Ko te pupuri i te pukapuka mihi ka tino awhina mo to tatou oranga. Inaha, te mauruuru o te hoê ïa o te mau mana‘o maitai roa ’‘e ta tatou e nehenehe e ite. I nga wa tino uaua, i te wa e hee ana nga mea katoa, ka uru mai te pessimism ki a tatou, ko te whakaoho i te mihi he rongoa pai hei awhina i a tatou ki te whakataurite i o tatou kare-a-roto kia pai ake ai te pa atu ki nga raru.
He aha te pukapuka mihi?
Ko te rataka mihi he taputapu hinengaro hei awhina i a tatou ki te mohio ki nga mea pai katoa e noho ana i roto i o tatou ao, nga mea karekau e arohia e tatou. Ko tana kaupapa matua ko te whakawhanake i te tikanga o te mihi ki a tatou ko wai tatou, mo nga mea kei a tatou, mo nga mea kua tutuki i a tatou, mo nga tangata e haere tahi ana i a tatou.
Ko te tuhipoka mihi ka taea e tatou te aro ki nga korero iti e kawe mai ai i te hari, te hari, te koa, me te whakatutukitanga. Ko nga mea iti e tupu ana i te ra ka warewarehia e tatou. Na, ka taea e tatou te whakawhanake i te tirohanga tino pai me te pai ake o te oranga. No reira, ehara i te mea miharo ka whakamahia ki te whakatutuki i te whānuitanga o nga raru o te hinengaro, o te tinana ranei.
He aha nga painga o te pukapuka mihi aroha?
• Ka hari ake to tatou koa
I te wa e mahi ana tatou i te mihi, me okioki tatou i roto i te tere o te oranga o ia ra ki te hopu i nga waa e mihi ana tatou. Ko te pupuri i te rehitatanga mihi e hiahia ana kia roa ake te okioki ki te tuhi i aua kare me nga whakaaro. Ko te mutunga, ka timata tatou ki te tuku i te serotonin me te dopamine, e rua nga neurotransmitters e tino kawenga ana mo te hari.
• Ka whakaiti i te ahotea me te awangawanga
Ko te ahua o te mihi ka awhina ano ki te whakahaere i nga homoni taumaha, na reira ka whakaiti i te awangawanga. Ae, ko nga kaimätai hinengaro o te Te Whare Wānanga o George Mason I kitea ko nga hoia o te Pakanga o Vietnam he iti ake nga tohu o te PTSD. Ehara i te mea ko te mihi ka tino whakaiti i te ahotea, ka awhina ano ia i a tatou ki te whai whakaaro pai ake mo te oranga.
• Whakaoranga te pouri
Kua waeahia o tatou roro ki te kite i nga mea kino atu i nga mea pai. He tikanga hei awhina i a tatou ki te noho haumaru, ma te whakatupato i nga aitua, i nga aitua ranei. E tauturu atoa râ teie mana‘o ino i te faatupu i te hoê mana‘o peapea no nia i te oraraa. Engari, ko te pupuri i te pukapuka mihi ka taea e tatou te whakataurite i nga pauna, te whakarite i te ahua o te titiro ano ki nga mea pai o te ao. Ka roa te wa, ka huri aunoa te mihi, ka ngawari ake ki a tatou te whai whakaaro pai ake.
• Ka whakanui ake te kiritau
He rangahau i mahia i te National Taiwan Sports University i kitea e ia ko nga kaitakaro e mahi ana i te mihi he nui ake te kiritau. Me pehea? Ma te mihi ka heke to tatou hiahia ki te whakataurite i a tatou ano ki etahi atu, na reira ka pai ake to tatou ngakau ki nga mea kua tutuki i a tatou, e whakapakari ana i to tatou kiritau. I tua atu, ko nga kare pai ka puta mai i a tatou e tuhi ana mo nga mea e mihi ana tatou mo te whakapai ake i to tatou hihiri me te whakapakari i a tatou.
• Ka tiaki i te hauora
Ko nga painga o te mihi kaore i te mea noa ki te taumata kare-a-roto, ka toro atu ki to tatou hauora. Ko nga rangahau i whakahaerehia i te Whare Wananga o Illinois, hei tauira, i kitea ko nga tangata e aro nui ana ki te mihi ka iti ake te mamae me te pai ake o te hauora. Ehara i te mea ohorere. I kitea e nga kairangahau o te Whare Wananga o California ko te mihi ka whakaiti i te mumura o nga turoro me te whakapai ake i nga reeti oranga. No reira, ma te pupuri i te pukapuka mihi ka taea ano te whakapai ake i to tatou oranga.
• Whakapai ake i te kounga o te moe
Ka taea hoki e te mihi te mahi hei pire moe. He rangahau i whakahaerehia i te Grant University MacEwan I kitea ko nga tangata e pupuri ana i te pukapuka mihi me te noho 15 meneti i mua i te moenga ki te tuhi mo nga mea e mihi ana ratou ehara i te mea ka tere ake te moe, engari ka pai ake te okioki me te pai ake o te moe. Ko tenei pea na te mea ko te mihi ka puta te ahua o te rangimarie me te marie e whakangawari ana i te whakangā me te pana atu i nga awangawanga, e whakarite ana i o tatou hinengaro ki te uru ki te ao moemoea.
Me tohu ko nga painga o te tuhi pukapuka mihi karekau i te mea mo nga pakeke anake. He maha nga rangahau kua kitea ko nga tamariki me nga taiohi e pupuri ana i tenei momo rataka rongoa kaore i te pai ake te oranga ngakau, engari ka kaha ake te whai waahi ki a raatau mahi, he pai ake te noho hapori, he angitu ake i te kura. No reira, he mea tika kia whanake nga tamariki ki te tuhi i nga mea e toru i ia ra e mihi ana ratou.
Me pehea te pupuri i te pukapuka mihi?
Ko te mahi tuatahi ko te whiriwhiri i te rataka. He iti noa nga korero hei whakaaro: He pai ake ki a koe te tuhi i tetahi rataka tinana, ki te tuhi ranei i o whakaaro ma te matihiko? He pai ake ki a koe he arataki iti me te hihiri, he pukatuhi tino kore ranei kia rere to whakaaro?
Ahakoa he aha, kia maumahara ko nga hautaka pepa tuku iho he ngawari ake ka awhina i a koe ki te momotu mai i te ao me te hangarau o ia ra, no reira ka pai ake te titiro ki te tirotiro, kaua ki te pupuri pukapuka mamati. Tena pea ko te rataka hou te mea e hiahia ana koe kia whakahihiko koe ki te timata ki te tuhi.
He maamaa noa te whakaaro: me tuhi noa koe i ia ra - kotahi ranei i te wiki - nga mea katoa e mihi ana koe. Ka kitea pea he uaua tenei i te tuatahi, ko te nuinga na te ahua kino, engari ka kitea e koe he nui te mihi.
Ki te hiahia koe ki te hanga i te tikanga, he mea nui kia tohua e koe he wa o te ra ki te tuhi ki to pukapuka mihi mihi, ina oho koe, i mua ranei i to moe. I mua i to tiimata i to rehitatanga, whakatauhia te maha o nga mea ka tuhia e koe ia ra. Ko te tikanga, kia 3 nga take e mihi ai koe, ahakoa he iti nga korero, he ahua koretake ranei.
He aha e taea e koe te tuhi i roto i to pukapuka mihi mihi?
1. Nga mahi o ia ra e pai ai to ahua. Ka taea e koe te mihi mo te maha o nga mea o ia ra ka warewarehia, mai i te kaukau mahana, whakangawari ki te whakarongo ki nga puoro e pai ana koe, te kite i tetahi puawai ataahua i to huarahi, te pai ki te taha o to hoa, te takaro me o tamariki, panui he pukapuka pai. Kaore he mea iti rawa, he koretake ranei e kore e uru ki to pukapuka mihi mihi.
2. He mea nui ano o taonga. Ka taea hoki e te pukapuka mihi aroha te whakauru i nga taonga taonga katoa e ngawari ake ai to oranga, e pai ai ranei to oranga. Ka taea e koe te mihi ki a koe, hei tauira, mo to kohinga pukapuka whakamiharo, taua punaha tangi whakamiharo e tuku ana i a koe i nga haora maha o te ngahau, i to kari ataahua ranei.
3. Whakanuia o kounga. I roto i to pukapuka mihi mihi, ka taea hoki e koe te tuhi i nga pukenga, nga pukenga, me nga waiaro e whakahihi ai koe, e whakahihi ai koe. Ka taea hoki e koe te whakauru i nga pukenga taketake penei i te hikoi, te whakarongo, te whakamihi i te ataahua me te whakamatau i nga kai reka na te mea he koha whakamiharo e kore e tika kia warewarehia me te tuku kia koa tatou ki te ao me te tirotiro i te ao i roto i nga nekehanga 360.
4. Kia mihi ki nga tangata o to oranga. Mena kei a koe etahi tangata e aroha ana ki a koe me te tautoko i a koe i te wa e tino hiahia ana koe, ka taea e koe te whakauru ki roto i to pukapuka mihi. Ma te mohio ki o raatau hiranga ka kore noa koe e whakanui i a raatau, engari ka kaha ake to hononga ki a raatau. No reira, ma te mihi ka awhina koe ki te whakakorikori i tetahi porowhita pai.
5. Kia mahara ki nga mea i koa ai koe. I te ra e mahi ai koe i tetahi mea motuhake, kaua e wareware ki te whakahua i roto i to pukapuka mihi mihi. Ko te hui tahi me o hoa, he ra whakangawari, he hikoi me to hoa, he ra pai noa ranei i te mahi ka nui noa atu nga take hei mihi. Kaua e whakawhäitihia koe ki te wheako, ruku ano ki nga kare-a-roto i rongohia e koe.
6. Arotahi ki nga mea e toe ana. I te wa e pa ana tatou ki nga raruraru, he mea maori kia arotahi tatou ki nga kino me nga mea kua ngaro. Heoi, ko te mihi whakahē e akiaki ana ia tatou ki te whakaaro mo nga mea kei a tatou tonu. Ko te huri i to tirohanga ki te aro ki nga mea e toe ana ki a koe i muri i te aitua e mihi tonu ana koe. Ki tana whakaaro he kino ake pea.
7. Arotahi ki nga mea kua whiwhi koe. I waenganui o te awha, he uaua ki te kite i tetahi mea pai, engari ka mutu te awha, ka timata te whakaaro ki nga mea pai ka puta mai i tera ahuatanga. Ko te nuinga o nga huihuinga kino he ahua pai, i etahi wa kaore koe e mohio. Ka kitea e koe, tuhia ki roto i to pukapuka mihi mihi. Ka mihi pea koe mo nga mea i te tuatahi ka rite ki nga arai me nga raru na te mea, ina whakamahia tika, ka taea e koe te awhina i a koe kia puta atu i to waahi whakamarie ki te whakatutuki i nga mea nunui.
Ka mutu, mena kei te pirangi koe ki te whai hua i roto i to pukapuka mihi mihi, kaua e hanga rarangi noa iho, keria nga take i mihi ai koe. Whakaarohia nga mea e kawea mai ana e enei tangata, nga wheako, nga ahuatanga, nga taonga ranei ki to oranga.
He pai hoki kia kotahi i te marama, ki te pai koe, kotahi i te tau, ka panui ano koe i nga mea katoa i tuhia e koe ki to pukapuka mihi. Ka taea hoki e koe te whakamahi i aua kupu i nga wa tino pouri. Ka awhina koe ki te pai ake ma te whakamahara i a koe ano mo nga mea ka pai ake to oranga. He iti noa nga meneti ka nui noa atu nga painga ka whiwhi koe.
Momotuhi:
Ducasse, D. et. Al. (2019) He rataka mihi mo te whakahaerenga o nga turoro whakamomori: He whakamatautau kua whakatauhia. Ngakau pouri; 36 (5): 400-411.
O'Connell, BH et. Al. (2017) Te mihi me te mihi: He Whakamātautau Whakataua Randomized Examining If and How Socially Oriented Gratitude Journals Work. J Tohu Hinengaro; 73 (10): 1280-1300.
Diebel, T. et. Al. (2016) Te whakapumau i te whai huatanga o te wawaotanga o te rataka mihi mo te aronga toi whenuatanga o nga tamariki ki te kura. Te Hinengaro Maatauranga me nga Tamariki; 33 (2): 117-129.
Redwine, LS et. Al. (2016) Te Akoranga Randomed Pilot mo te wawaotanga mo te Tuhituhi Mihi i runga i te Rerekenga Rererangi o te Ngakau me nga Tohu Koiora Inflammatory i roto i nga Turoro Me te Waahanga B Ngakau Rahunga. Psychosom Med; 78 (6): 667-676.
Hung, L. & Wu, C. (2014) Ko te mihi ka whakanui i te Huringa o nga Kaitakaro Whaiaro: Te Mahi Whakaorite o te Tiaki ki te Kaiako. Journal of Applied Sport Psychology; 26 (3): 349-362.
Hill, PL et. Al.(2013) Te Tirotiro i nga huarahi i waenga i te mihi me te oranga tinana i whakatauhia e te tangata puta noa i te pakeketanga. Te Tangata me te Tangata Takitahi; 54 (1): 92-96.
Digdon, N. & Koble, A. (2011) Nga Paanga o te Awangawanga Hanga, Te Ataahua Ataahua, me nga Mahi Whakawhetai mo te Kounga Moe: He Whakamatau Pilot. Hinengaro Whakamahi: Hauora me te Ora; 3 (2): 193-206.
Froh, JJ et. Al.(2010) Ko te noho mihi kei tua atu i nga tikanga pai: Te mihi me te hihiri ki te whai waahi ki te hapori i waenga i nga taiohi. Te Motuhake me te Whakanohi; 34: 144-157.
Kashdan, T. B. et. Al. (2006) Te mihi me te oranga o te hedonic me te eudaimonic i roto i nga hoia whawhai a Vietnam. Te Rangahaua me te Hauora; 44 (2): 177-99.
Te tomokanga He rātaka mihi, he tohutohu mo te pupuri me te whakamahi i ona painga i whakaputa tuatahihia i roto i te Tuhinga o te Hinengaro.
