Y tu ôl i ryfel mae bob amser fil o resymau - mwy neu lai yn afresymol - o rai economaidd i rai geopolitical. Fodd bynnag, mae rhyfeloedd yn cael eu penderfynu, yn cael eu hymladd gan bobl, felly mae seicoleg hefyd yn chwarae rhan flaenllaw wrth ddeall pam mae dynoliaeth bob amser yn talu rhyfeloedd ledled y byd.
Daeth Erich Fromm, seicolegydd cymdeithasol a aned yn Iddewig a ffodd o’r Almaen ar ôl i’r blaid Natsïaidd ddod i rym, yn ymgyrchydd heddwch rhyngwladol pybyr ac yn ddadansoddwr brwd o ryddid a thueddiadau awdurdodaidd yn y gymdeithas gyfoes. Yn y XNUMXau ysgrifennodd ddadansoddiad clir o achosion seicolegol rhyfel, y rhai y dylai pob un ohonom - llywodraethwyr, arweinwyr barn a dinasyddion - weithio arnynt i osgoi gwrthdaro arfog.
Dim ond newid radical yn ein ffordd o feddwl all arwain at heddwch parhaol
1. Diffyg cydymddiriedaeth
Roedd Fromm yn argyhoeddedig mai diffyg ymddiriedaeth yn y llall, sydd bob amser yn cael ei weld fel y gelyn, yw'r prif reswm y tu ôl i'r ras arfau a'r rhyfeloedd sy'n dilyn. Pan fyddwn yn credu na allwn ymddiried mewn gwladwriaeth neu ei llywodraeth oherwydd bod ganddi fuddiannau sy'n groes i'n rhai ni, rydym yn debygol o ddisgwyl y gwaethaf a cheisio amddiffyn ein hunain.
Eglurodd hynny "Mae ymddiriedaeth yn gysylltiedig â bodau dynol rhesymegol a gall, sy'n ymddwyn felly". Os credwn fod y "gwrthwynebydd" hwn yn gytbwys yn feddyliol, gallwn werthuso ei symudiadau a'u rhagweld o fewn terfynau penodol, gwybod eu hamcanion a chytuno ar rai rheolau a normau cydfodoli. Gallwn “Gwybod beth mae’n gallu ei wneud, ond hefyd rhagweld beth mae’n gallu ei wneud dan bwysau”.
Ar y llaw arall, pan fyddwn yn meddwl bod gwrthwynebydd yn "wallgof", mae ymddiriedaeth yn diflannu ac mae ofn yn ei ddisodli. Ond yn aml nid yw cymhwyster "gwallgof" ond yn ymateb i'n hanallu i weld a deall ei gymhellion, i'n cyflwyno i'w resymeg a'i ffordd o weld y byd. Yn amlwg, i'r graddau y mae pob un o'r safbwyntiau yn fwy gelyniaethus, y mwyaf anodd yw hi i ddeall gweledigaeth y llall, y lleiaf yr ydym yn ymddiried ynddo a'r mwyaf tebygol yw hi y bydd gwrthdaro yn torri allan.
2. Y dryswch rhwng posibl a thebygol
Mae yna ddigwyddiadau mewn bywyd sy'n bosibl, ond yn eithaf annhebygol. Mae posibilrwydd o gael eich taro gan feteoryn wrth gerdded i lawr y stryd, ond mae'r posibiliadau'n ddiderfyn. Mae deall y gwahaniaeth hwn yn ein galluogi i gadw rhywfaint o bwyll ac yn ein helpu i deimlo'n fwy hyderus. Felly, mae ein hyder yn cynyddu.
Credai Fromm, ar y llaw arall, mai un o achosion seicolegol rhyfeloedd a'r awydd i arfogi'ch hun yn union oedd drysu rhwng y posibl a'r tebygol. Ond "Mae'r gwahaniaeth rhwng y ddwy ffordd o feddwl yr un peth rhwng meddwl paranoiaidd a meddwl iach", pwysleisiodd.
Yn ôl Fromm, nid ydym yn rhoi'r gorau i ddadansoddi'r data gyda dos lleiaf o hyder mewn bywyd a dynoliaeth, ond rydym yn mabwysiadu agwedd paranoiaidd. Mae meddwl paranoiaidd yn gwneud yr annhebygol yn bosibl iawn, sy'n sbarduno'r angen i amddiffyn eich hun. Yn wir dywedodd Fromm hynny lawer gwaith "Mae meddwl gwleidyddol yn cael ei ddylanwadu gan y tueddiadau paranoiaidd hyn". Yn lle hynny, mae canolbwyntio ar debygolrwydd gwirioneddol yn ein galluogi i fabwysiadu dull mwy realistig a chytbwys o ddatrys problemau posibl, yn hytrach na chreu rhai newydd.
3. Golwg besimistaidd ar y natur ddynol
Mae'r rhai sydd o blaid y ras arfau yn meddwl bod bodau dynol yn wrthnysig ac wedi "Ochr dywyll, afresymegol ac afresymegol". Mae'r bobl hyn yn credu bod yn rhaid iddynt baratoi ar gyfer y gwaethaf oherwydd gall y rhai sy'n wahanol ymosod arnynt unrhyw bryd. Mae'r olwg besimistaidd honno ar y natur ddynol yn peri iddynt ddiffyg ymddiriedaeth a priori.
Ni chafodd Fromm ei dwyllo. Roedd yn adnabod y barbariaeth Natsïaidd, gwelodd y bomiau atomig, yr argyfwng taflegrau yng Nghiwba a phrofodd y Rhyfel Oer. Felly, roedd yn cydnabod hynny "Mae gan ddyn y potensial i ddrygioni, mae ei fodolaeth gyfan yn cael ei gyfryngu gan ddeuoliaeth sydd â gwreiddiau yn yr union amodau bodolaeth". Fodd bynnag, nid oedd yn credu bod gennym reddf ymosodol yn barod i fynd yn wyllt ar unrhyw funud, yn hollol i'r gwrthwyneb.
Mewn gwirionedd, tynnodd sylw at y ffaith bod "ymosodedd sefydliadol" mewn gwirionedd yn y mwyafrif o ryfeloedd sydd ymhell o fod yn ymosodol sy'n codi'n ddigymell o ddicter oherwydd ei fod yn ffordd o "Mae'r unigolyn yn dinistrio dim ond oherwydd ei fod yn ufuddhau ac yn cyfyngu ei hun i wneud yr hyn a ddywedir wrtho, yn ôl y gorchmynion a roddwyd". Am hyn y mae yn honni hyny “Os na chaiff buddiannau hanfodol eu bygwth, ni all fod unrhyw gwestiwn o wthiad dinistriol sy’n amlygu ei hun felly yn ddigymell”.
4. Addoliad eilunod
Un o achosion seicolegol rhyfel sy'n gwthio pobl i ymladd yw eilunaddoliaeth yn union, problem gyffredin yn y gorffennol sy'n ymestyn i'r presennol. Pan ymosodir ar ein delwau, rydym yn ei weld fel ymosodiad personol oherwydd ein bod yn uniaethu â nhw, rydym yn teimlo ei fod yn ymosodiad ar ein buddiannau hanfodol.
Gyda'r ymadrodd eilunod nid yw Fromm yn cyfeirio at rai crefyddol yn unig ond “Hyd yn oed i’r rhai rydyn ni’n eu caru heddiw: ideoleg, sofraniaeth y wladwriaeth, cenedl, hil, crefydd, rhyddid, sosialaeth neu ddemocratiaeth, prynwriaeth gynhyrfus”. Gall unrhyw beth sy'n ein dallu ac yr ydym yn uniaethu'n llwyr ag ef ddod yn eilun.
Fodd bynnag, daw pwynt pan ddaw'r hyn yr ydym yn ei eilunaddoli yn bwysicach na bywyd dynol ei hun. Rydyn ni'n fodlon aberthu pobl i amddiffyn eilunod. Y cyfan oherwydd ein bod ni'n ddioddefwyr rhyw fath o "banig hunaniaeth" sy'n ein gwthio i amddiffyn yr hyn rydyn ni'n credu sy'n rhan ohonom ni. Am y rheswm hwn, honnodd Fromm hynny “Cyn belled â bod dynion yn parhau i addoli eilunod, bydd ymosodiadau yn eu herbyn yn cael eu hystyried yn fygythiad i’w buddiannau hanfodol.” Yn y modd hwn, “Mae’r amgylchiadau rydyn ni wedi’u creu wedi cyfuno i bwerau sy’n dominyddu ni”.
Felly, daeth Fromm i'r casgliad hynny "Dim ond ar yr amod ei fod yn mynd y tu hwnt i'w hun ac yn dod yn fudiad o ddyneiddiaeth radical y gall mudiad dros heddwch fod yn llwyddiannus [...] Yn y tymor hir, dim ond newid radical yn y gymdeithas all ddod â heddwch parhaol". Dim ond pan fyddwn ni'n cael gwared ar yr ofnau hynny ac yn magu hunanhyder, rydyn ni'n gadael y stereoteipiau meddwl y byddwn ni'n dadansoddi'r sefyllfa â nhw ac yn agor ein hunain i ddeialog gan gydnabod anghenion y llall, y gallwn ni ddechrau diffodd y tanau, yn hytrach na chynnau. a'u bwydo. .
Ffynhonnell:
Fromm, E. (2001) Ar desobediencia y otros ensayos. Barcelona: Paidós Ibérica.
Y fynedfa 4 achos seicolegol rhyfeloedd y gorffennol a'r presennol, yn ôl Erich Fromm ei gyhoeddi gyntaf yn Cornel Seicoleg.
