen onder ogen te zien die ons in hun greep houden en die vaak meer schade aanrichten dan de gebeurtenis die ze veroorzaakte. Als we ze de vrije loop laten, ketenen en verspreiden de zorgen zich en nemen ze onze hele geest in beslag. Ze groeien als donkere wolken en voorkomen dat we de oplossing vinden en nemen de onze weg tempo interiore.
Hoe meer we ons zorgen maken, hoe verder we verwijderd zullen raken van de oplossing
Als we lezen maar afgeleid zijn, begrijpen we de essentie niet. Dan zeggen we tegen onszelf: "Ik moet me concentreren". Precies op dat moment komen we in een staat van hypervigilantie terecht. Dat wil zeggen, de geest begint zijn activiteit te volgen om niet af te dwalen. Maar op deze manier kunnen we ons niet eens concentreren op de woorden, omdat de geest bezig is als zijn eigen bewaker te fungeren.
Een soortgelijk proces doet zich voor bij zorgen. Als er iets ergs gebeurt, beginnen we erover na te denken. Het activeert de catastrofaal denken. De ene zorg roept de andere op. We stellen ons een ramp voor en dan een nog ergere, tot het punt waarop we ons bijna volledig loskoppelen van de realiteit.
Piekeren in een lus verblindt ons. Het veroorzaakt een groot ongemak en helpt ons niet om het echte probleem op te lossen. In feite dient dat mentale gebabbel alleen maar om meer verwarring te creëren, waardoor we altijd naar hetzelfde punt terugkeren zonder ergens te komen. Zonder iets op te lossen.
In de zenfilosofie is er een methode om deze onophoudelijke stroom van gedachten te stoppen en te voorkomen dat je vast komt te zitten in de middelpuntzoekende kracht: upaya. Het woord upaya komt uit het Sanskriet en betekent letterlijk "wat stelt je in staat om een doel te bereiken". Daarom zou het kunnen worden vertaald als een "middel" dat ons helpt onze doelen te bereiken.
De methode upaya het is heel eenvoudig omdat het erin bestaat direct te wijzen op wat we willen om de vicieuze cirkel van zorgen te beëindigen en onze aandacht te richten op wat we zouden moeten doen. De kracht is dat het ons in staat stelt om onmiddellijk terug te keren naar de realiteit.
Laten we daarom, in plaats van onnodig energie te verspillen aan zorgen, onze inspanningen richten op het vinden van de oplossing. In feite werd het antwoord van de kloosterkok niet gedreven door impulsiviteit, maar door de diepere kennis die voortkomt uit intuïtieve intelligentie, maar waar we vaak niet naar luisteren vanwege onze mentale breedsprakigheid.
Inspanning, een zen-concept om duidelijk te zien
Ze zeggen dat T'ung-shan, een andere grote zenmeester, ooit werd gevraagd: "Wat is de Boeddha?" Waarop hij antwoordde: “drie kilo vlas”.
Dit lijkt misschien een irrationeel antwoord. En het is. Maar het doel is om elke poging tot speculatie de kop in te drukken. Voorkom dat de gedachte in zichzelf verstrikt raakt en verdwaalt in gedachten en zorgen.
Dit is ook de reden waarom de grote zenmeesters zo weinig spreken en hun discipelen liever met de werkelijkheid confronteren. Deze werkelijkheid wordt genoemd tadat en duidt "zo zijn", zonder verbale labels die tot verwarring kunnen leiden.
De methode upaya heeft hetzelfde doel: onze aandacht verleggen naar wat we moeten oplossen. Het stelt ons in staat om uit de lus van zorgen te komen en terug te keren naar de realiteit. Het maakt de weg vrij voor intuïtieve intelligentie, die vaak tot zwijgen wordt gebracht, maar ons in staat stelt duidelijker te zien wat er gebeurt en het pad dat we moeten volgen.
Inderdaad, als we erin slagen de dingen te zien zoals ze zijn, zonder de betekenislagen die we eraan toevoegen – feiten over onze verwachtingen, angsten, overtuigingen… – beseffen we dat “Er is niets goeds, niets slechts, niets intrinsiek lang of kort, niets subjectiefs en niets objectiefs, zoals Alan Watts opmerkte.
De methode upaya brengt ons niet alleen terug naar de realiteit, maar ontdoet gebeurtenissen van de negatieve labels die zorgen baren. Daarom helpt het ons om onze geest te openen en te zoeken naar 360-graden oplossingen.
Een heel eenvoudige manier om te beginnen met het oefenen van de methode upaya en het trainen van de geest is om naar elk voorwerp op straat te wijzen als we in beslag worden genomen door onze dagelijkse beslommeringen. We kunnen stoppen en wijzen naar bijvoorbeeld een boom. Maar in plaats van meteen aan de eigenschappen ervan te denken door hem te bestempelen als 'es', 'groot', 'bladig' of 'mooi', moeten we de boom gewoon zien voor wat hij is. Let op de kleur, de manier waarop het licht reflecteert of de vormen van de takken.
Het lijkt misschien een gemakkelijke oefening, maar het is buitengewoon moeilijk voor de geest die gewend is om alles te labelen. Hoe meer labels we gebruiken, hoe meer rijkdom we verliezen. Labels stellen ons in staat snel te bewegen, maar slechts in één richting. De methode upaya het verlegt de aandacht naar het heden, zonder oordeel, weg van onze lusvormige gedachten en vooral die reductionistische labels.
Dus de volgende keer dat iets je veel zorgen baart, maar je merkt dat die zorgen je naar een doodlopende weg leiden, waardoor emotionele stress toeneemt, richt je je aandacht gewoon op het echte probleem. Besteed aandacht aan het hier en nu. Laat je intuïtieve intelligentie spreken. Het zal waarschijnlijk veel gemakkelijker voor u zijn om de oplossing te vinden.
Bronnen:
Watts, A. (1971) De Camino del Zen. Barcelona: Edhasa.
Chung-yuan, C. (1979) Leringen van het boeddhisme geselecteerd uit de transmissie van de lamp. New York: willekeurig huis.
De ingang Upaya, een oude Zen-methode om jezelf te bevrijden van de lus van zorgen werd voor het eerst gepubliceerd in Hoek van de psychologie.
