"Ik weet gewoon dat ik niets weet", zei Socrates. En met die woorden toonde niet alleen een enorme intellectuele nederigheid, maar het zette ook twijfel op een voetstuk. Twijfel was en is nog steeds de metgezel van grote denkers. Vrij en transformatief denken komt voort uit twijfel. Alleen door de diepste overtuigingen en overtuigingen uit te dagen, kunnen we verder gaan dan wat we als vanzelfsprekend beschouwen en iets anders en het onze bouwen.
Helaas wordt twijfel tegenwoordig vaak belasterd als eerbetoon aan een enkele gedachte die zich voedt met onveranderlijke waarheden. Het onder ogen zien van complexe problemen gewapend met absolute zekerheden en waarheden leidt echter alleen tot grote fouten.
Twijfel verboden: de machine om zekerheden te stellen
Twijfelen heeft een slechte reputatie. Onze samenleving beloont degenen die twijfelen en het rustig aan doen niet. Het beloont niet degenen die zich willen concentreren, de tijd willen nemen om na te denken en het niet eens zijn met wat is vastgesteld om hun eigen waarheden en hun leven daarop te bouwen.
Beloon in plaats daarvan de snelste. Die applaudisseert en de officiële toespraak versterkt. Degenen die geautomatiseerde beslissingen nemen zonder al te veel na te denken omdat ze ons ervan hebben overtuigd dat het belangrijkste is om vooruit te komen. Tegen elke prijs. Vooruitgang, voorschot en voorschot. Geen ruimte voor twijfel en onenigheid.
Op deze manier, gemotiveerd door slogans en clichés - die vaak goed klinken maar geen betekenis hebben - haasten we ons om te oordelen zonder de omstandigheden te kennen, laat staan de redenen. Daar empathische resonantie wordt een rara avis wanneer we haast hebben om vooruit te komen en twijfel wordt gezien als tijdverspilling.
Daarom geven steeds minder mensen het voordeel van de twijfel. Wanneer we in een samenleving leven die een waarheidsmakende machine is geworden door politiek correct maar bevooroordeeld en op afstand van de realiteit, worden we meedogenloze rechters die geloven dat ze een Grote Waarheid bezitten. De definitieve!
Vrijwel zonder het te beseffen vermijden we alles wat anders is. We negeren wat twijfel oproept. We wijzen met de beschuldigende vinger naar anderen zonder tijd of verlangen om hun oorzaken te onderzoeken en de verzachtende omstandigheden te ontdekken. De veroordeling is slechts een formaliteit, omdat we niet veel bewijs nodig hebben in een wereld die snelheid beloont boven reflexieve pauzes en wordt meegesleept door schijn in plaats van de essentie te verdiepen.
Maar oordelen zonder te twijfelen en beslissen zonder na te denken is de meest directe weg naar mentale starheid en intellectuele stagnatie. Een zinvol leven houdt in twijfelen, op onze stappen terugkeren, onze mogelijkheden heroverwegen, onze overtuigingen heroverwegen en onze mening een, twee of zo vaak veranderen als nodig is.
Ik twijfel, dus ik besta
"Twijfel is het begin van wijsheid", zei Aristoteles. Vanuit filosofisch oogpunt stelt twijfel ons in staat het momentum van het oordeel in te perken. Het helpt ons te reageren in plaats van simpelweg te reageren op omstandigheden. Het moedigt ons aan om in de schoenen van de ander te gaan staan, maar het stelt ons ook in staat een stap terug te doen om van onszelf af te komen en niet toe te geven aan de spontaniteit van de eerste impuls.
"Wie twijfelt, overweegt en heroverweegt, weegt en weegt, onderscheidt en onderscheidt", volgens de filosoof Óscar de la Borbolla. Er is twijfel conditio sine qua non van een meer doordachte en voorzichtige houding. Degenen die twijfelen verlaten de traagheid van het dagelijks leven en de stroom van dominante gedachten om hun leven om te zetten in een persoonlijke keuze. Twijfel is in feite een dodelijk wapen tegen conformiteit, een balsem tegen irrationaliteit en het beste tegengif tegen mentale automatismen.
Twijfelen is een fundamentele oefening in het vinden van andere manieren om de wereld te zien en te begrijpen. Twijfel zorgt ervoor dat we dingen in twijfel trekken, zelfs die we altijd als vanzelfsprekend hebben beschouwd. Activeer de kritisch denken. Het dwingt ons om alles in vraag te stellen. Het moedigt ons aan om geen genoegen te nemen met het eerste antwoord of wat ze ons vertellen.
Twijfelen impliceert ook de afwezigheid van vooroordelen. Het is een kans om dingen vanuit een ander gezichtspunt te bekijken, niet noodzakelijk meer waar of onwaar, maar gewoon anders en persoonlijker. Twijfel is wat ons drijft om alles in vraag te stellen en te bevragen om betekenis te geven aan wat we leven, een diep persoonlijke betekenis.
Om het voordeel van de twijfel te plukken, moeten we er alleen voor zorgen dat we niet vast komen te zitten in de wankele balans van ja en nee. We moeten dingen analyseren, maar dan moeten we beslissingen nemen en handelen. Twijfel is niet verlammend, en het betekent ook geen tijdverspilling als het broedproces wordt gevolgd door een evolutionaire transformatie.
Stoppen met overleggen, wegen, nadenken en twijfelen, alvorens een beslissing te nemen, kan uiteindelijk geen kwaad. We moeten onszelf laten gaan en onszelf het voordeel van de twijfel geven in plaats van ons met gesloten ogen onder te dompelen in een zee van absolute zekerheden die ons veranderen in gedeeltelijke rechters van anderen en van onszelf. Misschien moeten we meer naar de Magna Graecia agora gaan, maar niet op zoek naar antwoorden en waarheid, maar naar twijfels en vragen, zoals de journalist Guillermo Altares zei.
De ingang Het voordeel van de twijfel om een zinvol leven op te bouwen werd voor het eerst gepubliceerd in Hoek van de psychologie.
